روایت خریداران داروی تقلبی ۳۰۰ میلیونی کرونا

دارو‌هایی که به اسم داروی کرونا در بازار سیاه ناصرخسرو فروخته می‌شوند، حتما خریدارانی هم دارند؛ خریدارانی که از سر استیصال و ناچاری حاضر می‌شوند مبالغی بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان خرج کنند تا شاید جان عزیزانشان را نجات بدهند، البته با دارو‌هایی که به‌هیچ‌وجه نمی‌توان تأییدشان کرد و به تقلبی‌نبودنشان اطمینان داشت. در این گزارش سراغ یکی از خانواده‌هایی رفتیم که برای نجات فرزند ۲۳ ساله خود مجبور شدند مبلغی چندصد میلیون تومانی به داروفروشان خیابان ناصرخسرو بپردازند.

گزارش میدانی که درباره بازار سیاه داروی کرونا در ناصرخسرو منتشر شد، چند خانواده که سروکارشان به ناصرخسرو و داروفروشان این خیابان افتاده بود، دراین‌باره اطلاعاتی در اختیار ما قرار دادند. خانواده میترا یکی از خانواده‌هایی هستند که برای درمان برادرشان ۲۶۰ میلیون تومان هزینه کرده‌اند. هرچند حالا برادر ۲۳ ساله میترا از دستگاه ونتیلاتور جدا و به بخش منتقل شده است، اما تهیه دارو از ناصرخسرو دردی از آن‌ها دوا نکرده و داروی تهیه‌شده از بازار سیاه هم به‌دلیل اطمینان‌نداشتن از کیفیتش مورد استفاده قرار نگرفت. این گزارش نتیجه گفتگو با خانواده مرد جوانی است که به دلیل نقص ایمنی، جدال سختی با کرونا داشت و خانواده‌اش یکی از قربانیان بازار سیاه ناصرخسرو هستند. بنا بر درخواست خانواده این بیمار، از اسامی مستعار در این گزارش استفاده کرده‌ایم.

میترا و خانواده‌اش برای درمان پسر خانواده روز‌های سختی را پشت سر گذاشته‌اند. آن‌ها مرگ را به چشم دیده‌اند. برادر ۲۳ ساله‌شان همین دیروز به بخش منتقل شده است؛ اما زجری که کشیده‌اند گفتنی نیست. میترا درباره بیماری برادرش این‌گونه توضیح می‌دهد: «برادر من نقص ایمنی اولیه دارد و برای همین درگیری‌اش با کرونا جدی شد. به علت این بیماری درگیرشدنش هم متفاوت بود. او با عمویم برای کار بیرون رفته بودند و گویا عمویم ناقل بوده و بدون ماسک با هم در ماشین می‌نشینند. دو روز بعد عمویم اطلاع داد که تست کرونایش مثبت شده و برادرم باید سریع آزمایش بدهد. تست مخاط برادرم از روز اول بیماری تا الان منفی درآمده است. در ابتدای بیماری ۱۰ درصد ریه درگیر بود و دکتر دارو داد که دارو‌ها از همان اول نایاب بودند. قرص سئوداک و آمپول کلترا و ونکو مایسین برایش تجویز کردند، در کنار این‌ها برادر من ماهانه باید سرم آی‌وی‌آی‌جی بزند که برایش سهمیه دارد. برای همین بیماری برادرم کلا هزینه زیادی روی دوش ما گذاشت. ما این دارو‌ها را به‌سختی و ازطریق دوستی در هلال‌احمر پیدا کردیم. این دارو‌ها هیچ تأثیری برای برادرم نداشت و بنا بر شرایط و بیماری زمینه‌ای برادرم، با اصرار پزشکش توانستیم او را در بیمارستان بستری کنیم». او همچنین درباره رسیدنشان به ناصرخسرو می‌گوید: «مرحله داروگرفتن ما هم برای اینکه ساکن استانی در جنوب کشور هستیم، کمی متفاوت بود. لحظه‌ای که بیمار ما بستری شد به ما گفتند اصلا نیازی به رمدسیویر ندارد. بعد شبانه از او اسکن ریه گرفتند و متوجه شدند درمان‌های به‌کار‌رفته جواب نداده و باید درمان با این دارو آزمایش شود. بیمارستان به ما گفت ما این دارو را نداریم و باید به وزارت بهداشت درخواست بدهیم و دو واحد برای ما خواهد آمد. گویا دارو‌ها به صورت پک شش‌تایی برای هر درمان ارسال می‌شود. متخصص برادرم به ما گفت که من دو واحد درخواست کردم و تنها یک واحد به دستم رسیده است. خودتان اگر می‌توانید از جایی تهیه کنید. من یکی از دوستان نزدیکم در تهران داروخانه دارد. از او خواستم تا با هر مبلغی برای من دارو را تهیه کند. دوستم گفت در داروخانه چنین دارویی وجود ندارد، اما در بازار آزاد می‌شود پیدا کرد، اما مطمئن نیستم که دارو اصل باشد».

