ریهها با سیستم گردش خون به منظور پمپاژ خون غنی از اکسیژن به تمام سلولهای بدن همکاری دارند. طبق گزارش انجمن ریه آمریکا، خون، دی اکسید کربن و سایر مواد زاید را جمع و آنها را به ریهها منتقل میکند، جایی که باید این گازها از بدن بیرون رانده شوند.
به گزارش"لایوساینس"،در انسان میانگین تنفس به سن بستگی دارد. به گفته مرکز بهداشت کودکان استنفورد، میزان تنفس طبیعی نوزاد در هنگام خواب حدود 40 تا 60 بار در دقیقه است. طبق گفته انجمن تنفسی اروپا، میانگین تنفس استراحت در بزرگسالان 12 تا 16 تنفس در دقیقه و 40 تا 60 تنفس در دقیقه در حین ورزش است.
وقتی نفس میکشیم، اکسیژن وارد بینی و سینوسها - فضاهای توخالی در جمجمه – میشود و این عمل به تنظیم دما و رطوبت هوایی که تنفس میکنیم، کمک میکند.
از سینوس، هوا از قسمت نای عبور کرده و به لولههای برونشی منتقل میشود. موکوس -مایع چسبنده درون لولهها- گرد و غبار، میکروبها و مواد دیگری را که به ریهها حمله کردهاند، جمع میکند و هنگام عطسه و سرفه به بیرون رانده میشود.
بدن انسان برای حفظ خود به اکسیژن احتیاج دارد. طبق اعلام موسسه ملی اختلالات عصبی و سکته مغزی، سلولهای مغزی تنها پس از 5 دقیقه بدون اکسیژن ماندن، میمیرند.
بیماریها و شرایط دستگاه تنفسی در دو دسته قرار میگیرند؛ عفونتها مانند آنفلوانزا ، ذات الریه باکتریایی و ویروس تنفسی انتروویروس و بیماریهای مزمن مانند آسم و بیماری انسداد مزمن ریوی (COPD).
به گفته دکتر متیو اکسلین، یک پزشک متخصص ریه و بیماری های ریوی و متخصص مراقبت های ویژه در مرکز پزشکی وکسنر دانشگاه ایالتی اوهایو معتقد است که شایع ترین بیماری تنفسی عفونت ریه است. سرفه اولین علامت همراه با تب این بیماری است.
وی می گوید: "همچنین عفونت ریه، ممکن است نشانه ای از شرایط مزمن تنفسی مانند آسم، برونشیت مزمن یا آمفیزم باشد. در بیماری مزمن ریه، همراه با دستگاه تنفسی، راه رفتن در مسافت قابل توجه یا بالا رفتن از پله ها برای بیمار خطرناک است."
متخصصان ریه معتقدند که التهاب مزمن ریه ها یا آسم که باعث سرفه، خس خس سینه، سفتی در سینه یا تنگی نفس می شود، با قرار گرفتن در معرض محرک هایی تشدید شود. عمده محرک ها شامل آلودگی هوا، دود تنباکو، دودهای کارخانه ها، حلال های تمیز کننده، عفونت ها، گرده های گیاهان، غذاها، هوای سرد، ورزش و مواد شیمیایی و داروها باشد. براساس گزارش CDC، بیش از 25 میلیون نفر (1 نفر از 13 بزرگسال و 1 کودک از 12 نفر) در ایالات متحده مبتلا به آسم هستند.
COPD که گاه به آن برونشیت مزمن یا آمفیزم نیز گفته می شود، یک بیماری مزمن و پیشرونده دیگر برای ریه ها است که در این بیماری نفس کشیدن سخت می شود. با گذشت زمان، راه های هوایی موجود در ریه ها ملتهب و ضخیم می شوند و خلاص شدن از شر ضایعات دی اکسید کربن سخت تر می شوند. با پیشرفت بیماری، بیماران تنگی نفس را تجربه می کنند. براساس گزارش CDC، بیش از 15 میلیون آمریکایی تحت تأثیر برونشیت مزمن قرار دارند.
