آفتابنیوز : سرویس بینالملل- «سایمون هندرسون» پژوهشگر معروف مسائل خلیج فارس و کشورهای عربی در انستیتو واشنگتن در مقاله تازهای در نشریه «فارین پالسی» اشاره میکند که قدرتهای عرب سنی در خلیج فارس مدتهاست که در حال مقابله و منازعه با ایران هستند. از دید او قطع روابط اخیر دیپلماتیک میتواند بهانهای به دست آنان دهد که به آن برای آغاز یک جنگ نیاز دارند.
به گزارش آفتابنیوز؛ او ضمن خطرناک دانستن شرایط کنونی مینویسد: «سارایوو ۱۹۱۴، دوحه ۲۰۱۷ میلادی؟ آیا میتوان گفت که ما در لحظهای تاریخی شبیه به ترور وارث امپراتوری اتریش - مجارستان هستیم که منجر به آغاز جنگ جهانی شد. در زمان کنونی امکان برخورد احتمالی مشابهی بین امارات، عربستان و ایران وجود دارد. واشنگتن باید سرعت عمل به خرج دهد تا از آغاز جنگ در خاورمیانه و قتلعام سرتاسری در آن منطقه جلوگیری کند.
هدف اسمی عربستان سعودی و امارات، قطر است که به مدت زمانی طولانی با آن دو کشور بر سر ایران اختلافنظر داشته است. ریاض و فهرستی از کشورهای عربی روز دوشنبه روابط دیپلماتیک خود را با قطر گاز خیز قطع کردند. عربستان مرزهای زمینی، هوایی و دریایی را بر روی قطر بسته است و اجازه ترانزیت آب را به آن کشور نمیدهد. این میتواند بهانهای خوبی برای آغاز یک جنگ باشد. جنگ شش روزه که ۵۰ سال پیش روی داد آن هم میان اسرائیل و مصر یکی از دلایلش بسته شدن تنگه تیران توسط مصر بود که دسترسی اسرائیل به دریای سرخ را قطع کرد. در واکنش به این اخبار ایران اعلام کرده که به قطر اجازه میدهد تا از بنادرش برای واردات مواد غذایی استفاده کند، حرکتی که ریاض و ابوظبی، آن را نشانهای از تایید روابط بهزعم آنان خائنان بین دوحه با تهران خواهند دید.
هندرسون در ادامه مینویسد: «دستکم دو روایت برای اینکه چرا و چگونه به این نقطه رسیدیم وچود دارد. خبرگزاری دولتی قطر در تاریخ ۲۴ مه هک شد و در آن زمان گفته شد که علت این امر اظهارات امیر تمیم بن حمد ال ثانی بوده که گفته بود هیچ دلیلی برای خصومت اعراب نسبت به ایران وجود ندارد. در گزارشهایی گفته شد که قطر از اخوان المسلمین و حماس حمایت میکند. امارات و عربستان سعودی به وفور این نقل قول را از مقامهای قطری منتشر کردند.
او در ادامه مینویسد: «به نوبه خود، قطر خود را یک قربانی در توطئه صورت گرفته از سوی امارات و عربستان میبیند که با وجود سابقه عضویت سنتی در شورای همکاری خلیح فارس، رابطهای خصمانه با دوحه داشتهاند. دوحه در مقابل عربستان سعودی را ریشه وهابیگری در منطقه و یک مزاحم منطقهای میداند. دوحه به زنان اجازه رانندگی داده و همواره عربستان را به ترویج وهابیت متهم کرده است. در همان حال ابوظبی از پشتیبانی دوحه از اخوان المسلمین که گروهی ممنوعه در امارات بوده منزجر است».
هندرسون در ادامه اشاره میکند که بخشی از ریشه اختلافات میان این کشورها را باید در سال ۱۹۵۵ میلادی جستوجو کرد؛ زمانی که حمد پدر امیر تمیم از قدرت برکنار شد. عربستان سعودی و امارات در آن زمان این کودتای خانوادگی را یک سنت خطرناک قلمداد کردند که اگر در کشورهای خلیج فارس رسم میشد میتوانست برایشان پیامدهای خطرناکی داشته باشد. بنابر گفته دیپلماتها در آن زمان امارات و عربستان سعودی ماموریتی را برای قتل امیر تازه رویکارآمده و باگرداندن امیر قدیمی به قدرت در نظر گرفتند. امارات حتی بالگردها و جنگندههایش را برای حمایت از این تلاش در حال آمادهباش قرار داد. با این حال، این نقشه اجرایی نشد چرا که یکی از قبایل که قرار بود در این برنامه شرکت داشته باشد چند ساعت قبل از اجرای برنامه خیانت کرد».
این تحلیلگر در ادامه مینویسد: «برای امیر تمیم ۳۷ ساله که در سایه پدرش حکومت کرده بود و در سال ۲۰۱۳ میلادی به نفع او از قدرت کنارهگیری کرد اولویت اصلی حفظ روابط خوب با متحدان امریکا و همزمان انجام ندادن هر کاری است که باعث آزار ایران شود. ثروت گاز قطر عمدتا در یک میدان گازی دریایی مشترک با ایران است. تاکنون قطر بیش از ایران گاز استخراج کرده است. واشنگتن اکنون میتواند نقش مهمی در خنثی کردن وضعیت بحرانی و انفجاری ایجاد شده ایفا کند».
هندرسون اشاره میکند که قطر شاید در تعادل و توازن روابط میان امریکا و ایران دست بالا را نداشته باشد اما واشنگتن باید دقت کند که افزایش دامنه نزاع میان ریاض و دوحه سبب هل داده شدن دوجه به آغوش تهران میشود و از دید این تحلیلگر این موضوع به نفع امریکا نیست.
این نشریه در ادامه مینویسد: «در این رابطه رکس تیلرسون وزیر امور خارجه میتواند نقش مثبت و خوبی ایفا کند او زمانی مدیر عامل اکسون موبیل بوده است و قبل از پیوستن به دولت امریکا بزرگترین بازیگر خارجی در بخش انرژی قطر بوده است و احتمالا با تفکر و ذهنیت رهبران قطری در حوزه تصمیمگیری آشناست. اکنون روابط امریکا با ریاض و امارات نیز بهبود یافته است و آن دو کشور میدانند که امریکا نسبت به آنان حسن نیت پیدا کرده است. اکنون نیروهای نظامی امریکایی در امارات و عربستان سعودی حضور دارند و برای مقابله با افراط گرایی مذهبی آن دو کشور به امریکاییها نیازمند هستند».
هندرسون در پایان اشاره می کند که رویارویی اخیر میان دوحه با ریاض و ابوظبی آزمونی برای دولت ترامپ محسوب میشود.