وقتی پاها سنگین می‌شوند
«سندرم پاهای سنگین شرایطی جدی نیست. با این وجود این شرایط می تواند فعالیت های روزانه شما را محدود کند و بر همین اساس باید بر آن نظارت داشت و کنترل شود.
سندرم پاهای سنگین ۲۰ تا ۳۰ درصد از جمعیت بزرگسال را تحت تاثیر قرار می دهد. این شرایط می تواند ۵۰ درصد از افرادی بالای ۵۰ سال را تحت تاثیر قرار دهد و در زنان نسبت به مردان پنج برابر شایع‌تر است. همچنین، سندرم پاهای سنگین در افراد چاق، آنهایی که کم تحرک هستند یا زمان زیادی را در حالت ایستاده سپری می کنند بیشتر شایع است.
متاسفانه، در بسیاری از موارد، این مشکل سلامت به طور مستقیم با شغل و حرفه فرد مرتبط است. گذراندن چندین ساعت در حالت ایستاده یا نشسته می تواند اثر منفی بر سلامت کلی و سلامت پاهای شما داشته باشد.
سندرم پاهای سنگین چیست؟
به دلیل روند طبیعی پیری سلولی، اندازه دیواره سلول ها افزایش می یابد. این موجب می شود رگ های خونی که از سلول های زیادی تشکیل شده اند شکننده‌تر شده و کارایی کمتری داشته باشند.
عملکرد سیاهرگ ها جمع آوری خون از سراسر بدن و برگرداندن آن به قلب است. در مورد سیستم سیاهرگی پاها، برای این که خون به سمت بالا و خلاف جهت گرانش زمین حرکت کند، سیاهرگ ها به دریچه های کوچکی مجهز هستند که از عقب رفتن خون پیشگیری می کنند و همچنین لایه عضلانی به پمپاژ خون کمک می کند.
زمانی که ضعفی در بازگشت خون وجود داشته باشد، چه به دلیل نقص در پمپاژ یا به دلیل راکد ماندن خون، نخستین علائم ظاهر می شوند که ممکن است شامل سنگینی، خستگی و تورم در پاها باشند. این شرایط زمانی رخ می دهد که مایع از سیاهرگ ها به بافت ها نشت می کند.
در صورت تداوم این شرایط، به واسطه فشار بیش از حد بر دیواره های سیاهرگی، آنها توانایی خود برای حفظ خون در خود را از دست می دهند. این زمانی است که سیاهرگ های واریسی و بیماری عروقی رایج که به نام نارسایی مزمن سیاهرگی شناخته می شود، ظاهر می شوند.
علائم سندرم پاهای سنگین
به طور کلی، نشانه ها و علائم سندرم پاهای سنگین شامل موارد زیر می شوند:
- سنگینی و تورم در پاها
- درد
- خارش
- خستگی
- کرامپ های عضلانی
- پارستزی یا خواب‌رفتگی شبانه (احساس بی حسی در پاها)
- گزگز و سفتی
- سیاهرگ های واریسی
- تورم که هنگام ایستادن یا بی تحرکی در طولانی مدت تشدید می شود
به این نکته توجه داشته باشید که در بیشتر موارد شایع‌ترین علائم شامل خارش، سنگینی و درد می شوند.
چه عواملی بر سندرم پاهای سنگین تاثیرگذار هستند
برخی عوامل مانند مواردی که در ادامه به آنها اشاره شده است، افراد را مستعد ابتلا به سندرم پاهای سنگین می سازند. از جمله مواردی که کنترلی بر آنها ندارید می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سن. مطالعات متعدد نشان داده اند که فراوانی بیماری های سیاهرگی در افراد بالای ۶۵ سال به میزان ۶۰ درصد بیشتر است.
- سابقه پزشکی شخصی (بیماری گردش خون در گذشته).
- استعداد ژنتیکی (سابقه خانوادگی).
- وضعیت هورمونی (به ویژه طی دوران بارداری و یائسگی یا هنگامی که داروهای ضد باردرای مصرف می شود یا فرد درمان جایگزینی هورمون را پشت سر می گذارد).
- مورفولوژی پا. صافی کف پا انقباض عضلانی که به طور معمول هنگام راه رفتن رخ می دهد را کاهش می دهد.
