پاکستان از ریاض جدا نمیشود و در عین حال، داشتن روابط خوب با تهران را نادیده نخواهد گرفت
آفتابنیوز : سرویس بین الملل- اگرچه پاکستان در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا قرار ندارد اما ارتباط کلیدی با برحی از مهمترین بازیگران اصلی آن منطقه دارد.
به گزارش آفتابنیوز؛ در نمایش رویکرد فعلی ترامپ در قبال ایران، کشوری که به سلاح هستهای دست نیافته اما دارای قابلیت هستهای است یک کشور به عنوان تنها دولت هستهای مسلمان در جهان قرار دارد که نادیده گرفته شده است، در حالی که باید به نقش آن توجه داشت؛ پاکستان. این کشور ششمین زرادخانه بزرگ هستهای در جهان را در اختیار دارد و پنجمین ارتش بزرگ دنیاست و دومین جمعیت بزرگ مسلمانان در جهان را در خود جای داده است.
"مایکل مورل" رییس سابق سیا میگوید پاکستان کشوری با اقتصاد ناکارآمد و دارای رکورد حمایت از نیروهای افراطی مذهبی در جهان است. قابل توجه است که آخرین رهبر القاعده اسامه بن لادن در ابوتآباد در نزدیکی اسلامآباد مخفی شده بود. همه اینها به اندازه کافی دلیل در اختیارمان قرار میدهند که به پاکستان توجه کنیم. عمرانخان نخستوزیر پاکستان در تاریخ 18 آگوست در هفتاد و یکمین سالگرد استقلال پاکستان سوگند یاد کرد. عمرانخان در نخستین سخنرانی پس از پیروزی در انتخابات 25 جولای گفت که پاکستان به اهمیت روابط خود با ایران، عربستان سعودی و سایر کشورهای خاورمیانه واقف است. به نظر میرسد دیدگاه پاکستان نسبت به اتحادها در خاورمیانه تغییر کرده است. به طور سنتی پاکستان به عربستان سعودی نزدیک بوده است اما به نظر میرسد نخستوزیر تازه پاکستان میخواهد این رویکرد را تغییر دهد و برای رابطه با تهران اهمیت بیشتری در مقایسه با نخستوزیران پیشین پاکستان قائل است.
نشریه "عرب ویکلی" درباره چشمانداز روابط ایران و پاکستان می نویسد: "شاید هم نتوان با قطعیت در اینباره نظر داد. برخی میگویند او تنها در یک سخنرانی اشارهای گذرا به روابط پاکستان با ایران و کشورهای عربی خاورمیانه داشته است. اما در این سطح نیز حرفهای او جالب توجه هستند. عمران خان گفت که پاکستان میخواهد روابط خود را با تهران بهبود بخشد و همین کار را در قبال عربستان سعودی انجام دهد. او از عربستان سعودی به عنوان دوستی یاد کرد که در دشوارترین لحظات در کنار پاکستان ایستاده است".
این نشریه در ادامه مینویسد: "این اظهارات از آن رو جالب توجه است که اکنون رقابت منطقهای بین عربستان سعودی و ایران در جریان است. اگرچه پاکستان در منطقه خاورمیانه و شمال افریقا قرار ندارد اما ارتباطات کلیدی با برخی از مهمترین بازیگران اصلی آن منطقه دارد. پاکستان مرز 900 کیلومتری با ایران دارد. همچنین، ایران نیز همچون پاکستان بزرگترین جمعیت شیعه را دارد. این موضوع سبب میشود تا پاکستان به دنبال حفظ روابط دوستانه با ایران باشد. این موضوع حساسیت عربستان سعودی را افزایش میدهد؛ چرا که آن کشور اقلیت شیعه را در خود جای داده است. روابط پاکستان با عربستان سعودی سابقهاش به دههها پیش باز میگردد. پاکستان در قضیه محاصره مسجد مکه در سال 1979 میلادی در کنار عربستان سعودی ایستاد. در زمان جنگ ایران و عراق نیروهای نظامی پاکستان در عربستان مستقر شدند. همچنین پاکستان با ریاض در حمایت از مجاهدین افغان در دهه 80 میلادی نقش داشت و خلبانان سعودی و سربازان آن کشور را آموزش داده و در ماه فوریه گذشته هزار نیرو را به عربستان سعودی اعزام کرد".
"عربویکلی" در ادامه میافزاید: "در عوض عربستان سعودی از نظر استراتژیک کمک مالی مستقیم و کمکهای غیرمالی را ارائه کرده است. به عنوان مثال، در ماه مه سال 1998 میلادی عربستان سعودی به پاکستان کمک کرد تا آزمایش هستهای را در پاسخ به هند انجام دهد. ریاض 50 هزار بشکه نفت رایگان در روز را به پاکستان وعده داده است تا تاثیرات تحریمهای غرب خنثی شوند.
گفته میشود شود عربستان به این دلیل از اسلامآباد حمایت میکند که در صورت تهدید خارجی علیه اماکن مقدس در عربستان سعودی، پاکستان مسئولیت مقابله با هرگونه تهدید علیه آن کشور را برعهده گیرد. شواهدی نیز برای اثبات این ادعا وجود دارند. برای مثال، "رحیل شریف" فرمانده ارتش پاکستان در ژانویه 2016 میلادی گفته بود که هرگونه تهدیدی علیه عربستان سعودی و تمامیت ارضی آن کشور واکنش قوی را از سوی پاکستان به همراه خواهد داشت. او یک سال بعد به سمت فرماندهی ائتلاف ضد تروریسم تحت رهبری عربستان سعودی منصوب شد.
با این اوصاف نخستوزیر تازه پاکستان چگونه میتواند اولویت سیاست خارجی را برای آن کشور تعیین کند؟ واقعیت آن است که به احتمال زیاد این ارتش پاکستان است که خط و خطوط را برای سیاست خارجی دولت تحت رهبری عمران خان تعیین خواهد کرد؛ ارتشی که اکنون قدرتمندتر از ارتش ترکیه، البته پیش از رویدادهای اخیر و محدودتر شدن آن است. به نظر میرسد که ارتش پاکستان این قابلیت را داشته تا قدرت و نفوذ خود را در زمینه سیاستگذاریها حفظ کند. ارتش پاکستان خواستار حفظ توازن در روابط با تمام کشورهای منطقه است. در ماه نوامبر ژنرال قمر جاوید باجوا، فرمانده ارتش پاکستان سفر رسمی سه روزهای به تهران داشت که نخستین سفر او در طول چندین دهه اخیر بود. در ماه ژوئیه سردار محمد باقری همتای او به نشانه حسن نیت به پاکستان سفر کرد. پاکستان اخیرا میزبان روسای دستگاههای اطلاعاتی ایران، روسیه و چین برای بحث در مورد نقش و حضور داعش در افغانستان بود. در ضمن، فرمانده ارتش پاکستان چندین بار از عربستان سودی بازدید کرده است و وعده اعزام نیروهای بیشتر پاکستانی را به ریاض داده است".
این نشریه در پایان مینویسد: "آشکار است که پاکستان از ریاض جدا نمیشود و در عین حال، داشتن روابط خوب با تهران را نادیده نخواهد گرفت. پاکستان خواستار ایستادن میان هر دو کشور است".