سیر تا پیاز پروتکل تغذیه در فاز نقاهت کووید - ۱۹
مهنوش صاحبدل با اشاره به نکات تغذیه‌ای که باید در دوران نقاهت بیماری کووید - ۱۹ رعایت شود، اظهار کرد: در دوره بیماری، اشتهای بیمار کاهش یافته و به دلیل عدم دریافت کافی مواد مغذی، احتمال بروز سوءتغذیه پروتئین و انرژی و یا کمبود ریزمغذی‌ها افزایش می‌یابد بنابراین تمامی بهبودیافتگان به ویژه افراد آسیب‌پذیر مانند کودکان، مادران باردار و شیرده، سالمندان و مبتلایان به بیماری‌های مزمن، باید تحت نظر و مراقبت تغذیه‌ای ویژه قرار بگیرند.
وی افزود: در دوران نقاهت، اشتهای بیمار افزایش می‌یابد و این زمان، بهترین فرصت برای جبران کمبود آب و الکترولیت‌ها، ویتامین‌ها، پروتئین و انرژی موردنیاز بدن است که در طول بیماری، به علت افزایش نیاز به مواد مقوی، مغذی، آب و الکترولیت‌ها ناشی از سوخت و ساز بالا در بدن و در عین حال بی‌اشتهایی ناشی از بیماری، به میزان لازم و کافی تأمین و جذب نشده‌اند.
رئیس گروه بهبود تغذیه مرکز بهداشت خوزستان گفت: رعایت رژیم غذایی غنی از غذاهای گیاهی با حداقل فرآوری شامل میوه، سبزی، نان و غلات سبوس‌دار، حبوبات، ماهی و مرغ و مصرف کم گوشت قرمز برای تسریع در بهبودی توصیه می‌شود. همچنین دریافت کافی مواد غذایی و رعایت تعادل و تنوع در مصرف، منجر به تقویت سیستم ایمنی و بازگشت سریع‌تر سلامتی می‌شود.
صاحبدل افزود: ادامه مصرف مکمل‌های تغذیه‌ای نیز مطابق با دستورالعمل‌های ابلاغی کشوری در کودکان زیر دو سال، مادران باردار و شیرده، نوجوانان و سالمندان توصیه می‌شود.
وی گفت: کمبود خواب شبانه نیز تأثیر منفی بر ترمیم سیستم ایمنی و تنظیم فشار خون دارد. خواب کافی و همچنین حرکات سبک ورزشی باعث محافظت از سلول‌های ایمنی می‌شود.
رئیس گروه بهبود تغذیه مرکز بهداشت خوزستان بیان کرد: ضروری است تمامی الزامات تغذیه‌ای، پرهیزهای غذایی و نکات بهداشتی و ایمنی در همه مراحل تهیه، آماده‌سازی، نگهداری و پخت و سرو غذا توسط مراقبین و تأمین‌کنندگان غذا در نقاهتگاهها و منازل، مورد توجه و دقت قرار بگیرد.
صاحبدل با اشاره به نکاتی که برای اجرای اصول تغذیه‌ای صحیح در دوران نقاهت بیماری کووید - ۱۹ باید مورد توجه قرار بگیرد، گفت: تامین مقادیر زیاد مایعات مانند آب، آب‌میوه تازه طبیعی، آب سبزی‌های تازه طبیعی، چای کم‌رنگ، آب گوشت یا آب مرغ به میزان حداقل هشت لیوان در روز به منظور رقیق‌کردن ترشحات درون مجاری هوایی، مصرف انواع سوپ داغ مانند سوپ سبزیجات، سوپ جو، بلغور جو دوسر و آش‌های سبک مانند آش برنج، آش جو و آش سبزیجات توصیه می‌شود.
وی افزود: روزانه باید میوه و سبزی تازه یا سبزیجات آب‌پز به صورت دورچین غذا برای تحریک اشتها و تأمین ریزمغذی‌های لازم، مقدار زیاد منابع غذایی ویتامین A که سبب حفظ یکپارچگی مخاط تنفسی می‌شود مانند زرده تخم‌مرغ، گوشت، ماهی، جگر، میوه‌ها و سبزی‌های زرد و نارنجی مانند کدو حلوایی، هویج، فلفل دلمه‌ای زرد و نارنجی و برگ‌های تیره‌رنگ کاهو و اسفناج استفاده شود.
رئیس گروه بهبود تغذیه مرکز بهداشت خوزستان بیان کرد: همچنین استفاده از منابع غذایی ویتامین C به دلیل خاصیت آنتی‌اکسیدانی آن مانند مرکبات و سبزیجات سبزرنگ از جمله فلفل دلمه‌ای، آب نارنج یا آب لیموترش تازه همراه غذا و سالاد که سبب افزایش اشتها نیز می‌شود، از دیگر نکات تغذیه‌ای هستند که باید مورد توجه قرار بگیرند.
