آفتابنیوز : سرویس بین الملل- گزارشهای رسانههای بینالمللی حاکی از وجود نگرانی درباره همکاری آمریکا و عربستان سعودی برای راهاندازی پروژه های هسته ای ریاض و پیامدهای آن برای منطقه هستند.
به گزارش آفتابنیوز؛ روزنامه آمریکایی «نیویورکتایمز» با هشدار نسبت به کمک ترامپ به عربستان سعودی برای هستهای شدن مینویسد: آخرین چیزی که خاورمیانه به آن نیاز دارد کشور دیگری است که توانایی ساخت سلاح هستهای را داشته باشد. با این حال، این اتفاق خواهد افتاد اگر آمریکا برنامه عربستان سودی برای ورود به جمع کشورهای دارنده توان هستهای را بد مدیریت کند و برای احداث ۱۶ راکتور هستهای تولید برق ظرف مدت ۲۵ سال در عربستان سعودی اقداماتی را انجام دهد. سعودیها نمیگویند که میخواهند در زمینه هستهای به اسرائیل دوم در منطقه تبدیل شوند و نگفتهاند که خواستار زرادخانه هستهای برای افزایش بیثباتی در منطقه هستند. آنان تاکید کردهاند که خواستار استفاده از راکتورها تنها به منظور تولید انرژی برای مصارف داخلی هستند در نتیجه، میتوانند به ذخایر بزرگ نفتی خود برای تولید درامد متکی باشند. با این حال، نشانههای رو به رشدی وجود دارند که نشان میدهند عربستان سعودی میخواهد گزینه ساخت تسلیحات هستهای برای مقابله با ایران را در دستور کار خود قرار دهد.
تلاشهای دولت اوباما برای مذاکره بر سر فناوری صلحآمیز غیرنظامی در مورد عربستان سعودی به نتیجه نرسید؛ چرا که ریاض از تعهد قانونی به محدودسازی عنیسازی اورانیوم سرباز زد. امارات اما در توافقی در سال ۲۰۰۹ میلادی متعهد شد که همکاریهای هستهای را در زمینه غیرنظامی باقی نگه دارد.
در حال حاضر، مذاکره تازهای تحت ریاستجمهوری ترامپ میان آمریکا و عربستان سعودی درباره موضوع هستهای در جریان است. ترامپ به خوبی میتواند سعودیها را متقاعد به پذیرش استانداردهای طلایی بینالمللی در زمینه برنامه هستهای غیرنظامی کند. او میتواند استدلال کند که برای ریاض خرید سوخت غنی شده جهت راکتورها از تامینکنندگان خارجی نسبتا ارزانقیمتتر از تولید آن توسط خود عربستان تمام خواهد شد.
با این حال، پرسشهایی درباره محدودیتهای دولت ترامپ و پذیرش شروط از سوی عربستان سعودی برای آغاز مذاکرات وجود دارند. در صورتی که ترامپ بیش از اندازه روی قوانین محدودکننده تاکید کند، سعودیها ممکن است مجبور به خرید اورانیوم غنیشده و فناوریهای هستهای از روسیه و چین شوند؛ دو کشوری که محدودیتها در زمینه هستهای را برسمیت نمیشناسند. عربستان سعودی همچنین میتواند به فرانسه و کره جنوبی برای فناوری هستهای نزدیک شود. این کار مجازاتی جدی از سوی ریاض برای صنعت هستهای امریکا خواهد بود که خواستار خریداری ثروتمند چون عربستان سعودی است. وستینگهاوس و سایر شرکتهای امریکایی درصدد اجرای پروژه چند میلیارد دلاری در عربستان سعودی هستند.
این روزنامه میافزاید: با این حال، هرگونه عدم وضع محدودیتهای شدید در هر قراردادی نیز عربستان سعودی را رها خواهد ساخت تا از فناوری هستهای در راستای دستیابی به اهداف نظامی استفاده کند. این موضوع تلاشهای چندین دههای آمریکا برای جلوگیری از گسترش تسلیحاتی را زیر سوال خواهد برد. امریکا سالها پیشتاز فروش فناوریهای هستهای بوده است. در مقابل از کشورهای خریدار این تضمین را دریافت کرده بود که از مواد خریداری شده توسط امریکا برای ساخت تسلیحات هستهای استفاده نکنند. با این حال، مقامهای سعودی کماکان تاکید میکنند که حق در اختیار داشتن اورانیوم غنی شده تحت پیمان منع گسترش تسلیحات (ان پی تی) را خواهند داشت.
