آفتابنیوز : سرویس بین الملل- نشریه «فیرابزرور» با اشاره به سفر غیرمنتظره مقتدی صدر، روحانی پرنفوذ شیعه عراقی به عربستان سعودی در تاریخ ۲۸ و ۲۹ جولای و دیدار او با «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان سعودی و دیگر مقامهای ارشد آن کشور به گمانهزنی درباره تاثیر این سفر بر روابط تیره شده ایران و عربستان سعودی پرداخته است.
به گزارش آفتابنیوز؛ این نشریه می نویسد: «بازدید مقتدی صدر از عربستان سعودی باعث ایجاد نگرانی در میان برخی از کشورهای خاورمیانه به خصوص ایران شده است. صدر به عنوان یک روحانی کاریزماتیک میخواهد خود را به عنوان یک میانجی در میانه اختلافات فرقهای سنیها و شیعیان در عراق معرفی کند. این دیدار زمانی اتفاق افتاده که تنش میان ایران و عربستان سعودی به بدترین وضعیت خود رسیده است. آیا این دیدار سبب کاهش تنش میان بغداد و ریاض نیز خواهد شد؟»
به نظر میرسد این دیدار میتواند تلاشی از سوی صدر برای تحکیم موقعیت خود و کسب منافعاش در انتخابات پارلمانی آینده عراق در اوریل ۲۰۱۸ میلادی باشد. واقعیت آن است که به نظر می رسد دولت بعدی در عراق بدون حضور صدر امکان تشکیل نخواهد داشت. او یکی از روحانیون برجسته سیاسی شیعه است که بلوک سیاسیاش تقریبا ۱۰ درصد از پارلمان را در اختیار دارد. تلاش او برای کاستن از شکاف و اختلاف میان عراقی از سوی بسیاری از اعضای دولت کنونی عراق که تحت کنترل ایران هستند، خوشایند نبوده است. صدر و پیروانش تلاش میکنند تا وارد مناصبی از حکومت عراق شوند و میانجیای میان عراقیها، ایرانیها و سعودیها باشند. او اکنون با این سفر میخواهد اختلافات و شکاف میان سه کشور را رفع کرده و از شدت آن بکاهد. این موضوع چرایی کسب ۱۰ میلیون دلار پول از عربستان سعودی از سوی صدر و وعده دادن او به ایجاد کنسولگری عربستان در نجف را نشان میدهد.»
این نشریه این پرسش کلیدی را مطرح میکند که آیا ریاض به صدر متوسل شده است یا این که صدر با هزینه تهران به سمت ریاض کشیده شده است؟ و در پاسخ به این پرسش مینویسد: «به نظر می رسد این سفر به نفع صدر و عربستان سعودی بوده است. صدر موضعگیری تازه ملیگرایانهای داشته است که سبب میشود بتواند علیه نفوذ ایران در عراق مانور دهد. او در بیانیهای در اوریل ۲۰۱۷ میلاید خواستار کنارهگیری اسد از قدرت در سوریه شده بود. این در حالیست که تنش میان او و گروههای رقیب شیعه از جمله حشد الشعبی مورد حمایت ایران نیز بوجود آمده است. از سوی دیگر سعودیها نگران نفوذ ایران در عراق و خاورمیانه هستند و خواستار آن شدهاند تا شخصی مانند صدر به سیاست عراق وارد شود و با ایران مقابله کند. عربستان سعودی باور دارد که صدر اگر مشی ملیگرایانه حفظ کند و به روشهای غیرخشونتآمیز و روند دموکراتیک پایبند باشد میتواند به نفع سعودیها کار کند. صدر طرفدار نظام سهمیهای در انتخابات پارلمانی است و معتقد است این روش میتواند اطمینان ایجاد کند که سنیها، کردها و شیعیان همگی در قدرت سهم خواهند داشت.»
این نشریه البته اشاره میکند که برخی از تحلیلگران سیاسی هشدار میدهند که عربستان سعودی به دنبال تحمیل نظرات خود بر صدر و مداخله در سیاستگذاریهای عراق است؛ به ویژه پس از دیدار حیدر البعادی نخستوزیر عراق از ریاض در ماه ژوئن گذشته که این موضوع میتواند منافع ایران در عراق و سوریه را تهدید کند.
فیر ابزرور اشاره میکند زمانی که سعودیها از عبادی پاسخ مثبتی دریافت نکردند به فکر گزینههای دیگر از جمله صدر افتادند. عربستان سعودی که اکنون شاهد نزدیکی قطر به جمهوری اسلامی ایران است درصدد برآمد تا به روحانیای نزدیک شود که سالها با ایران همکاری داشته است.
برخی از گزارشها نشان میدهد که صدر قرار است برای کارزار انتخاباتی سال ۲۰۱۸ میلادی از عربستان سعودی پولهای زیادی دریافت کند. از سوی دیدار عمار الحکیم رییس یکی از مهمترین احزاب شیعه نیز قصد جدایی از حزب دیرینه خود و تشکیل حزب تازهای را دارد که چتری برای فعالیت احزاب سیاسی شیعه و سنی باشد. این موضوع سبب شده تا صدر جلو بیفتد و از روابط نزدیک و قوی خود با سایر رهبران سنی در عراق و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس بهره مند شود.
این نشریه اشاره میکند که آخرین دیدار صدر از ریاض به سال ۲۰۰۶ میلادی بازمیگردد؛ زمانی که او ملک عبدالله بن عبدالعزیز پادشاه سابق عربستان سعودی را ملاقات کرده بود. او از صدر خواسته بود تا کانالهای گفتوگو و ارتباط میان تهران و ریاض برای بهبود روباط دو کشور ایجاد کند. دولت عربستان سعودی خواستار دیدار با دیگر رهبران شیعه عراقی نیز شده است که آنان هنوز در اینباره تصمیمی نگرفتهاند. سیاستمداران عراقی معتقدند که محمد بن سلمان با این کار درصدد است تا از روحانیون عراقی به عنوان میانجی میان عربستان و ایران استفاده نماید و از سوی دیگر مانع از قیام شیعیان در شرق عربستان سعودی شود که نارضایتیهای زیادی از خاندان ال سعود دارند.»
مهمترین نکته آن است که سفر اخیر در لحظهای بحرانی صورت گرفته است؛ چرا که داعش در موصل شکست خورده است و زمانی که جنگ علیه تروریسم در عراق و سوریه پایان یابد ممکن است راه برای جنگ احتمالی بینفرقهای در عراق و منطقه باز شود.