وی افزود: استفاده از منابع غذایی حاوی پروتئین، روی، آهن و سلنیوم که موجب تقویت سیستم ایمنی می‌شوند مانند گوشت، مرغ، تخم‌مرغ، ماهی (سالمون) یا میگو، حبوبات، غلات کامل، انواع مغز مانند بادام، گردو، پسته، فندق و ... و خشکبار حداقل دو وعده در روز، استفاده از منابع کربوهیدرات پیچیده و نشاسته‌ای مانند برنج، سیب‌زمینی و نان سبوس‌دار حداقل در یکی از وعده‌های غذایی روزانه توصیه می‌شود.
صاحبدل گفت: مصرف روغن گیاهی یا روغن نباتی شامل آفتابگردان، سویا، پنبه‌دانه، زیتون، کنجد و کلزا به منظور تأمین بخشی از انرژی مورد نیاز روزانه و تأمین برخی از اسیدهای چرب ضروری و ویتامین‌های محلول در چربی در تهیه غذا به جز روش سرخ کردن نیز از دیگر نکات تغذیه‌ای است که باید در دوره نقاهت بیماران کووید - ۱۹ مورد توجه قرار بگیرد.
رئیس گروه بهبود تغذیه مرکز بهداشت خوزستان بیان کرد: همچنین استفاده از عسل برای تقویت سیستم ایمنی و مهار سرفه، استفاده از زردچوبه در تهیه غذا به علت خاصیت ضدالتهاب آن، اضافه کردن سیر و پیاز تازه و زنجبیل به غذاها به منظور کمک به تقویت عملکرد سیستم ایمنی بدن، استفاده از زنجبیل یا موز در مواردی که حالت تهوع وجود دارد، اضافه کردن مقداری پودر سبوس خوراکی (برنج یا گندم) فرآوری‌شده و استاندارد به غذاهایی مانند آش، سوپ یا سالاد برای جلوگیری از یبوست، مصرف منظم صبحانه و دو تا سه میان‌وعده برای تأمین بهتر انرژی و ریزمغذی‌های موردنیاز توصیه می‌شود.
وی با اشاره به نکاتی که در پرهیز و محدودیت‌های غذایی در دوران نقاهت بیماری توصیه می‌شوند، گفت: در این دوران باید از مصرف غذاهای سنگین مانند آش گوشت غلیظ، ماکارونی و سوسیس که هضم آن دشوار است، پرهیز شود.
صاحبدل افزود: همچنین محدود کردن غذاهای پرچرب و یا سرخ‌کرده مانند الویه، سیب‌زمینی سرخ‌شده، پنیر پیتزا، انواع کوکو و کتلت و محدود کردن مصرف انواع فست‌فودها و غذاهای آماده فرآوری‌شده و ممنوعیت استفاده از ترشی‌ها و سرکه که سبب خشکی دستگاه تنفس و تحریک آن می‌شوند، توصیه می‌شود.
رئیس گروه بهبود تغذیه مرکز بهداشت خوزستان گفت: در این دوران مصرف نمک و و غذاهای کنسروی شور، مصرف شیر و لبنیات (به جز نوع پروبیوتیک) که ایجاد موکوس در دستگاه تنفسی می‌کنند نیز باید محدود شود.
وی افزود: محدود کردن استفاده از رب‌گوجه، فلفل، انواع سس‌های تند و سس خردل، مواد شیرین و شیرینی‌ها، آب‌میوه‌های صنعتی، نوشابه‌های گازدار، شکر، مربا و قند، نوشیدنی‌ها و خوراکی‌های محرک مانند قهوه، چای غلیظ، نسکافه و یا شکلات تلخ نیز توصیه می‌شود.
صاحبدل بیان کرد: در این دوره از مصرف زیاد سیر و زنجبیل اجتناب شود. از استفاده از سبوس در صورت وجود اسهال و استفاده از روغن‌هایی مانند زیتون، کلزا، کنجد و روغن آفتابگردان برای سرخ‌کردن مواد غذایی باید پرهیز شود.
رئیس گروه بهبود تغذیه مرکز بهداشت خوزستان گفت: استفاده از روغن‌ها و چربی‌های حیوانی شامل کره، پیه و دنبه باید محدود شود البته محدودیت‌ها و رژیم غذایی ویژه، در افرادی که بیماری زمینه‌ای دارند باید تداوم داشته باشند.
وی افزود: این پروتکل ویژه کارشناسان تغذیه و کلیه مراقبت‌کنندگان از بیماران بهبودیافته در فاز نقاهت بیماری کووید- ۱۹در نقاهتگاهها یا منازل است و لازم است به مدت حداقل ۱۴ روز برای این مرحله که علائم بیماری فروکش کرده و با تشخیص کادر درمانی وارد فاز نقاهت شده است، مورد توجه و اجرا قرار بگیرد.
