هشدار ظریف به اروپایی‌ها: دست بکار نشوید، گام سوم ایران درباره "برجام" اجرایی می‌شود

پاول آنتون-کروگر، خبرنگار روزنامه «تاگس آنسایگر» سوئیس در تهران در گفتگوی اختصاصی اش با محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران که مشروح آن در زیر، از نظر می گذرد، اظهار داشت: وزیر امور خارجه ایران اکنون در مواجهه با مناقشه اتمی، اروپایی ها را تحت فشار قرار می دهد.

آنتون-کروگر از وزیر امور خارج کشورمان پرسید: آقای ظریف! شما گفتگوهای خود با امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه را سازنده توصیف کردید، به نظر شما برای نجات توافقنامه اتمی باید چه اتفاقی رخ دهد؟

آقای ظریف در پاسخ گفت: توافقنامه اتمی بر دو ستون استوار است: یکی از این ستون ها آن است که ایران، برنامه اتمی اش را صرفا به طور صلح آمیز بکار گیرد. اما ستون دیگر، تعهد جامعه بین الملل، به ویژه آن طرف های (برنامه جامع اقدام مشترک) است که باید تضمین دهند مناسبات اقتصادی ایران با سایر کشورها عادی سازی شود. ایران تاکنون به تمامی تعهدات خود پایبند بوده و آژانس بین المللی انرژی اتمی، پانزده بار آن را تایید کرده که البته پنج بار از این پانزده بار مربوط پس از خروج آمریکا از توافقنامه اتمی بوده است. با این حال روابط اقتصادی ایران با جهان، عادی سازی نشده و اساسا امروز وضع ما به مراتب بدتر از دوران قبل از توافق است. این یعنی آنکه طرف های دیگر، (تعهدات خود در) توافقنامه را اجرا نکرده اند.

وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ به این سوال که چرا ایران اکنون تصمیم گرفته است ضوابط و مفاد بیشتری از این توافق را اجرا نکند؟، خاطرنشان کرد: در این توافق، ساز و کارهای کمک کننده برای زمانی که یک طرف به تعهداتش عمل نکند، پیش بینی شده است. ما نیز از همین ساز و کارها استفاده کردیم. اما به مجرد آنکه اروپایی ها عمل به تعهداتشان را آغاز کنند ما نیز دست به کار خواهیم شد و حتی به آن زمانی که هنوز برخی تعهداتمان را کاهش نداده بودیم، بازخواهیم گشت.

وی در پاسخ به این سئوال که آیا می توانید دقیق‌تر و مشخص‌تر در این باره توضیح دهید، ابراز داشت: اروپا (برای حفظ توافق) متعهد به انجام یازده اقدام است که شامل سرمایه گذاری، تردد هوایی مسافری، حمل و نقل و بازگشت شرکت های اروپایی (به بازار ایران) می شود. اینها در واقع پیش شرط هایی برای اجرای کامل تعهداتمان به شمار می روند اما در حال حاضر آنچه می خواهیم فروش نفت و دریافت پول نفتمان است. در این میان اروپا برای حفظ و حمایت از این توافق، تنها خود را به انتشار بیانیه محدود کرده است.

آقای ظریف در واکنش به این سئوال که آیا اینکه ایران اعلام کرده است گام سوم (کاهش تعهدات برجامی خود) را برخواهد داشت و دیگر به تعهدات کمتری پایبند خواهد بود، صحت دارد، گفت: (بله) مگر آنکه اروپا اکنون دست بکار شود و کاری کند.

خبرنگار روزنامه سوئیسی «تاگس آنسایگر» از ظریف پرسید: منظورتان تا ششم سپتامبر (15 شهریور 98) است یا آنکه قرار است این مهلت، مجددا تمدید شود؟

وزیر امور خارجه ایران در پاسخ گفت: گام سوم در همان ششم سپتامبر آغاز می شود. اما چنانچه با اروپایی ها به توافق دست یابیم و آنها شروع به اجرای اقدامات خود کنند در آن صورت ما نیز این مرحله را عملی نخواهیم کرد.

