فریب آرامش قبل از طوفان را نخورید!

بعد از این مرحله به ظاهر آرام، کم کم رنگ چشمانتان به زردی می‌زند و شکمتان پُر از آب می‌شود و احساس خارش دائمی پیدا می‌کنید و وزنتان هم بالا رفته و دچار فراموشی و سردرگُمی می‌شوید و شروع این علائم یعنی آغاز طوفان کبد چرب!

آمارها عجیب و باورنکردنی است، اما باید این واقعیت تلخ را بپذیریم که "کبد" نیمی از ما ایرانی‌ها "چرب" است! بیماری خطرناکی که می‌تواند آرام و بی سرو صدا منتهی به سیروز کبدی یا سرطان کبد شود.

حالا در کنار افزایش شیوع این بیماری، سن ابتلا به آن هم کاهش چشمگیری داشته و آنطور که یک کارشناس تغذیه می گوید بعضا این بیماری در کودکان زیر 10 سال هم مشاهده شده است.

علی اشرف رشیدی با بیان اینکه کبد چرب حالتی از تجمع چربی در سلولهای کبدی است، گفت: این عارضه به سه دسته تقسیم بندی می‌شود و به عبارتی سه نوع کبد چرب داریم که عبارتند از کبد چرب الکلی که بیشتر در اروپا و آمریکا شایع است، کبد چرب غیرالکلی که عمدتا در ایران وجود دارد و نیز کبد چرب بارداری که موارد ابتلا به آن اندک است.

وی افزود: زمانی که میزان چربی کبد بیش از پنج تا 10 درصد وزن آن باشد، عارضه کبد چرب بروز پیدا می‌کند.

رشیدی عوامل مختلفی را در بروز کبد چرب موثر دانست و افزود: یکی از عوامل مهم بحث چاقی است، طوری که در 70 درصد مبتلایان کبد چرب چاقی و اضافه وزن وجود دارد.

این کارشناس تغذیه همچنین دیابت، کم کاری تیروئید، مصرف برخی داروها بویژه داروهای استروئیدی و کورتون و نیز مصرف مواد نیروزای غیرمجاز را از علل مهم و زمینه ساز ابتلا به کبد چرب عنوان کرد و افزود: همچنین تغذیه نامناسب و بویژه مصرف بسیار آب یخ هم می تواند زمینه ساز ابتلا به کبد چرب شود.

رشیدی خاطرنشان کرد: مصرف الکل هم به عنوان یکی از دلایل مهم ابتلا به کبد چرب مطرح است که عمدتا موجب کبد چرب الکلی می‌شود که در اروپا و آمریکا بسیار شایع است.

وی یادآور شد: افرادی که کلسترول و تری گلیسیرید خون بالایی دارند و نیز افرادی که مبتلا به سندرم متابولیک و یا سندرم تخمدان پلی کیستیک بوده و یا تیرویئد کم کار داشته و یا مبتلا به دیابت هستند، همگی جزو گروه های در معرض خطر ابتلا به کبد چرب محسوب می‌شوند.

این کارشناس تغذیه با بیان اینکه عارضه کبد چرب بی علامت است، گفت: تنها در موارد حاد این بیماری، خستگی، درد در قسمت بالای شکم، تورم شکم، بزرگ شدن عروق خونی زیر پوست، قرمز شدن کف دست، زرد شدن سفیدی چشم، نفخ، سوء هاضمه، کاهش ناگهانی وزن، سفید شدن زبان، تعریق زیاد و سیاه شدن دور چشم بروز پیدا می‌کند.

وی افزود: کبد چرب طی فرآیند طولانی مدت در افراد ایجاد می‌شود و چهار مرحله دارد که در نهایت کار می‌تواند به سیروز کبدی یا همان نارسایی کبدی منجر شده و فرد مجبور به انجام پیوند کبد شود.

رشیدی با هشدار نسبت به کاهش سن ابتلا به کبد چرب گفت: بطور معمول این عارضه در سنین بین 40 تا 60 سالگی بروز پیدا می‌کند، اما متاسفانه شاهدیم بعضا موارد ابتلا به این بیماری به سنین کمتر از 10 سال رسیده و همه اینها نشان از سبک زندگی غلط و تغذیه نامناسب و کم تحرکی در افراد جامعه است.

وی افزود: متاسفانه بیشتر کودکان و نوجوانان به مصرف فست فود و غذاهای با کالری بالا روی آورده و عادت کرده اند و از طرفی به شدت کم تحرک شده اند و همین ها موجب شده تا امروز شاهد بروز کبد چرب در کودکان باشیم.

رشیدی بر پیشگیری از ابتلا به کبد چرب تاکید کرد وافزود: کبد چرب همانطور که به راحتی به وجود نمی‌آید، به راحتی هم از بین نمی‌رود و بهترین راه پیشگیری از بروز این عارضه است.

وی با تاکید بر نقش تغذیه مناسب در پیشگیری از ابتلا به کبد چرب گفت: شکر و قند بیشتر از چربی ها در ابتلا به کبد چرب نقش دارند و بهتر است افراد از مصرف این مواد تا حد امکان خودداری کنند. افراد همچنین باید مصرف گوشت قرمز را کاهش داده و از نان های سبوس دار در برنامه غذایی استفاده کرد.

رشیدی تصریح کرد: همچنین افراد باید از مصرف نوشابه های گازدار خودداری کرده و به هیچ عنوان مایعات سرد استفاده نکنند.

وی افزود: نوشیدن آب یخ و یا استفاده از مایعات همراه غذا همگی زمینه ساز ابتلا به کبد چرب است که افراد باید از این عادات بد غذایی پرهیز کنند و توصیه بر این است افراد همیشه از آب ولرم برای نوشیدن استفاده کنند.

وی بر کاهش مصرف نمک هم تاکید کرد وافزود: افراد بهتر است ماهی را به برنامه غذایی خود اضافه کنند و در میان انواع ماهی نوع "قزل آلای" آن از همه بهتر است.

رشیدی مصرف روغن زیتون را عاملی در جهت کاهش چربی خون دانست و توصیه کرد: افراد از این روغن در تهیه سالاد و همراه با صرف سایر مواد غذایی استفاده کنند.

این کارشناس تغذیه بر مصرف سیب و زردآلو و گردو تاکید کرد و افزود: این میوه ها برای کاهش چربی کبد موثر است، اما در مصرف آنها هم نباید زیاده روی شود، چرا که نتیجه معکوس می‌دهد و علاوه بر این باید از صرف هرگونه میوه بعد از غذا بطور جد خودداری کرد، چرا که کبد را به شدت چرب می‌کند.

رشیدی مصرف سیر را برای پیشگیری از ابتلا به کبد چرب بسیار موثر دانست و افزود: زردچوبه و بلغور جو هم تاثیر مثبتی در این زمینه دارند که مصرف آنها نیز توصیه می‌شود.

وی افزود: در کنار تغذیه مناسب، انجام ورزش و داشتن تحرک بدنی برای پیشگیری از ابتلا به کبد چرب توصیه می‌شود و انجام 45 دقیقه ورزش به مدت پنج روز در هفته بسیار مناسب است.