آفتابنیوز : سرویس بینالملل- روزنامههای اسرائیلی و رسانههای بینالمللی در ابعاد گستردهای به تحلیل چشمانداز منازعه میان ایران و اسرائیل در ماههای آینده پس از رویدادهای اخیر در سوریه پرداختهاند.
به گزارش آفتابنیوز، روزنامه اسرائیلی «جروزالم پست» در گزارشی اشاره میکند که چشمانداز جنگ در سوریه به تصمیم روسها بستگی دارد. این روزنامه مینویسد: «روسیه در موقعیت منحصر بفردی قرار دارد و میتواند ایران را از مسیر فعلیای که در پیش گرفته دور کرده و از بروز جنگی تمامعیار جلوگیری کند. واقعیت آن است که در صورت بروز جنگی عظیم سرمایهگذاری روسها در سوریه به هدر خواهد رفت. اکنون مسکو میخواهد وضعیت در سوریه تثبیت شود. درگیری بین اسرائیل و ایران چیزی است که آن کشور نمیخواهد چرا که سوریه را بیثبات میکند و میتواند برای مهمترین دارایی آن کشور در خاورمیانه یعنی سوریه خطرناک باشد».
«جروزالم پست» در ادامه با گلایه از موضع روسها و اینکه آن را به اندازه کافی در مقابل ایران سختگیرانه نمیداند، مینویسد: «وقتی از دیپلماتهای روس پرسیده شده است که آیا میتوانند ایران را از ساخت پایگاه در مرز سوریه و اسرائیل بازدارند یا خیر آنان گفتهاند که ایران کشوری مستقل و دارای حاکمیت است و نه یکی از اقمار مسکو که بخواهد به دستورات روسیه عمل کند. اسرائیل معتقد است که این حرفی اشتباه است و اگر روسها بخواهند میتوانند بر اقدامات ایران در سوریه تاثیر بگذارند. شاید حمله نظامی هوایی اخیر اسرائیل، سبب تجدیدنظر سیاست روسیه درباره سوریه و تحولات آن شود و انگیزه لازم برای تاثیرگذاری آن کشور بر فعالیتهای ایران را ایجاد کند. اسرائیل امیدوار است که پس از رویدادهای روز شنبه، مسکو برای محدود کردن بیشتر طرف ایرانی در سوریه تلاش کند».
این روزنامه در گزارش جداگانهای نیز نظر کارشناسان اسرائیلی را در اینباره که آیا روسیه میتواند بر رفتار ایران در سوریه تاثیر بگذارد یا خیر جویا شده است. «مئیر لیتواک» کارشناس مسائل ایران در دانشگاه تل آویو مدعی شد که اسرائیل با ساقط کردن پهپاد ایرانی در روز شنبه این پیام را ارسال کرد که دیگر حضور گسترده ایران در سوریه را تحمل نخواهد کرد. او میافزاید: «اسرائیل تلاش کرد تا خطوط قرمز را ترسیم کند. اسرائیل نشان داد در صوتی که ایران فعالیتهای خود علیه آن رژیم را در سوریه متوقف نکند وارد جنگ خواهد شد». این کارشناس اسرائیلی مدعی است که طرف ایرانی خواستار گسترش پایگاههای نظامی در سوریه است چرا که هدف ایران از دید او تسلط بر مدیترانه و اشراف اطلاعاتی و نظامی بر اسرائیل است.
«گابریل بن دور» استاد دانشگاه حیفا در امور خاورمیانه نیز مدعی شده است که ایران اکنون به طور بازی قوانین و قواعد را نقض کرده و پهپاد به درون حریم هوایی اسرائیل فرستاده در نتیجه اسرائیل مجبور به دفاع از خود شده است.
«لیتواک» معتقد است که ایران خواستار جنگی تمامعیار در سوریه در حال حاضر نیست. او میافزاید: «آنان اکنون میخواهند نیروهای حزبالله به لبنان بازگشته و تجدید قوا و سازماندهی دوباره کنند و سپس وارد فاز تازه شوند. اکنون برای یک جنگ تمامعیار از دید ایران خیلی زود است».
«بن دور» پیشبینی میکند که دیپلماسی روسیه دور تازه خود را برای یافتن فرمولی درباره حضور ایران در سوریه آغاز کند و بدنبال راه حلی باشد که هم ایران و هم اسرائیل را راضی کند. از دید او روسیه را نبایستی به عنوان متحد کامل ایران در نظر گرفت چرا که روسها نیز نگرانیهایی درباره رشد بیش از اندازه ایران در سوریه و توان و نفوذ آن کشور دارند.