افزون بر این، بر برخی عوامل تشدید کننده سندرم پاهای سنگین می توان کنترل داشت که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- فعالیت بدنی
- ایستادن یا نشستن طولانی مدت
- قرار گرفتن طولانی مدت در معرض خورشید یا گرما
- مشاغلی با خطر بیشتر مانند پرسنل بیمارستان، مهمانداران، پرسنل هتل، آرایشگران، کارمندان اداری، رانندگان، معلمان، و اپراتورهای تلفن
- وزن اضافه یا چاقی، به ویژه در مورد زنان. افزایش بافت چربی در پاها کارایی پمپاژ عضلانی برای کمک به بازگشت خون سیاهرگی را کاهش می دهد.
- یبوست زیرا موجب افزایش فشار شکمی شده و می تواند بازگشت خون به قلب را دشوار کند.
- لباس های تنگ که پاها و کفل ها را احاطه می کنند و می توانند در بازگشت خون سیاهرگی اختلال ایجاد کنند.
- دماهای بالا. گرما می تواند موجب گشاد شدن سیاهرگ ها شده و بازگشت خون به قلب را دشوار کند.
تمام این موارد می توانند پیش از ظهور سندرم پاهای سنگین اصلاح شوند و شما می توانید به تسکین ناراحتی و عوارض بلند مدت کمک کنید.
نکته هایی برای پیشگیری و تسکین سندرم پاهای سنگین
راه حل اصلی برای پیشگیری از سندرم پاهای سنگین تغییر عادات سبک زندگی است. از جمله اقداماتی که می توانید برای پیشگیری از این شرایط یا تسکین آثار آن انجام دهید می توان به موارد زیر اشاره کرد:
پاهای خود را بالاتر قرار دهید. بالاتر قرار دادن پاها برای حداقل ۳۰ دقیقه دو تا سه بار در روز را مد نظر قرار دهید. شما می توانید روی یک صندلی نشسته و پاها را بالاتر از سطح کفل قرار دهید بدون این که آنها را از روی هم رد کنید.
هر روز برای حداقل ۳۰ تا ۶۰ دقیقه ورزش کنید. فعالیت های ایروبیک مانند شنا، دوچرخه سواری، پیلاتس یا یوگا از بهترین گزینه هایی هستند که می توانید مد نظر قرار دهید.
وزن اضافه خود را کاهش دهید یا از افزایش وزن جلوگیری کنید.
از منابع گرما و قرار گرفتن بیش از حد در معرض خورشید پرهیز کنید. حمام آب سرد می تواند مفید باشد.
در شرایطی که پاها چهار تا هشت اینچ (۱۰ تا ۲۰ سانتیمتر) بالاتر از سطح بدن هستند، بخوابید.
از پوشیدن لباس ها یا کفش های تنگ پرهیز کنید. استفاده از پارچه های قابل تنفس توصیه می شود. از پوشیدن کفش های پاشنه بلند پرهیز کنید.
از ابتلا به یبوست پیشگیری کرده یا آن را درمان کنید. یک رژیم غذایی سرشار از فیبر می تواند مفید باشد.
فشار خون خود را کنترل کنید.
از پاها به سمت بالا ماساژ دهید. این به گردش خون بهتر و کاهش انباشت مایع در قوزک پاها کمک می کند.
درمان های احتمالی
اگرچه سندرم پاهای سنگین شرایطی جدی نیست اما شیوع آن رو به افزایش است. در حال حاضر، متخصصان پزشکی موارد زیر را توصیه می کنند:
درمان فشرده سازی: این شامل اعمال فشار به پاها با استفاده از جوراب ها یا بانداژهای فشرده سازی منعطف می شود. پزشک می تواند در انتخاب گزینه مناسب به شما کمک کند.
آب درمانی: دوش گرفتن با آب سرد همراه با ماساژ یا استفاده متناوب از آب گرم و سرد می تواند به تحریک گردش خون سیاهرگی کمک کند.
گیاه درمانی: برخی گیاهان دارویی به بهبود گردش خون کمک می کنند. به خاطر داشته باشید تنها موارد توصیه شده توسط پزشک یا داروساز خود را استفاده کنید. گینکو بیلوبا، فندق افسونگر و جاروب قصاب از موارد شناخته شده در این زمینه هستند.
داروها: این شامل تجویز داروهای ونوتونیک می شود که به بهبود گردش خون سیاهرگی کمک می کنند.
جراحی عروق: این مورد تنها در موارد شدید که گزینه های درمان دیگر کارایی ندارند، استفاده می شود.
به طور خلاصه، سندرم پاهای سنگین شرایطی است که در صورت عدم رسیدگی و درمان مناسب می تواند بر کیفیت زندگی شما تاثیرگذار باشد. از این رو، مشورت با پزشک در صورت مشاهده علائم اولیه توصیه می شود.
