فروپاشی برجام یعنی آغاز جنگی فاجعه‌بار؛ اینستکس در چه‌مواردی می‎تواند به ایران کمک کند؟

سرویس بین‌الملل- نشریه "نیوزویک" نیز در گزارشی از فعال شدن اینستکس به عنوان شکست امریکا در همراه کردن اروپایی‌ها با خود درباره تحریم ایران یاد کرده است.

به گزارش آفتاب‎نیوز؛ این نشریه می نویسد: "اتحادیه اروپا به طور رسمی سازوکار مالی را برای تجارت محدود با ایران راه‌اندازی کرده تا همزمان از نقض تحریم‌های امریکا نیز اجتناب ورزد. این تصمیم پس از آن اتخاذ شده که ایران تهدید کرد به زودی میزان غنی‌سازی اورانیوم خود را به سطحی فراتر از سطح قید شده در برجام افزایش خواهد داد. "عباس عراقچی" معاون وزیر خارجه ایران اما علیرغم آنکه این تصمیم اروپایی‌ها را گامی مثبت و رو به جلو خوانده آن را کافی ندانسته و معتقد است که انتظارات ایران را برآورده نمی‌سازد".

این نشریه می‌نویسد: "تمرکز اولیه اینستکس بر روی تامین اقلام ضروری در ایران از جمله دارو، دستگاه‌های پزشکی و کالاهای کشاورزی و مواد غذایی است. از زمان اعلام این طرح اما وضعیت تنش میان ایران و امریکا بدتر شده است. تحریم‌ها علیه ایران تشدید شده و تنش میان دو کشور در خلیج فارس افزایش یافته است به خصوص پس از حمله به تانکرها که امریکا طرف ایرانی را درباره آن مقصر می‌داند و پس از سقوط پهپاد امریکایی توسط ایران".

اینستکس ایران را راضی نخواهد کرد

شبکه خبری "سی ان بی سی" اما در گزارشی با رویکردی متفاوت می‌نویسد احتمالا اینستکس ایران را راضی نخواهد کرد.

این شبکه خبری امریکایی می‌نویسد: "اینستکس آخرین تلاش طرفین باقی مانده در برجام برای حفظ توافق هسته‌ای است که طبق آن غنی‌سازی اورانیوم ایران محدود می‌شود. با این حال، تلاش‌ها برای راضی کردن ایران بسیار اندک هستند. اینستکس تنها دریافت کالاهای بشردوستانه را شامل می‌شود در حالی که ایران خواهان تجارت و صادرات نفت است که در این سازوکار مالی در نظر گرفته نشده است".

این شبکه خبری می‌نویسد: "اروپایی‌ها می‌دانند فروپاشی برجام به معنای آغاز جنگی فاجعه‌بار است. اکنون صادرات نفت ایران به دلیل تحریم‌های امریکا به روزی کمتر از 500 هزار بشکه کاهش یافته است. این میزان پیش از تحریم‌های امریکا 2 میلیون بشکه در روز بود. تمام موضوع بر سر نفت است اما اروپایی‌ها نمی‌توانند به راحتی مسیر صادرات نفت ایران را تسهیل کنند. در نتیجه، ایران کماکان ناراضی از شرایط کنونی خواهد بود".

اینستکس کارآمد است؟

"اسکای‌نیوز عربی" با انتشار گزارشی درباره فعال‌شدن اینستکس از سوی اروپایی‌ها به عنوان سازکاری با هدف کاهش تاثیر منفی تحریم‌های امریکا بر ایران، این پرسش را مطرح می‌کند که آیا این سازوکار از تحریم‌های امریکا جلوگیری می‌کند؟

به گزارش آفتاب‎نیوز؛ این شبکه خبری می‌نویسد: "مهم ترین ویژگی این سازوکار مبادلات تجاری در قالب "تهاتر" یا مبادله کالا به کالا یعنی نفت در برابر غذا و دارو است. با این حال، به نظر می‌رسد که اینستکس تنها در موارد بشردوستانه و حیاتی به ایران کمک کند. واقعیت آن است که اروپایی‌ها مایل به متقاعد شدن ایران برای مذاکره دوباره با امریکا به منظور انعقاد توافق هسته‌ای تازه‌ای هستند حتی اگر این توافق تازه اصلاح توافقنامه فعلی باشد".

"ریچارد فیشر" دیپلمات سابق امریکایی به این شبکه خبری می‌گوید که اروپایی‌ها و سایر امضاکنندگان برجام سعی می‌کنند تا اجازه فروش نفت ایران بدون نقض قوانین مالی وضع شده امریکا علیه تهران وجود داشته باشد با این حال، او نیز فکر می کند که اینستکس محدود به موارد بشروستانه باشد تا اروپایی‌ها مجبور به نقض تحریم‌های امریکا نشوند.

"طارق وهبی" کارشناس امور بین المللی معتقد است که ایران هیچ آزادی عملی برای نقل و انتقال مالی از طریق سازکار اروپایی نخواهد داشت. او می‌گوید اینستکس محدود به تجارت در ازای دریافت دارو و مواد غذایی است.

او می افزاید: "دولت ایران هیچ سودی از اینستکس کسب نخواهد کرد. با این حال، ممکن است به طور موقت این سازوکار برای دولت ایران به منظور مصرف داخلی مناسب باشد. دولت ایران پول نقد می‌خواهد نه کالا. ایران مشکل کمبود نقدینگی و پول را دارد اما اینستکس به ایران پولی نخواهد داد". این شبکه خبری در پایان مدعی شده است: "ایران در وضعیت بدی گرفتار شده و نمی‌تواند تهدید خود مبنی بر غنی‌سازی بیشتر اورانیوم را عملی سازد و همزمان انتظار حمایت اروپایی‌ها را داشته باشد".

تلاش اروپا برای حفظ برجام

شبکه خبری "دویچه وله" آلمان اما در گزارش متفاوتی می‌نویسد که راه اندازی اینستکس نماد و تلاشی از سوی اتحادیه اروپا برای نشان دادن حسن نیت خود به ایران و تمایل اروپایی‌ها به حفظ برجام است.

این شبکه خبری می‌نویسد: "اینستکس ابزاری برای حمایت از مبادلات تجاری میان ایران و اروپا است که به شرکای تجاری اجازه می‌دهد تا بدون نقض تحریم امریکا با ایران تجارت کنند. این ابزار یک سپر دیپلماتیک است که امکان مبادله کالا بدون نیاز به انتقال مستقیم پول بین شرکت‌های ایرانی و اروپایی را فراهم می‌کند. اروپا با راه‌اندازی اینستکس می‌خواهد نشان دهد که عزمی جدی در کاهش رنج ناشی از تحریم علیه ایران دارد تا ایران را متقاعد به ماندن در برجام کند. اینستکس مانع از آن می‌شود که پول مبادلات تجاری میان ایران و اروپا توسط بانک نقل و انتقال یابد و ریسک مبادله و احتمال نقض تحریم‌ها افزایش یابد. این سازوکار ابتدا در مورد کالاهایی است که واشنگتن حساسیت زیادی روی آن ندارد از جمله محصولات دارویی و پزشکی و مواد غذایی".

این شبکه خبری می‌افزاید: "با این حال، "برایان هوک" دیپلمات ارشد دولت ترامپ در امور ایران از این ابتکار عمل اروپایی‌ها عصبانی است و می‌گوید اروپا باید بین ایران و اروپا یکی را انتخاب کند. تحلیلگران در شورای اروپایی معتقدند که تحریم‌های یکجانبه امریکا سوء استفاده آن کشور از قوانین مالی است".