او میافزاید: «روسها ایران را متحدی مفید در مبارزه میدانند اما نمیخواهند ببینند که ایران تبدیل به قدرت بزرگ منطقهای میشود که سوریه را در کنترل خواهد داشت».
از دید او در دیپلماسی روسیه باید دغدغه اسرائیل درباره حضور ایران در بلندیهای جولان برسمیت شناخته شود. او میافزاید: «اسرائیل باید حضور ایران در سوریه را بهرسمیت بشناسد. موضوع بر سر تعداد پایگاههای ایران و چگونگی آنهاست. اسرائیل نمیتواند انتظار بیرون رفتن ایران از سوریه را داشته باشد چرا که ایران در سوریه جنگیده تا برنده شود و نمیتواند میوه پیروزی را نادیده گیرد. با این حال، سطح حضور ایران و تواناییهای نظامی آن باید در سوریه کنترل شود چرا که اگر نفوذ ایران در سوریه رشد یابد تهدیدی برای اسرائیل خواهد بود».
لیتواک اما فکر می کند که ممکن است شاهد جنگ ایران و اسرائیل نیز باشیم و میافزاید: «در نهایت، ممکن است ما خود را در وضعیت جنگ با ایران قرار دهیم چرا که ما میخواهیم آنان موقف شوند اما آنان نمیخواند متوقف شوند. ما میخواهیم امتیازات داده شده از سوی ایران افزایش یابند اما آنان نمیخواهند امتیازات بیشتری دهند. بله، این وضعیت میتواند مجر به بروز جنگ شود».
«اروتز شوا» روزنامه دست راستیافراطی اسرائیلی نیز از رویداد روز شنبه تحت عنوان اولین رویارویی مستقیم میان ایران و اسرائیل یاد کرده است و مینویسد: «این آغاز رویاروییای عظیمتر است. این نقطه عطفی در جنگ مخفیانه اسرائیل و ایران است که طی دههها در حال مبارزه علیه یکدیگر بودهاند و اکنون نبردشان علنی شده است. سقوط جنگنده اف-۱۶ تاثیری بر تواناییهای نظامی اسرائیل ندارد اما بر توان بازدارندگی اسرائیل در برابر حزبالله و ایران تاثیر منفی میگذارد. ایران زمین را برای درگیر قطعی با اسرائیل در منطقه آماده میکند. درگیری در آینده قطعا جنگی چندجانبه است که در آن هزاران موشک هدفمند مورد استفاده قرار خواهند گرفت تا اسرائیل را به زانو درآورند و حزب الله و دیگر نیروهای مورد حمایت ایران تلاش میکنند تا بخشی از اسرائیل را اشغال کنند و اعراب نیز از قیام فلسطینیان حمایت خواهند کرد. باید به تحولات منطقهای نگریست. ماه گذشته، ابراهیم رئیسی که از او به عنوان فردی کلیدی در آینده ایران یاد میشود به لبنان رفت و با مقامهای حزبالله لبنان دیدار داشت. این پیامی روشن از جانب جمهوری اسلامی ایران به اسرائیل بود. دیدار او همزمان با تلاشهای لبنان برای باز کردن جبهه جنگ تازهای علیه اسرائیل بود».
«یودیعوت احارونوت» روزنامه دیگر اسرائیل اما وابسته به جناح چپ است که با انتشار سرمقالهای تحت عنوان «بازی شطرنج ایران در سوریه با اسرائیل» به رویدادهای اخیر در سوریه پرداخته است. این روزنامه مینویسد: «ایران و اسرائیل برای سالها جنگی بیرحمانه علیه یکدیگر داشتهاند اما قوانین را رعایت میکردند؛ یک قاعده نانوشته: جلوگیری از جنگ مستقیم و باز علیه یکدیگر. ایران از طریق شبهنظامیان وابستهاش به اسرائیل حمله میکرد و اسرائیل نیز فعالیتهای مخفیانه را علیه ایران دنبال میکرد. روز شنبه اما برای نخستینبار این مانع و قاعده نانوشته نقض شد. دو طرف رویارویی مستقیم با یکدیگر داشتند».
این روزنامه مینویسد که گام بعدی حزبالله انتقال تسلیحات از سوریه به لبنان خواهد بود. اینکه آیا اسرائیل به مسیر حرکتی آن گروه حمله میکند و ریسک گسترش منازعه را خواهد پذیرفت یا خیر را تنها زمان مشخص میکند.