میترا در ادامه می‌گوید: «ما شرایط حادی داشتیم و به دوستم گفتم در هر صورت ما نیازمند این دارو هستیم، شما دارو را تهیه کن و مسئولیتش با خود ما. دوستم به ناصرخسرو می‌رود و با دو گونه از این دارو یعنی رمدسیویر و بمدسیویر مواجه می‌شود. به او گفته بودند بمدیسیور داروی هندی و درجه‌دو است. ویال دارو به صورت پودری بود و نه بارکد داشت و نه تاریخ مصرف. دوست ما گفت من با استادم صحبت کردم و گفته اصلا داروی بمدسیویر وجود خارجی ندارد و برای همین ما مسئولیت خرید دارو را قبول نمی‌کنیم و تصمیمش با خود شماست. هر ویال دارو برای ما حدود ۵۲ میلیون درآمد و ما تصمیم گرفتیم با مسئولیت خودمان دارو را تهیه کنیم». به گفته خواهر این بیمار، بنا بر درخواست دکتر، سه عدد از این دارو به قیمت ۱۶۰ میلیون تومان تهیه شد. برادر آن‌ها علاوه بر این دارو نیازمند داروی رسیژن هم بود که آن‌هم در ناصرخسرو تهیه شد که خوشبختانه اصل بود و هر عدد دارو به قیمت ۹ میلیون‌و ۵۰۰ هزار تومان از بازار سیاه تهیه شد. میترا می‌گوید وقتی دارو به دستشان می‌رسد، دکتر می‌گوید که نمی‌تواند از داروی بمدسیویر استفاده کند، چون صحت آن قابل پذیرش نیست و آن‌ها عملا ۱۶۰ میلیون را دور ریختند. اما خوشبختانه، واحد دوم رمدسیویر به بیمارستان می‌رسد و می‌توانند برای برادر میترا تزریق کنند.

او در ادامه می‌گوید: «با وجوداین، بیماری هنوز پیشرفت داشت و ۷۵ درصد ریه برادرم درگیر شده بود. برادر من در بیمارستان خصوصی بستری شده بود و گفتند باید به بیمارستان علوم پزشکی منتقل شود؛ چراکه آنجا امکانات بیشتری برای درمان این بیماری وجود دارد. آنجا مشخص شد که دارو‌ها دیگر به خانواده‌ها تحویل داده نمی‌شود. اصلا به ما نسخه ندادند که داروی برادرم را تهیه کنیم؛ چون گفتند دارو‌ها وارد بازار آزاد شده و داروی تقلبی زیاد شده است».

