مدافعان سلامت، خط مقدم مقابله با ویروس عالمگیر، ایثارگران جانبرکف و دهها اصطلاح پرطمطراق دیگر در شش ماه گذشته بارها برای توصیف خدمت کادر درمان به مردم ایران استفاده شده؛ اما به نظر میآید تاکنون حمایتها به همین عبارات ختم شده است. در شش ماه گذشته صدها نفر از پزشکان، پرستاران و کادر درمان ایران در جنگی نابرابر با ویروس کرونا جان خود را از دست دادند و چندین هزار نفر هم به این ویرس مبتلا شدند و همین الان هم تعداد زیادی دوره قرنطینه یا مرحله حاد بیماری کووید ۱۹ را پشت سر میگذرانند.
اگرچه مسئولان و مردم ایران در ماههای گذشته بارها و به شیوههای مختلف حمایت و تشکر خود از این زحمات را نشان دادند؛ اما به نظر میآید مسائل این گروه چندده هزارنفری ایستاده در صف اول مقابله با ویروس کرونا فراتر از آن است که با این سپاسگزاریها حل شود. آنها پس از شش ماه مبارزه با این ویروس و تلاش برای حفظ جان ایرانیان حالا بیش از هر زمان دیگر خسته و دچار فرسایش شدهاند که دراینبین برخی بیمهریها هم بر این خستگی افزوده است. جدیدترین اخبار رسیده به «شرق» از اعتراض پرستاران و کادر درمان درباره پرداختنشدن کارانه معوق و همچنین مزایای مربوط به «فوقالعاده ویژه» حکایت دارد که البته سازمان برنامه و بودجه کشور هم مجوز لازم برای پرداخت چنین حقوقی را صادر کرده است. با وجود چنین مجوزی و تأمین بودجه تاکنون کادر درمان به کمترین خواسته خود نرسیدهاند که به نظر میآید دلیل این موضوع کمکاری یا مخالفت برخی مدیران ارشد مجموعه وزارت بهداشت است؛ موضوعی که البته نیاز به توضیح و پاسخ وزارت بهداشت دارد که تا زمان نهاییشدن این گزارش با وجود پیگیریهای مداوم «شرق» پاسخی از این مجموعه دریافت نشد.
خواسته کادر درمان چیست؟
اخبار رسمی و همچنین اخبار مخابرهشده از استانهای مختلف از جانباختن دستکم ۱۵۰ نفر از کادر درمان و همچنین ابتلای بیش از 10 هزار نفر به ویروس کرونا حکایت دارد. دراینباره پیشازاین «محمد میرزابیگی» رئیس کل سازمان نظام پرستاری گفته است که «۹ هزار نفر از پرستاران در بیمارستانها به کرونا مبتلا شدهاند». پیشازاین هم سازمان نظام پزشکی ایران اعلام کرده بود که ۱۴۰ پزشک جانشان را بر اثر ابتلا به این بیماری از دست دادند. به این آمار مرگ و ابتلا، استرس ایستادگی در خط مقدم مقابله با این ویروس، خستگی کار مداوم و طولانیمدت و همچنین کمتوجهی به برخی خواستههای مربوط به حقوق را هم باید اضافه کرد. این شرایط نامساعد باعث شده که کادر درمان در شش ماه گذشته بارها و به شیوههای مختلف اعتراض خود را نشان دهند که به نظر میآید بخش مهمی از خواستهها را میتوان در این سه مورد خلاصه کرد: «۱- تبدیل وضعیت نیروهای بهداشت و درمان. ۲- جذب نیروهای تازهنفس برای کادر درمان و ایجاد زمینه اشتغال برای رشتههای پیراپزشکی و... 3- برقراری فوقالعاده ویژه برای مدافعان سلامت و همچنین پرداخت کارانههای معوق». کادر درمان و نمایندگان آنها در ماههای گذشته بارها پیگیر این خواستهها از وزارت بهداشت و سازمان برنامه و بودجه شدهاند که البته هنوز این خواستهها محقق نشده است. «محمدباقر نوبخت» پیشازاین و در صفحه خود در اینستاگرام دراینباره و در پاسخ به کادر درمان نوشته است: «عزیزانم مستحضر باشند که هر دستگاهی در محدوده بودجه مصوب خود میتواند با مجوز سازمان برنامه و بودجه با جابهجایی ردیفها برای پرداختهای پرسنلی عمل کند. تنها کمک سازمان برنامه و بودجه اجازه جابهجایی و حداکثر افزایش قانونی ۱۰ درصد به ردیفی از محل کاهش دیگر ردیفهای هر دستگاه است که این مجوز را هم به وزارت بهداشت برای افزایش هرگونه فوقالعادهای خواهیم داد تا علاوهبر افزایش ۵۰درصدی امتیازات فصل دهم که به شما عزیزان در اسفندماه داده شده و ۱۵درصدی هم که فروردین اضافه شده است، اقدام کند». نوبخت پس از این توضیحات هم از صدور چنین مجوزی خبر داد اما به نظر میآید تاکنون تغییر محسوسی در شرایط کادر درمان ایجاد نشده است.