سرطان ریه که غالباً در اثر سیگار کشیدن به وجود می آید نیز یکی دیگر از ناراحتی هایی است که ریه را درگیر کرده و از کار می اندازد. اما این بیماری می تواند در افراد غیر سیگاری نیز به وجود آید. سرطان ریه به ترتیب، دومین سرطان شایع در زنان و مردان است. انجمن سرطان آمریکا تخمین می زند که در سال 2019، حدود 228 هزار 150 مورد جدید سرطان ریه ثبت شده است و حدود 142 هزار 670 مرگ و میر ناشی از سرطان ریه در ایالات متحده رخ داده است.
خوراکی های دوستدار ریه
سبزیجات تیره رنگ، دارای ترکیبات زیادی برای حفظ سلامت ریهها هستند. بیشتر سبزیجات تیره حاوی آنتی اکسیدانهایی برای سمزدایی سموم از خون و ریهها هستند. این سبزیجات همچنین خطر ابتلا به سرطان ریه را در افراد غیر سیگاری کاهش میدهند.
یکی دیگر از گروههای غذایی که به افزایش ظرفیت ریهها کمک میکنند، غذاهای حاوی کاروتنوئید هستند. کاروتنوئیدها، آنتی اکسیدانهایی هستند که اثر پیشگیری کننده از سرطان ریه دارند. گوجه فرنگی، هویج، کلم، فلفل قرمز، سیب زمینی شیرین، همگی حاوی کاروتنوئید هستند.
غذاهای حاوی امگا۳ به بهبود عملکرد ریهها کمک میکنند. غذاهای حاوی امگا ۳ از قبیل ماهی قزل آلا، دانهها، آجیل، تخم مرغ و دانه های کتان، به کاهش التهاب بدن و افزایش قدرت شناختی نیز کمک میکنند.
بسیاری از میوهها از قبیل انواع توتها و مرکبات حاوی ترکیباتی به نام فلاونوئیدها هستند که نقش موثری در پاکسازی ریهها دارند. سیب، زغال اخته، پرتقال، لیمو، گوجه فرنگی و کلم سرشار از فلاونوئیدها هستند. مصرف این محصولات همچنین از سرطان ریه، سرطان سینه و سرطان پروستات جلوگیری میکند.
یکی از مزایای بهداشتی سیر این است که میتواند ریهها را پاکسازی کند. ترکیبی به نام آلیسین در سیر به عنوان آنتی بیوتیک در بدن عمل می کند و میتواند به کاهش عفونتهای تنفسی و جلوگیری از آلودگی ریهها کمک کند.
مصرف منظم چای سبز راهی موثر برای حفظ سلامت ریههای شما است. عصاره چای سبز حاوی آنتی اکسیدانهای قوی برای حفظ سلامت قلب و عروق، محافظت در برابر سرطانهای مختلف، بهبود عملکرد مغز و محافظت در برابر عفونتها است.
ویتامین سی آنتی اکسیدان دیگری است که برای سلامت تنفس و ریهها مفید است. مصرف منظم این ویتامین به رهایی بدن از سموم کمک میکند و پوست را جوان و سالم نگه میدارد.
زنجبیل به بهبود سیستم تنفسی و افزایش ایمنی بدن کمک میکند. زنجبیل یک پاک کننده طبیعی است که خواص ضد التهابی دارد. مصرف زنجبیل برای کاهش علائم آسم و سایر بیماریهای تنفسی نیز مفید است. زردچوبه نیز ادویه ضدالتهابی است و منجر به پاکسازی ریهها و بهبود سلامت تنفس میشود. زردچوبه اثرات مخرب ناشی از آلودگی هوا و دود سیگار را نیز از بین میبرد.
مصرف کافی آب به کاهش التهاب ریهها کمک میکند و مانع بروز اختلالات خاص ریوی میشود.