برای درمان برادر میترا از روشی جدید به نام هموپرفیوژن استفاده شده است. در مرحله درگیری شدید ریوی در بیماران کرونایی در کنار درمان‌های دارویی، هموپرفیوژن با برداشت فاکتور‌های التهابی، یکی از روش‌هایی است که به درمان این بیماران کمک می‌کند. فیلتر هموپرفیوژن به دستگاه دیالیز وصل می‌شود و با عبور خون از این فیلتر و برداشت فاکتور‌های التهابی تا حدودی به این بیماران کمک می‌شود. میترا می‌گوید برای تهیه فیلتر این دستگاه هم سه شبانه‌روز درگیر بوده‌اند.

میترا می‌گوید ما خانواده خوش شانسی بودیم که توانستیم با هزینه نزدیک به ۳۰۰ میلیون تومانی دوباره برادرم را داشته باشیم،، اما آیا این امکان برای همه وجود دارد و چرا نباید جلوی جولان قاچاقچی‌های دارو گرفته شود؟ ما خانواده‌ای را در بیمارستان می‌شناسیم که برای تهیه داروی رمدسیویر خانه‌شان را فروختند و ۴۰۰ میلیون پول دارو دادند، اما دارو استفاده نشد و بیمارشان هم جان باخت. از روز‌های گذشته، اما خبر‌هایی مبنی بر ساخت نسخه ایرانی رمدسیویر به گوش می‌رسد.

وزارت بهداشت ایران از «تولید ملی» دارویی برای درمان کرونا خبر داد که پیش‌تر تأثیرگذاری آن از سوی اتحادیه اروپا و ایالات متحده مورد تأیید قرار گرفته بود. سعید نمکی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، روز چهارشنبه از تولید ملی داروی «رمدسیویر» و عرضه قریب‌الوقوع آن در سطح کشور خبر داد. داروی «رمدسیویر» از تولیدات شرکت دارویی گیلیاد در آمریکاست که پیش‌تر برای درمان بیماری ویروسی ابولا و عفونت‌های ویروس ماربورگ به بازار عرضه شده بود. خاصیت ضدویروسی این دارو در تحقیقات مرتبط با درمان بیماری کووید۱۹ مورد آزمایش بالینی قرار گرفت و درنهایت به نتایج امیدوارکننده‌ای منتهی شد.

مینو محرز، متخصص عفونی و عضو کمیته مبارزه با کرونا با تأیید این نکته که داروی رمدسیویر در ایران در حال تهیه و امکان تولید آن مهیاست، گفت: «اما هنوز مطمئن نیستیم که این دارو می‌تواند داروی اصلی مبارزه با کرونا باشد. سازمان جهانی بهداشت، تعدادی از این دارو را به کشور‌های درگیر کرونا ازجمله ما داده. ما در حال تحقیق روی این دارو هستیم. در حال حاضر روی حدود چهار هزار بیمار این دارو آزمایش می‌شود و اگر به این نتیجه رسیدیم که می‌توانیم از رمدسیویر به عنوان داروی اصلی استفاده کنیم، حتما تولید انبوه آن صورت خواهد گرفت. از خانواده‌ها می‌خواهیم که سراغ نسخه بازار سیاه این دارو نروند، چون قطعا تقلبی است». همچنین دکتر رضا صابر، متخصص ریه درباره اینکه آیا رمدسیویر درمان قطعی کروناست، گفت: «به نظر می‌رسد اگر داروی رمدسیویر در دوره‌هایی که هنوز ریه به صورت کامل با کرونا درگیر نشده، به بیمار برسد، می‌تواند در کنترل آن مؤثر باشد».

وزارت بهداشت ایران در حالی از تولید و عرضه گسترده این دارو در سطح کشور خبر داده که دونالد ترامپ پیش‌تر اعلام کرده بود کلیه ذخایر سه‌ماهه داروی «رمدسیویر» بر اساس توافقی غافلگیر‌کننده با گیلیاد از این شرکت خریداری شده است. گفته می‌شود که داروسازی سبحان انکولوژی که به‌طور تخصصی در زمینه تولید داروی ضدسرطان فعالیت می‌کند، نخستین شرکت داروسازی ایران است که موفق شده مجوز تولید داروی ضدکرونای Remdesivir را بگیرد.