تعمیق بحران در جهان اسلام و گسترش خشونت/اگر ترامپ ایده‌هایش درباره خاورمیانه را عملی کند/آنچه برای آینده خطرناک است

مصر به حکومت نظامی بازگشت. ترکیه رهبری پوپولیست دارد که با مخالفان داخلی و خارجی درگیر می شود. مداخلات خارجی در لیبی منجر به جنگ داخلی و ظهور داعش و سایر گروه های تروریستی شد و به طور مشابه در سوریه نیز مداخلات خارجی و جنگ داخلی باعث ایجاد منازعه فرقه ای و قومی شده است. داستان وحدت عراق نیز با حضور شبه نظامیان مورد حمایت ایران و پشتیبانی نظامی امریکا از بین رفته است. در این میان علیرغم رسوایی‌های فساد مقامات در پاکستان این کشور از معدود کشورهایی است که مشروعیت دموکراتیک خود را حفظ کرده است. نکته دوم آن که خشونت در سرتاسر جهان در حال گسترش است.

آفتاب‌‌نیوز :

سرویس بین‌الملل- «منیر اکرم» سفیر سابق پاکستان در سازمان ملل متحد در یادداشتی در روزنامه پاکستانی «دیلی استار» با اشاره به بحران ایحاد شده در جهان اسلام آن را با جنگ‌ها و رقابت میان پادشاهی‌های اسپانیا، فرانسه، برتیانیا و امپراتوری روم مقدس و پاپ مقایسه می‌کند که در نهایت به تجزیه در اروپا منجر شد.

به گزارش آفتاب‌‎نیوز؛ او می‌نویسد: «در آن زمان آنان نتوانستند در برابر پیشروی‌های عثمانی در دروازه وین با یکدیگر متحد شوند. امروز وضعیت و نقش‌ها معکوس شده‌اند. این جهان اسلام است که نمی‌تواند در برابر سلطه غرب متحد شود. به بحران میان قطر و یارانش در شورای همکاری خلیح فارس نگاه کنید که یادآور رقابت‌های دولت‌های اروپایی و نقش دولت‌های پاپ و ایتالیا در تعیین سرنوشت کشورهای ضعیف‌تر است. جهان اسلام با درگیری‌های متعدد و بحران ها در هم شکسته شده است و در حال گذار از دوره‌ای مشابه دوران تاریک اروپاست.

تعمیق بحران در جهان اسلام/اگر ترامپ ایده‌هایش درباره خاورمیانه را عملی کند

امروز جهان اسلام در برابر نفوذ و سلطه قدرت‌های خارجی آسیب‌پذیر شده است. نخست آن که در بسیاری از کشورهای مسلمان بحران مشروعیت سیاسی وجود دارد. ساختارهای حکومتی در این کشورها که عمدتا وسط استعمارگران غربی تاسیس شده بودند متزلزل شده‌اند. رژیم‌های اقتدارگرا در کشورهای منطقه پس از بهار عربی دست نخورده باقی مانده‌اند اما بیشتر آنان در برابر چالش‌های ایدئولوژیک و دموکراسی‌خواهانه آسیب‌پذیر شده‌اند. مصر به حکومت نظامی بازگشت. ترکیه رهبری پوپولیست دارد که با مخالفان داخلی و خارجی درگیر می‌شود. مداخلات خارجی در لیبی منجر به جنگ داخلی و ظهور داعش و سایر گروه‌های تروریستی شد و به طور مشابه در سوریه نیز مداخلات خارجی و جنگ داخلی باعث ایجاد منازعه فرقه‌ای و قومی شده است.

داستان وحدت عراق نیز با حضور شبه نظامیان مورد حمایت ایران و پشتیبانی نظامی امریکا نیز از بین رفته است. در این میان علیرغم رسوایی‌های فساد مقامات در پاکستان این کشور از معدود کشورهایی است که مشروعیت دموکراتیک خود را حفظ کرده است. نکته دوم آن که خشونت در سرتاسر جهان در حال گسترش است.