«نیویورک تایمز» در پایان مینویسد: در نهایت، کنگره میتواند حق خود را برای تصمیمگیری نهایی در مورد هرگونه توافق هستهای با عربستان سعودی اعمال کند. قانونگذاران باید این تضمین را کسب نمایند که کشورهای بیشتری به آستانه ساخت تسلیحات هستهای نزدیکتر نشوند.
رقابت اتمی عربستان با ایران
«آسوشیتدپرس» نیز با انتشار گزارشی اشاره میکند که مذاکرات دولت ترامپ با عربستان سعودی در مورد انرژی هستهای به طور جدی با توافق هستهای اوباما با ایران در ارتباط است. این خبرگزاری مینویسد: موضوع بر سر میلیاردها دلار قرارداد شرکتهای آمریکایی است و پرسش بزرگتر در مورد توانایی آمریکا برای دور نگه داشتن همزمان دوستان و دشمنان امریکا از دستیابی به توانایی ساخت سلاح هستهای است. این کار دشواری برای ترامپ است. «عادل الجبیر» وزیر خارجه عربستان سعودی در کنفرانس امنیتی ماه می در مونیخ گفت که هدف ریاض دارا بودن حقوق مشابه سایر کشورهاست.
«آسوشیتدپرس» در پایان اشاره میکند این خطری جدی خواهد بود اگر اختلافنظر آمریکا و عربستان سعودی در مورد لزوم پذیرش استانداردهای طلایی از سوی عربستان سعودی در مورد محدودیت غنیسازی اورانیوم و نظام بازرسیهای از تاسیسات هستهای سبب شود تا آن پادشاهی به سوی رقبای امریکا یعنی روسیه و چین نزدیک شود و از آنان برای تامین راکتورهای هستهای کمک بخواهد.
روزنامه اسرائیلی «هاارتص» نیز در گزارشی با ابراز نگرانی در اینباره مینویسد: «علیرغم آن که اسرائیل منافع مشترک قابل توجهی با ریاض دارد باید در زمینه هستهای از واشنگتن بخواهد تا محدودیتهای جدیدی را در مسیر توانایی غنیسازی اورانیوم برای آن کشور وضع و اعمال نماید. عربستان سعودی میخواهد از ایران بیش از این عقب نماند و چند سال پیش از برنامه بلندپروازانه ساخت ۱۶ راکتور هستهای رونمایی کرد. این کشور پینشهاداتی را از سوی امریکا، چین، روسیه، فرانسه و کره جنوبی دریافت و اعلام کرد که شرکتهای انتخابی برای راه اندازی دو راکتور اولیه در ماه اوریل آماده شدهاند. عربستان سعودی ادعا میکند که نیاز به برنامه هستهای غیرنظامی برای کاهش وابستگیاش به نفت را دارد اما انگیزه اصلی برنامه هستهای عربستان دفاعی است. سعودیها احساس میکنند که توافق هستهای قدرتهای خارجی با ایران سبب افزایش رویکرد تهاجمی ایران شد و بلندپروازیهای تهران در زمینه هستهای را در دراز مدت متوقف نکرده است.
سعودیها دارای انگیزه استراتژیک و توان مالی برای انجام این کار بیش از هر بازیگر دیگری در منطقه هستند. با این حال هستهای شدن عربستان سعودی راه را برای دستیابی امارات، ترکیه و مصر به انرژی هستهای پیشرفته نیز هموارتر خواهد ساخت.
با این حال، دستیابی عربستان سعودی به برنامه هستهای هدفی بلندمدت است چرا که سعودیها فاقد دانش اساسی و تجهیزات مناسب برای این منظور هستند. اگر توافق با ایران تا سالهای آینده پابرجا باقی بماند، ریاض درصدد گسترش برنامه هستهای غیرنظامی خود بدون خروج از ان پی تی برخواهد آمد.