یودیعوت احارونوت در پایان سرمقاله خود مینویسد:«تاریخ خاورمیانه نشان داده که جنگها معمولا بر اساس محاسبات غلط و تحولات ناخواسته درگرفتهاند و احتمال تکرار این موضوع در مورد ایران و اسرائیل نیز بعید نیست».
«یوزی ملمن» گزارشگر تحقیقی معروف اسرائیلی نیز در مقالهای در سایت «میدل ایست ای» به افزایش تنش میان ایران و اسرائیل پرداخته و مینویسد هیج یک از آن دو بازیگر نمیخواهند به سمت جنگ با یکدیگر پیش بروند. او اما مینویسد که محاسبات اشتباه میتوانند جنگ را امکانپذیر سازد و دو طرف باید مراقب تحرکات خود باشند و بیاحتیاطی نکنند. او اشاره میکند که اکنون منافع ایران ایجاب میکند که پس از پایان دادن به جنگ در سوریه در بازسازی آن کشور مشارکت کند و منافع اقتصادیاش تامین شود و از سوریه به عنوان پایگاهی برای پیشروی در برابر اسرائیل در آینده استفاده کند. ایران قصد تقویت حزبالله از طریق خاک سوریه را نیز دارد. اسرائیل اما میخواهد مانع از استقرار نیروهای ایرانی در مرزهای خود و جلوگیری از انتقال تسلیحات به حزب الله شود. برای این منظور اسرائیل از دیپلماسی و قدرت نظامی خود به طور همزمان استفاده میکند. اسرائیل از روسیه برای انتقال پیام به ایران و حزبالله و هشدارهایش استفاده میکند. البته اسرائیلیها خواستار درگیری مستقیم نظامی با محور سهجانبه ایران، حزبالله و دولت سوریه نیستند. برای فرماندهان اسرائیلی روشن است که در آن صورت طرف مقابل موشکهای زیادی دارد و اسرائیل آسیب خواهد دید».
ملمن مینویسد تهران نشان داد که خواستار گسترش تنش با اسرائیل نیست چرا که اقدامات مشابهی انجام نداد در حالی که میتوانست موشک به سوی هواپیماهای اسرائیلی شلیک کند. این نشان میدهد که تهران خواستار تشدید تنش و گسترش دامنه جنگ با اسرائیل در سوریه نیست. او اما هشدار میدهد که باید بخاطر داشت که خاورمیانه عرصه جنگهای غیرقابل پیشبینی است و کوچکترین خطای محاسباتی از سوی ایران یا اسرائیل میتواند باعث ایجاد جنگی تمام عیار شود هر چند که اکنون دو طرف خواستار چنین جنگی نیستند.
سایت «المانیتور» نیز در گزارشی با اشاره به اینکه این نخستینباری بود که ایران و اسرائیل به طور آشکارا و بدون توسل به شبه نظامیان مورد حمایت خود و یا جنگ مخفیانه با یکدیگر مواجه شدند، مینویسد: «طی ۳۲ سال گذشته این نخستین حمله هوایی گسترده اسرائیل علیه سامانه دفاع هوایی سوریه بود. اولینبار جنگندههای اسرائیلی در سال ۱۹۸۲ میلادی حمله مشابهی را علیه پایگاههای هوایی سوریه انجام دادند. اکنون اما واقعیت آن است که وضعیت در منطقه سبب میشود تا هیچ یک از بازیگران نه ایران، نه اسرائیل، نه حزبالله، البته نه اسد و قطعا نه روسها خواستار جنگ نباشند و به آن نیازی نداشته باشند. آنان میدانند این بازیای خطرناک است در نتیجه، رویارویی در یک روز حداقل در حال حاضر به پایان رسید و ادامه نیافت».
«المانیتور» در ادامه مینویسد: «مشکل اساسی برای اسرائیل آن است که روسیه هنوز هم در سوریه حضور دارد. پوتین هنوز مشخص نکرده که میخواهد چه کند. آیا اسرائیل با خط قرمز از جانب روسیه مواجه است؟ آیا اسرائیل ریسک را میپذیرد؟ بیانیه وزارت خارجه روسیه احتمالا خطاب به اسرائیل است؛ زمانی که خواستار احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه شده است. اسرائیل اکنون به چتر حفاظتی امریکا و مداخله فعال ترامپ در مورد موضوعات سوریه نیاز دارد. با این حال واقعیت آن است که علیرغم اعلام حمایت صریح ترامپ از اسرائیل در مورد سوریه او بیش از آن که عمل کند سخن میگوید. واشنگتن اما بزودی باید تصمیم بگیرد که در کدام سو خواهد ایستاد و چه خواهد کرد».