وی در جواب به این سئوال که در صورت دست بکار شدن اروپایی ها کیفیت گام سوم چه شرایطی خواهد یافت، گفت: هنوز در این باره چیزی نمی دانیم. یک نگاه (از منظر اروپا) آن است که گام بعدی ما باید همانند دو گام قبلی مان، لغو شود اما نگاه دیگری نیز وجود دارد که می گوید ما به مدت یکصد و بیست روز به اروپا فرصت دهیم تا زمان انجام اقدامات موثرش را داشته باشد.

آنتون-کروگر در سوالی دیگر گفت: وقتی هم اروپا و هم شما به دنبال نجات این توافق هستید، یعنی دیگر مشکلی میان آنها (اروپایی ها)، ایران و آمریکا وجود ندارد؟

آقای ظریف در پاسخ گفت: به نظر می رسد یک مشکل شخصی در مورد من وجود دارد. چون من تحریم شده ام. در صورتی که مشکل ما مشکل ما با آمریکا نیست بلکه مشکل ما با اروپاست. با وجودی که آمریکا (در برابر حفظ توافقنامه اتمی) تعهداتی داشت اما در نهایت تصمیم گرفت به آنها پایبند نباشد. در صورتی که تعهداتی که اروپا (در مورد این توافق) پذیرفته است به پیش از زمان خروج آمریکا باز می گردد. یعنی آنکه این تعهدات، مستقل از آمریکاست؛ همان هایی که در متن توافق نیز فهرست شده اند؛ ضمن آنکه اروپایی ها تازه دیروز نبوده است که به اهمیت (ارتباط با) اقتصاد آمریکا یا (بهره مندی از) دلار این کشور واقف شده اند.

وی در واکنش به این سئوال که آیا هیچ امیدی به آنکه این مشکل با مشارکت آمریکایی ها حل و فصل شود، ندارید، گفت: خیر. ما کارمان را با مشکلات آغاز نکردیم و رئیس جمهور ترامپ نیز رئیس جمهور اوباما نیست. این مشکل را من نیز نمی توانم حل کنم؛ اروپایی ها هم همین طور.

خبرنگار این روزنامه سوئیسی پرسید: اما شما به کاخ سفید دعوت شدید.

آقای ظریف در پاسخ گفت: بفرمایید برای انجام چه کاری؟ یعنی قرار بود که من آنجا چه کار کنم؟ با یک حضور نیم ساعته در کاخ سفید که نمی توانیم مشکلاتمان را حل کنیم. هنگامی که از سوی یک طرف دعوت می شوی و در عین حال به شما گفته می شود: «اگر نیایی، دفعه آینده نمی گذاریم پایت را در این شهر بگذاری» به من بگویید آیا شما به این رفتار، دعوت می گویید؟ اینکه دعوت نیست؛ تهدید و ارعاب است. در همان سفر (به نیویورک) به من پیشنهاد شد به دفتر بیضی (محل کار رئیس جمهور آمریکا) دعوت شوم تا به این وسیله بتوانم رئیس جمهور ترامپ را ببینم و سپس به من گفتند تحریم شده ای.

خبرنگار روزنامه از ظریف پرسید: چون شما دعوت را نپذیرفتید، چنین شد (یعنی تحریم شدید).

وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ گفت: خیر. اشتباه نکنید! به من گفته شد که حتی اگر هم عازم این دیدار بودم این امکان وجود داشت که تصمیم اعلام شده، تغییر کند. یعنی (به شما بگویم) تصمیم از قبل گرفته شده بود.

خبرنگار دوباره پرسید: منظورتان آن است که شما در حال حاضر از انجام مذاکره در کاخ سفید محروم شدید؟

آقای ظریف نیز جواب داد: خیر. اما این دست ما نیست. چون این آمریکایی ها بودند که سالن مذاکرات را ترک کردند؛ نه ما. نمی شود که هر لحظه دعوت کنند و سپس دعوتشان را پس بگیرند. آنها باید (برای دعوتشان) بلیت تهیه کنند و این بلیت، پایبندی به تعهدات بین المللی شان است.

وزیر امور خارجه ایران در پاسخ به این سوال که منظورتان آن است آنها باید به اجرای کامل توافق بازگردند، گفت: خیر. اما باید از ایجاد ممانعت در انجام تعهدات دیگران (و سایر طرفها) دست بردارند.