گروه‌های تروریستی جهانی چون داعش، القاعده، بوکوحرام والشباب در حال حاضر مشغول فعال‌شدن در مناقشات مرزی هستند و تهدیدی برای ثبات جهانی هستند. ملت‌های مسلمان حامی اصلی تروریسم نیستند؛ آنان خود قربانیان اصلی هستند. بسیاری از قدرت‌های بزرگ از تروریست‌ها به صورت گزینیشی برای اهداف خود استفاده می‌کنند. مهمتر از همه آن‌که هیچ تلاش هماهنگی برای ریشه‌کن‌ شدن تروریسم صورت نگرفته است. برای مثال، ظلم و ستم مداوم علیه فلسطینیان و یا در کشمیر همراه با فقر و بی‌عدالتی اجتماعی باعث جذب افراد به گروه‌های تروریستی از طریق اینترنت می‌شود. سوم آن که بحران‌های موجود در جهان مسلمان با اختلافات ایدئولوژی تشدید شده است. مهمترین شکاف میان قدرت‌های سنی و شیعه است. این شکاف در زمان جنگ ایران و عراق تشدید شد. با این حال، تهاجم امریکا به عراق و انحلال ارتش تحت سلطه سنی‌ها و حزب بعث در آن کشور سبب شد تا احزاب شیعه مورد حمایت ایران قدرت مرکزی را در عراق در دست گیرند و نفوذ ایران در سرتاسر شام و فراتر از آن گسترش یافت».

این دیپلمات باسابقه پاکستانی در ادامه می افزاید: «افزایش قدرت ایران از سوی قدرت های سنی به خصوص عربستان سعودی، شورای همکاری خلیج فارس و مصر یک تهدید محسوب می شود. ترکیه نیز ناراحت است اگرچه خود را موظف دانسته تا موضعی میانه‌روانه‌تر در پیش گیرد و همکاری خود را با ایرن در برابر جدایی‌طلبان کرد حفظ کند».

او در ادامه اشاره می کند که شکاف‌های فرقه‌ای امروز تنها شکاف‌های ایدئولوژیک میان دولت‌ها نیستند بلکه اخوان المسلمین و ایدئولوژی آن نیز به منبع خشمی برای عربستان سعودی، مصر و امارات تبدیل شده است.

او می‌نویسد: «حماس به اخوانی‌ها وابستگی دارد. از سوی دیگر قطر و ترکیه نیز اخوان و حماس را مورد حمایت قرار دادند و به آنان پناه داده‌اند و در جنگ لیبی از آنان حمایت کردند. بخش عمده‌ای از علت قطع روابط دیلماتیک قطر با امارات و عربستان سعودی بدلیل حمایت قطر از اخوانی‌ها بود».

سفیر سابق پاکستان در سازمان ملل متحد می‌نویسد: «ضعیف شدن جهان اسلام زمینه را برای نفوذ و سلطه قدرت‌های بزرگ خارجی فراهم ساخته است. نشست اخیر عربی - اسلامی و امریکایی در ریاض بیش از هر چیز نشانگر حساسیت بسیار زیاد کشورهای مسلمان نسبت به نقش امریکا بود. روسیه نیز به دلیل قدرت نظامی و نقش رو به رشد خود در سوریه و منطقه از نفوذ در میانه بحران بهره می‌برد و این کار را از طریق نزدیکی به ایران و ترکیه انجام می‌دهد. تاکنون چین خود را از اختلافات میان کشورهای مسلمان دور نه داشته است. به نظر می‌رسد چین متمایل به استفاده از قدرت اقتصادی و متمایل به ایفای نقش به عنوان یک نیروی انسجام بخش بیشتر با کشورهای مسلمان است».

این دیپلمات پاکستانی در پایان می نویسد: «آنچه برای آینده خطرناک است موضع سخت‌گیرانه دولت ترامپ در اکثر اختلافات و بحران‌های بین‌المللی از جمله در قبال کره شمالی، دریای چین جنوبی، سوریه و ایران است. در صورت پیاده‌سازی این ایده‌ها از سوی ترامپ -به ویژه تشکیل اتحادی علیه ایران-ما شاعد تشدید درگیری‌هایی هستیم که بر جهان اسلام تاثیرگذار خواهند بود. امروز کشورهای مسلمان بیش از هر زمان دیگری مجبور به ایفای نقش فعال برای ایجاد راه حل عملی برای حل و فصل مناقشات میان خود هستند و امیدواریم عصر جدید دوره گذار جهان اسلام به زمان روشنگری باشد».

گزارش خطا

لینک کوتاه: https://aftabnews.ir/001vyK