آفتابنیوز : سرویس اقتصادی- تحریم به معنای جنگ اقتصادی است. در اقتصاد جهانیشده و به شدت درهمآمیخته امروز پیامدهای تحریم یک کشور به ویژه کشوری بزرگ
چون ایران می تواند در همه جا احساس شود. تحریمی که در ابتدا قرار است هدفمند باشد می تواند منجر به عواقب گسترده و غیرقابل پیش بینی شود.
به گزارش آفتابنیوز؛ روزنامه کانادایی «گلوب اند میل» در گزارشی به بازندگان و برندگان تحریم دوباره ایران توسط امریکا پس از اعلام خروج واشنگتن از برجام توسط دونالد ترامپ می پردازد:
شرکتهای هواپیمایی: بازنده
به دلیل تحریمهای وضع شده امریکا از زمان پیروزی انقلاب ایران در سال ۱۹۷۹ میلادی به این سو ایران نتوانسته ناوگان هوایی خود را نوسازی کند. این موضوع سبب سوانح هوایی در خطوط هوایی شده است. هنگامی که تحریم های ضدایرانی در سال ۲۰۱۵ میلادی به دنبال توافق هستهای ایران و قدرت های جهانی لغو شد، بوئینگ و ایرباس بازار تازه ای ار در ایران پیدا کردند و سفارش تقریبا ۴۰ میلیارد دلاری را از تهران دریافت کردند. با این حال، به نظر می رسد این سفارشات عملی نمی شوند چرا که وزارت خزانه داری امریکا مجوزهای بوئینگ و ایرباس برای صادرات هواپیما به ایران را لغو کرده است. ایرباس اگرچه شرکتی اروپایی است اما بخشی از سهام و قطعات هواپیماهای آن شرکت امریکایی هستند و با بانک های امریکایی در ارتباط تنگاتنگ است. به احتما زیاد شرکت بمباردیه نیز که قراردادی هر چند در سطح کوچکتری را با ایران امضا کرده بود و قرار بود با قشم ایر همکاری کند نیز مجبور به تجدیدنظر در قرارداد خود خواهد شد.
عربستان سعودی: برنده
عربستان سعودی بازگشت تحریم ها علیه ایران توسط ترامپ را مورد تحسین قرار داده است. آن کشور می خواهد ایران از نظر اقتصادی تضعیف شود با این گمانه زنی که در آن صورت ایران نمی تواند نفوذ خود را در خاورمیانه گسترش دهد. باید توجه داشت که پیروزی اخیر حزب الله در لبنان زنگ خطری برای سعودی بود چراکه قدرت ایران در منطقه رو به افزایش است.
پیروزی دوم عربستان سعودی افزایش شدید قیمت نفت از روزی است که ترامپ خروج امریکا از برجام را اعلام کرد. اقتصاد عربستان سعودی وابسته به صادرات است؛ افزایش قیمت ها سبب می شد تا کسری بودجه عربستان برطرف شده و آن کشور با سرعت بیشتری پروژه های خود را عملیاتی کند. همچنین، در صورت کاهش صادرات نفت ایران به دلیل تحریم ها، شرکت نفتی «ارامکو» عربستان سعودی می تواند تولید نفت خود را افزایش داده و درآمد بیشتری کسب کند.
صنایع اروپایی: بازنده
بزرگترین شرکت های صنعتی اروپایی اکنون در وضعیت خوبی نیستند. ایران یک بازار بالقوه بزرگ برای شرکت های ایتالیایی و اسپانیایی بود. با این حال، با تصمیم اخیر ترامپ، اتحادیه اروپا ملزم به رعایت مقررات تحریمی امریکا علیه ایران خواهد بود چرا که در غیر این صورت با مجازات های تحریمی مواجه خواهند شد. شرکت های اروپایی اکنون باید بین تجارت با امریکا و ایران یکی را انتخاب کنند. همچنین، به دلیل تحریم نظام بانکی ایران نیز معاملات و تجارت با آن کشور برای اروپایی ها دشوارتر خواهد شد.
بسیاری از شرکت های اروپایی چون زیمنس آلمان، پژو فرانسه و شرکت نفتی ایتالیایی سایپم از جمله ضررکنندگان تحریم علیه ایران خواهند بود.
بخش نفتی و هوایی روسیه: برنده
روسیه همانند عربستان سعودی از تحریم ایران بهره می برد چرا که اقتصاد متکی به صادرات نفت دارد. افزایش قیمت سبب می شود تا درآمد روسیه افزایش یابد. با تحریم ایران آن کشور مجبور به انعقاد قرارداد با شرکت های هواپیمایی روسی خواهد شد. گزارش ها نشان میدهند که ایران قراردادهایی را با روسیه برای خرید جت های سوخو امضا کرده است.
چین: برنده
پیش از اعلام خروج امریکا از برجام، توتال غول نفتی فرانسه امیدوار بود که بخش اعظم قراردادهای نفت ایران پس از برجام را از آن خود کند. اکنون اما به نظر می رسد کار برای توتال به منظور توسعه و تکمیل پروژه میادین گاز جنوبی موفق نخواهد بود. نیمی از سهام این پروژه از آن شرکت ملی نفت چین است. در صور تشدید تحریم ها، توتال مجبور به ترک ایران خوهد شد و احتمالا این چینیها هستند که در ایران باقی می مانند.
