آفتابنیوز : نتایج مطالعات جدیدی که ماه آوریل در وبسایت دانشگاه کمبریج بریتانیا منتشر شد، نشان میدهد که حتی یک تمرین ورزشی ساده میتواند بلافاصله عملکرد مغز ما را تغییر دهد.
بر اساس این مطالعات که مبتنی بر شواهدی روشن است، ورزش میتواند اثرات سریعی بر مغز انسان بگذارد و تکرار این اثرات میتواند در بلند مدت عملکرد مغز ما را تغییر داده و کیفیت حافظه انسان را نیز متحول کند.
تا کنون دانشمندان بر این باور بودند که بر خلاف بافتهایی مانند عضله که حتی در بزرگسالی انسان همچنان رشد میکنند و قابل تغییر هستند، ساختار و عملکرد مغز پس از رسیدن به مرحلۀ بزرگسالی، شکل نسبتا ثابتی به خود میگیرد و قابل تغییر نیست.
اما آزمایشهای جدید نشان داد که مغز بزرگسالان نیز از قابلیت انعطاف بالایی برخوردار است و میتواند با توجه به سبک زندگی ما، خود را بازسازی کند یا تغییر شکل دهد.
ورزش از فعالیتهایی است که تاثیر قابل توجهی بر مغز دارد. آزمایشها روی حیوانات نشان داد که ورزش باعث افزایش تولید مواد شیمیایی عصبی (neurochemicals) در مغز آنها میشود، تعداد نورونهای جدید (نورون های نوزاد) را نیز در مغزهای بالغ زیاد میکند و حتی توانایی تفکر حیوانات را بهبود میبخشد.
مطالعات روی انسانها نیز نتایج مشابهی را در پی داشت. این مطالعات نشان داد که ورزشِ منظم به مرور زمان حجم هیپوکامپ را در مغز انسان افزایش میدهد؛ یعنی حجم بخشی که در امور مربوط به حافظه نقشی کلیدی دارد.
برای انجام این تحقیق، دانشمندان از ۲۶ داوطلب مرد و زن سالم که بین ۵۵ تا ۸۵ سال سن داشتند، استفاده کردند. از این داوطلبان که هیچ مشکلی جدی در حافظه نداشتند، خواسته شد که تعدادی آزمایش ورزشی را، هر بار برای مدت ۳۰ دقیقه انجام دهند.
پس از هر بار تمرین، به کمک فناوریهای مختلفی از جمله امارآی همچنین انجام تستهای حافظه، عملکرد مغز این داوطلبان بهویژه در موضوع پردازش حافظه زیر نظر گرفته شد.
نتایج این آزمایشها شگفتی دانشمندان را برانگیخت زیرا در حالی که آنها انتظار داشتند پس از تمرینات ورزشی تغییر ویژهای را در بخشهایی از مغز از جمله قسمتهایی که در کار حافظه معنایی (semantic memory) درگیر هستند نبینند و تحولات در این بخشها با همان ریتم معمول در دیگر ساعت روز و زندگی عادی داوطلبان ادامه یابد، اما اتفاقات جدید را مشاهده کردند. آنها متوجه شدند که این قسمتهای مغز بیش از گذشته خود را در فرایند حافظۀ معنایی درگیر میکنند. دانشمندان همچنین بهتدریج در دیگر بخشها نیز پاسخهای جدیدتری از مغز دریافت کردند.
به گفتۀ آنها نتایج این ازمایشها نشان داد که «آنچه در مغز این افراد پس از ورزش روی میدهد بسیار شبیه آن چیزی است که در ماهیچهها اتفاق میافتد.»
انسانها بطور معمول وقتی برای اولین بار شروع به ورزش میکنند، عضلات آنها تحت فشار بیشتری هستند و باید انرژی بیشتری را بسوزانند اما بهتدریج با عضلانیتر شدن ماهیچهها، هم عظلات به حرکات ورزشی پاسخ بهتری میدهند و هم برای انجام همان ورزشها انرژی کمتری میسوزانند.
دانشمندان دریافتند که همین اتفاق در مغز انسان هم روی میدهد. به این معنی که بطور مثال فعالیت مغز در اولین جلسۀ دوچرخه سواری بسیار بیشتر از جلسات بعدی و مقدمهای بر بازسازی بافت آن است و با ادامه یافتن تمرینات ورزشی، بهتدریج عملکرد مغز نیز بهبود می یابد. به عبارت دیگر بهتدریج بخشهای مختلف مغز ما از جمله حافظه «عضلانیتر» خواهد شد.
با این وجود همچنان پرسشهای مهمی دربارۀ چگونگی ورزش کردن و میزان تاثیر آن بر مغز انسان، بیپاسخ باقی مانده است. از جمله اینکه این تغییرات پس از چه دوره زمانی دیده میشوند؟ آیا تغییراتی که بوجود میآید موقتی هستند یا با تداوم فعالیتهای ورزشی به حالت پایدار درمیآیند؟
منبع: یورونیوز