موی سر و یک معمای نوستالژیک؛ صابون بهتر است یا شامپو؟!
مو در تماس با اسیدها و قلیاها واکنش های مختلفی نشان می دهد. در شرایطی که اسید موجب صاف شدن تارهای مو شده و ظاهری نرم و درخشان به آن می بخشد، قلیا تاثیری متضاد داشته و می تواند موجب کدری و احساس خشکی و در هم تنیدگی تارهای مو می شود. اما این که برای شستشوی مو شامپو با ماهیت اسیدی گزینه بهتری است یا صابون با ماهیت قلیایی ممکن است نه با خود این محصولات، بلکه با آب مورد استفاده در ارتباط باشد.
ویژگی های آب مورد استفاده برای شستشوی مو می تواند تاثیر مستقیمی بر نتایج استفاده از صابون و شامپو داشته باشد. افزون بر سختی آب، افزوده شدن کلر، مواد معدنی یا فلوراید به آب نیز می تواند عاملی تاثیرگذار باشد.
برای سال ها مردم از صابون برای شستشوی مو، ظروف، لباس ها و غیره استفاده می کردند. محصولات پاک کننده خانگی در اوایل قرن بیستم در دسترس مردم قرار گرفتند. گفته شده است که نخستین محصولات پاک کننده توسط آلمان ها در زمان جنگ جهانی اول و به واسطه کمبود چربی برای تولید صابون معرفی شدند.
اما چرا مردم از صابون طبیعی به استفاده از شوینده های مصنوعی روی آوردند؟ صابون ها و محصولات پاک کننده، مانند شامپو، رفتار متفاوتی در مواجهه با آب سخت دارند. استفاده از صابون همراه با آب سخت می تواند موجب تشکیل رسوبی شود که به راحتی پاک نمی شود. در مقابل، شامپوها واکنش کمتری با مواد معدنی موجود در آب سخت داشتند. افزون بر این، محصولات پاک کننده مصنوعی بسیار ارزان‌تر از صابون بودند.
آب سخت چیست؟
اصطلاح آب سخت برای توصیف آبی که دارای محتوای مواد معدنی زیاد، معمولا کلسیم و منیزیم، است، استفاده می شود، اما این آب ممکن است حاوی بی کربنات ها و سولفات ها نیز باشد. درجه سختی آب با افزایش محتوای مواد معدنی افزایش می یابد. در مقایسه با آب نرم، هنگام استفاده از آب سخت به صابون بیشتری برای پاکسازی نیاز است و مواد معدنی موجود در آب سخت می تواند توانایی کف کردن صابون را کاهش دهد.
مطالعات نشان داده اند که آب سخت می تواند محرکی برای اگزما نیز باشد. به نظر می رسد کلسیم و منیزیم موجود در آب سخت موجب خشک‌تر شدن پوست می شوند که می تواند به تحریک پوست منجر شود. همچنین، از آنجایی که به استفاده از صابون بیشتر همراه با آب سخت نیاز است، افراد ساکن در مناطقی با آب سخت ممکن است با تشدید اگزما مواجه شوند.
صابون یا شامپو؟
برای شستشوی سر به آب نیاز دارید و همان گونه که پیشتر اشاره شد، آب سخت می تواند این کار را دشوارتر سازد. هر ساقه مو از بخش های کوچکی شکل گرفته است و آب سخت موجب بلند شدن این بخش ها می شود که احساس زبری و در هم تنیدگی را به مو می بخشد. در این شرایط آبکشی تمام صابون دشوار می شود.
صابون در مواجهه با آب سخت کارایی کمتری دارد زیرا با مواد معدنی موجود در آب واکنش نشان داده و نمک های کلسیم و منیزیم شکل می گیرند که به راحتی در آب حل نمی شوند و می توانند موجب رسوب صابون شوند.
همچنین، یک قالب صابون از نظر مواد تشکیل دهنده با محدودیت مواجه است زیرا محصولی جامد در دمای اتاق است. در مقابل، شامپو یک محصول مایع است، از این رو، افزودن مواد نرم کننده به فرمول آن آسان‌تر است. در شرایطی که استفاده از یک نرم کننده پس از شستشوی مو با صابون می تواند مقداری از آسیب را ترمیم کند، اما موی شما همچنان خشک‌تر از حد عادی به نظر می رسد.
در صورت دسترسی به آب نرم و صابون های طبیعی تولید شده از طریق پرس سرد، استفاده از صابون به جای شامپو می تواند گزینه بهتری باشد. پرس سرد به حفظ ویتامین های A و E در روغن های طبیعی کمک می کند که مواد مغذی خوبی برای تغذیه پوست و مو هستند. همچنین، پرس سرد به حفظ گلیسیرین در صابون کمک می کند که از خشکی مو پیشگیری می کند.
