مسکن، متری چند دلار؟
بهروز ملکی، کارشناس اقتصاد مسکن در کانال تلگرامی خود نوشت: نرخ ارز دارای دو اثر متضاد بر قیمت مسکن است. این دو اثر سبب شده است تا تحلیل تأثیر متغیر ارز بر بازار مسکن، گمراه کننده باشد.
به طور خلاصه می توان تاثیر نرخ ارز بر بازار مسکن را شامل موارد ذیل دانست:
۱. افزایش نرخ ارز، سطح عمومی قیمتها را در اقتصاد کلان و اقتصاد مسکن افزایش می‌دهد. این عامل، اثری همسو بر قیمت مسکن می گذارد و عمدتاً از ناحیه تورم فشارهزینه بر سمت تولید و عرضه مسکن اثرگذار است. دراین حالت، ارز به منزلۀ عامل تورم و بالطبع شاخصی برای قدرت خرید است در نتیجه افزایش نرخ ارز موجب افزایش قیمت مسکن می شود.
۲. بازار ارز، یکی از جایگزینهای بازار مسکن است. بنابراین، افزایش نرخ ارز، جذابیت سرمایه‌گذاری در بازار مسکن را تحت تأثیر قرار می دهد و باعث عدم تمایل سرمایه (علی الخصوص سرمایه های سوداگرانه) برای ورود به بازار مسکن می‌شود. این عامل اثری ناهمسو بر قیمت مسکن می گذارد و عمدتاً از ناحیه تقاضای بازار مسکن، بر این بازار اثرگذار است. در این حالت، ارز به منزله رقیب مسکن است در نتیجه افزایش نرخ ارز موجب کاهش قیمت مسکن می شود.
دو نیروی فوق، همجهت نیستند و بالطبع تا حدودی اثر یکدیگر را خننثی می نمایند اما شواهد حاکی از قویتر بودن نیروی اول نسبت به نیروی دوم است لذا با اغماض می توان پذیرفت که افزایش نرخ ارز می تواند موجب افزایش قیمت مسکن شود.
نگاهی به پیشینه تاریخی موضوع نیز حاکی از آن است که تا پیش از دهه ۱۳۹۰ رابطه معناداری میان قیمت مسکن و نرخ دلار قابل شناسایی نیست. به گونه ایکه طی دهه ۱۳۸۰ قیمت یک متر مربع مسکن در شهر تهران در بازه ۴۰۰ تا ۱۷۰۰ دلار در نوسان بوده است!
در دهه ۱۳۹۰ با توجه به محدودیتهای ارزی، توان دولت برای تاثیرگذاری و کنترل بازار ارز کاهش یافت و رابطه نسبتا کم نوسانی میان قیمت مسکن و نرخ دلار نمایان شد به گونه‌ای که از سال ۱۳۹۰ به این سو، قیمت هر متر مربع مسکن در تهران حول و حوش ۱۰۰۰ دلار بوده است.
البته این سخن به معنای رابطه یک به یک میان نرخ دلار و قیمت مسکن نیست اما تاثیرات بازار ارز بر بازار مسکن را نیز نمی توان انکار کرد.
