روز پنجشنبه سخنگوی دستگاه قضایی که در گفتگو با رادیو تهران درباره موضوعات مختلفی از جمله عفو زندانیان توضیحاتی ارایه کرده بود، با اشاره به تقاضای برخی در ارتباط با مورد عفو قرار گرفتن محکومان محیطزیستی به مناسبت عید غدیر، گفت که در عفو گذشته، یک نفر از آنها مورد عفو قرار گرفت.
همین جمله سخنگوی دستگاه قضایی کافی بود تا برخی این «عفو گذشته» را به عفو صورت گرفته به مناسبت عید غدیر تعبیر کرده و اعلام کنند که یکی از فعالان محیطزیست در این سری مورد عفو قرار گرفته و آزاد خواهد شد.
اما به نظر میرسد اشاره سخنگوی دستگاه قضایی به عفو صورت گرفته در روزهای پایانی سال ۹۸ بوده که براساس آن «عبدالرضا کوهپایه» یکی از فعالان محیطزیستی که به ۴ سال حبس محکوم شده بود، هفدهم اسفندماه از زندان آزاد شد. با وجود آزادی این یک نفر از میان ۸ فعال محیطزیستی زندانی که طول مدت بازداشت موقتشان، شانس استفاده از مرخصی را نیز نداشتند، هنوز آن ۷ نفر دیگر در زندان و منتظر دریافت مرخصی یا عفو هستند. حالا باتوجه به این صحبتهای غلامحسین اسماعیلی که تاکید هم کرده «این امکان برای همه مجرمان و محکومان است»، میتوان امیدوار بود که فعالان محیطزیستی هم درون دایره عفو اخیر مورد تایید رهبری باشند که ظاهرا قرار است طی آن بیش از ۲ هزار زندانی مورد عفو قرار گیرند. کاووس سیدامامی، مراد طاهباز، نیلوفر بیانی، هومن جوکار، طاهر قدیریان، سام رجبی، سپیده کاشانی، امیرحسین خالقی حمیدی و عبدالرضا کوهپایه ۹ فعال محیطزیستی ایرانی بودند که بهمن و اسفند ۹۶ به اتهام «جاسوسی» بازداشت شدند؛ اتهامی که بارها ازسوی مسوولان ردههای مختلف کشور ازجمله رییس سازمان محیطزیست و نمایندگان مجلس دهم و مهمتر از همه، وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی رد و بهروشنی تاکید شده که این افراد «جاسوس نیستند» و مستحق آزادیاند. ماجرا، اما آنجا جدیتر شد که کاووس سیدامامی در زندان فوت شد و برهمین اساس حسن روحانی، رییسجمهوری کمیتهای چهارنفره را مامور رسیدگی به این پرونده کرد که خروجیاش هم ازقضا مشابه موضع وزارت اطلاعات بود؛ جاسوس نیستند!
بهرغم همه این موارد، اما پس از اینکه این ۸ نفر باقیمانده، ۲ سال به اتهام جاسوسی در زندان بودند، ۲۹بهمن به ۵۸ سال زندان محکوم شدند؛ بر این اساس مراد طاهباز و نیلوفر بیانی به اتهام «همکاری با امریکا» به ۱۰سال زندان، هومن جوکار و طاهر قدیریان به اتهام «همکاری با امریکا» به ۸ سال زندان، سام رجبی، سپیده کاشانی و امیرحسین خالقی حمیدی به اتهام «جاسوسی» به ۶ سال زندان و عبدالرضا کوهپایه به اتهام «اجتماع و تبانی به قصد اقدام علیه امنیت» به ۴ سال زندان محکوم شدند. احکامی که چند صباحی در دادگاه تجدیدنظر عینا تایید شد تا تلاشها برای این افراد رنگ و بوی دیگری به خود بگیرد. از آنجا که صدور حکم این افراد با شیوع کرونا در کشور همراه شد، بعد از آن تلاشها برای گرفتن مرخصی یا آزادی این افراد شروع شد؛ تلاشهایی که جز برای عبدالرضا کوهپایه که باتوجه به محکومیت چهار سالهاش نیمی از آن را گذرانده بود، به وقوع نپیوست و حالا خانواده ۷ نفر دیگر از این فعالان محیطزیستی، در انتظارند تا با صدور عفو یا مرخصی آنها موافقت شده تا این کنشگران مدنی که تاکنون حدود ۹۲۸ روز از بازداشتشان گذشته، مگر پس از گذران حدود ۱۰۰۰ روز سخت در زندان، به خانه بازگردند.