از کادر درمانی و پرستاران حمایت نمیشود
کمتوجهی برخی مدیران ارشد به خواستههای قانونی کادر درمان را رئیس شورای عالی نظام پرستاری هم تأیید میکند و از لزوم توجه جدی به این خواستهها میگوید. «شمسالدین شمس» در گفتوگو با «شرق» از اقدامات مثبت سازمان برنامه و بودجه در حمایت از کادر درمانی کشور میگوید ولی معتقد است که این حمایتها تاکنون تغییر محسوسی در شرایط کادر درمان ایجاد نکرده است. او دراینباره میگوید: «جامعه پرستاری ما به دلیل کمبود نیروی انسانی به شدت تحت فشار است و در این راستا نیازمند افزایش پرسنل هستیم. خوشبختانه با رویکردی که از سازمان برنامه و بودجه میبینیم این سازمان تا جای ممکن برای جذب نیروی انسانی تأمین اعتبار میکند. رویکرد سازمان برنامه و بودجه در جهت بهبود شرایط کادر درمانی کشور است البته تلاشها باید بیشتر شود و ادامه داشته باشد. پرسنلی که شبانهروز کار میکنند توقع دارند پرداختهایشان سر موعد صورت بگیرد». شمس با تاکید بر لزوم تخصیص اعتبارات و حمایتها به کادر درمانی که در خط مقدم مبارزه با کرونا قرار دارند، ادامه میدهد: «پرداختها و حمایتهایی که صورت میگیرد باید به کادر درمانی که در خط مقدم مبارزه با کرونا هستند، برسد. قطعا باید در تخصیص اعتبارات اولویتبندی شود و در اولویت اول آنهایی که در خط مقدم مبارزه با کرونا هستند، قرار بگیرند. یکی از گلایههایی که کادر درمانی و پرستاران دارند این است که در برخی موارد به صورت شایسته از کادر درمانی و پرستاران حاضر در خط مقدم مبارزه با کرونا حمایت نمیشود. به نظر میرسد برخی مدیران سطوح پایینتر دید حمایت از کادر درمانی را ندارند. امیدواریم اعتبارات به کسانی که در این روزهای مشقتبار در خط مقدم مبارزه با کرونا هستند اختصاص داده شود».
«صدیقه سالمی» معاون فنی سازمان نظام پرستاری هم در گفتوگو با «شرق» موارد مشابهی را مطرح میکند. او با اشاره به جلسه جمعی از اعضای شورای عالی پرستاری با ریاست سازمان برنامه و بودجه، درباره نتایج آن میگوید: «آقای نوبخت قول دادند با حمایتهای مالی شرایطی را بهوجود بیاورند که پرستاران معوقه نداشته باشند که این مهم خواست بسیاری از پرستاران است. در مجموع شاهد نگاه مثبت رئیس سازمان برنامه و بودجه نسبت به پرستاران و کادر درمانی بودیم که این دید در میان ما ایجاد شده است که مطالباتی که در جلسه با ایشان مطرح شد، محقق میشود». علاوهبراین تعدادی از پرستاران و کادر درمان خبر میدهند که تاکنون بخش زیادی از مطالبات آنها محقق نشده و به نظر میآید دلیل آن به ضعف هماهنگی بین دستگاههای مسئول یا مخالفت برخی مدیران ارشد مجموعه وزارت بهداشت به چنین خواستههایی برمیگردد. این درحالی است که تلاش برای گفتوگو با مدیران مرتبط در وزارت بهداشت با وجود پیگیریها تاکنون به نتیجه نرسیده است.