سایت «فورچون» نیز با انتشار گزارشی به شش شرکتی اشاره کرده که در هراس از تحریم قریب الوقوع ایران به سر می برند و بیشترین ضرر را متحمل خواهند شد:
بوئینگ و ایرباس
این دو شرکت هواپیمایی احتمالا بیشترین آسیب را خواهند دید چرا که قصد داشتند برای نخستین بار به ایران هواپیما بفروشند. مقر بوئینگ در شیکاگو مستقر است اما ایرباس فرانسوی به دلیل آن که بیش از ۱۰ درصد از قطعات هواپیماهایش امریکایی هستند نیازمند دریافت مجوز از امریکا به منظور معامله با ایران است مجوزی که لغو شده است.
قرار بود ایرباس ۱۰۰ روند هواپیما به ایران ایر به ارزش ۱۹ میلیارد دلار تحویل دهد. قرار بوئینگ با ایران ایر نیز تحویل ۸۰ فروند هواپیما به ارزش ۱۷ میلیارد دلار و با شرکت هواپیمایی اسمان تحویل ۳۰ فروند به ارزش ۳ میلیارد دلار بود.
جنرال الکتریک و توتال
کار این دو شرکت بسیار سخت خواهد بود. هر دو مجبور به تطبیق دادن خود با قوانین تازه امریکا خواهند بود. توتال فرانسه قراردادی ۲ میلیارد دلاری را همراه با شرکت ملی نفت چین برای توسعه میدان گازی پارس جنوبی در ایران امضا کرده بود. در حال حاضر، ۹۰ میلیون دلار برای توسعه این میدان هزینه شده است و شرکت ملی نفت ایران گفته تا زمانی که تولید اغاز نشود نمی تواند خسارت وارده را جبران کند. در صورت خروج توتال از بازار ایران چینی ها پروژه را ادامه خواهند داد.
فولکس واگن و پژو - سیتروئن
فولکس واگن از ابتدا نیز درباره ورود به بازار ایران محتاط بود. با این حال، در سال گذشته بار دیگر تجارت با ایران را آغاز کرد. به همین شکل پژو - سیتروئن فرانسه نیز پس از برجام خواستار همکاری با ایران شد. این شرکت به دلیل عدم حضور در بازار امریکا در مقایسه با رقیب یعنی فولکس مزیت بیشتری دارد.
با این حال، با زمزمه های تشدید تحریم علیه ایران، پژو سیتروئن نیز احساس خطر کرد و ابراز امیدواری نموده که اتحادیه اروپا موضع مشترکی را در دفاع از برجام اتخاذ کند. اگر پژو بخواهد در امریکا فروش خود را اغاز کند مجبور است بازار ایران را ترک کند.
سرنوشت صادرات نفت ایران
نشریه «فارین پالسی» نیز در گزارشی به این موضوع پرداخته که احتمالا تحریم های آمریکا بازار نفت ایران را فلج نخواهند کرد. واقعیت آن است که علیرغم خروج ترامپ از برجام خریداران بزرگ آسیایی کماکان به دنبال خرید نفت از ایران خواهند بود. در نتیجه، بعید است که تحریم های تازه امریکا عیله اقتصاد ایران کارایی لازم را داشته باشند. واقعیت آن است که شرایط کنونی تفاوت های کلیدی با سال ۲۰۱۲ دارد؛ سالی که تحریمهای نفتی علیه ایران اعمال شدند. این تفاوت شرایط سبب می شوند تا امریکا نتواند در زمینه تحریم نفتی ایران موفق باشد. تاکنون کشورهای اروپایی و آسیایی از ایران نفت خریداری کرده اند و در پیوستن به واشنگتن برای فشار به تهران خودداری کرده اند چرا که معتقدند ایران طبق برجام عمل کرده است. این در حالیست که در سال ۲۰۱۲ میلادی اجماعی جهانی علیه ایران وجود داشت. از سوی دیگر، تقاضا برای نفت در این روزها بیشتر است چرا که ونزوئلا یکی از اصلی ترین تولید کنندگان نفت نیز دچار بحران شده است. این امر سبب می شود تا کاهش تولید نفت ایران بر بازارها تاثیر گذاشته و باغث افزایش قیمت نفت
شود. مهمترین تفاوت زمان کنونی با سال ۲۰۱۲ میلادی آن است که در آن زمان اجماع بین المللی با امریکا برای اعمال تحریم علیه ایران وجود داشت. در آن زمان، کشورهایی چون ایتالیا خرید نفت از ایران را کاهش دادند و بروکسل با تحریم های بیشتر ایران در زمینه صادرات نفت به اسیا موافقت کرد. واقعیت آن است که در سال ۲۰۱۲ میلادی شاهد فروپاشی صارات نفت ایران بودیم. با این حال اروپایی ها تنها یک سوم از نفت ایران را خریداری می کنند و بقیه نفت ایران به اسیایی ها فروخته می شود. هنوز روشن نیست که ایا بزرگترین خریداران اسیایی نفت ایران اماده هستند به روال قبلی خود ادامه دهند یا خیر. چین و هند روزانه بیش از یک میلیون بشکه نفت از ایران خریداری می کنند. به نظر می رسد این دو کشور خرید نفت از ایران را ادامه می دهند. دیگر خریداران اصلی اسیایی مانند کره جنوبی و ژاپن اما شروع به کاهش خرید نفت از ایران در سال جاری کرده بودند و احتمال بازگشت تحریم های امریکا علیه تهران را پیش بینی کردند».