سردرگمی در پیش‌بینی‌ها؛ بازار‌های دارایی ایران در روز انتخابات امریکا چه شرایطی داشتند؟
زمان رای‌گیری در امریکا به پایان رسیده و شمارش رای در برخی ایالت‌ها نیز پایان یافته است. تا زمان نگارش این گزارش (ساعت ۱۷) نتیجه قطعی اعلام نشده، اما آنچه گویای موضوع است، بهتر بودن وضعیت ترامپ است، به‌خصوص اینکه نتیجه در ایالت‌های مهم هنوز مشخص نشده، اما احتمال می‌رود ترامپ برنده چند تا از ایالت‌های مهم باشد. با وجود اینکه بسیاری از کارشناسان معتقدند انتخابات در امریکا تاثیرات زودگذاری بر بازار‌های داخلی می‌گذارد، اما از زمان بازگشایی بازارها، قیمت‌ها لحظه‌ای تغییر می‌کند و با هر ایالتی که کار شمارش آن به پایان می‌رسد، قیمت در بازار‌های داخلی نیز تغییر می‌کند. در این راستا روز گذشته قیمت دلار در بازار داخلی با افزایشی ۱۲۵۸ تومانی به ۲۹ هزار و ۵۰۰ تومان و در صرافی‌ها نیز با افزایشی در حدود ۴۰۰ تومان به ۲۸ هزار و ۵۸۰ تومان رسید. البته صرافی‌های بانکی در این قیمت ارز خریداری نمی‌کردند، چراکه هنوز نتیجه نهایی اعلام نشده بود و امکان داشت قیمت‌ها تغییرات عمده و گسترده دیگری داشته باشد. در بازار طلا نیز اتفاق مشابهی افتاد و قیمت هر سکه از صبح تا ظهر روز گذشته ۷۰۰ هزار تومان افزایش داشت. فعالان اقتصادی معتقدند اتفاقات اخیر در این بازارها به دلیل بالا رفتن شانس ترامپ پس از شمارش آرا بود؛ موضوعی که تقریبا هیچ نظرسنجی به آن اشاره نکرده بود.
پیش‌بینی‌هایی که درست از آب درنیامد
تقریبا در هیچ نظرسنجی شانس زیادی برای ترامپ درنظر گرفته نشده بود. از اکونومیست تا موسسات پژوهشی و حتی پیشگو‌های برتر جهان، شانس بایدن را برای حضور در کاخ سفید در دوره ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴ بیشتر می‌دانستند، اما با شروع شمارش آرا ورق برگشت و حتی برخی موسسات نیز پیش‌بینی خود را به سمت ترامپ تغییر دادند. هر چند تا زمان نگارش این گزارش قطعیتی در نتیجه انتخابات امریکا رخ نداده، اما تا بدین لحظه می‌توان یک نتیجه‌گیری کرد و آن نزدیک نبودن پیش‌بینی‌ها به واقعیت است. این امر علاوه بر بالا نگه داشتن هیجان انتخابات می‌تواند بر آینده اقتصادی جهان اثر بگذارد، چراکه تحلیلگران معتقدند وقتی نتوان نتیجه انتخابات امریکا و میزان رای هر ایالت را حتی با فاصله‌ای کم، تخمین زد چگونه می‌توان بحران‌ها و رکورد‌های بزرگ را پیش‌بینی کرد؟
نبود معامله در بازار ارز به دلیل ریسک انتخابات امریکا
قیمت دلار روز گذشته و در زمان شروع اعلام نتایج اولیه از برخی ایالت‌ها بیش از ۱۲۰۰ تومان افزایش داشت و به ۲۹ هزار و ۵۰۰ تومان رسید. افزایش نرخ ارز در حالی است که از ابتدای آغاز به کار بازارها معامله‌گران به دلیل نپذیرفتن ریسک بازار سعی در کاهش یا انجام ندادن معامله داشتند. با این حال به نظر می‌رسد نتیجه انتخابات امریکا بیش از همیشه بر بازار دلار تاثیرگذار خواهد بود. با وجود اینکه وقفه‌ای در شمارش آرای ۵ ایالت تاثیرگذار اتفاق افتاده و قرار است کار شمارش مجدد از روز پنجشنبه آغاز شود، احتمال می‌رود نرخ دلار در کشور به کانال‌های بالاتر صعود کند. هر چند بازار دلار در آخرین روز هفته تقریبا نیمه تعطیل است، اما انتشار اخباری مبنی بر افزایش شانس ترامپ برای ماندگاری در کاخ سفید می‌تواند به مثابه اهرمی عمل کند که نرخ دلار را به کانال‌های بالاتر سوق دهد. روند شتابان نرخ ارز ممکن است در روز‌های آینده و حتی تا هفته آتی نیز ادامه یابد، چراکه هنوز برخی آرای پستی شمرده نشده است.
در برخی ایالت‌های چرخشی (swing state) ممکن است نتیجه بررسی این آرا و درنهایت اعلام برنده تا چند روز دیگر مشخص نشود. این امر باعث به تاخیر افتادن اعلام پیروز انتخابات و درنهایت فشرده شدن فنر قیمتی به‌خصوص در بازار ارز می‌شود. این ایالت‌ها از این جهت مهم هستند که پیروز آنها، تکلیف انتخابات را روشن می‌کند. کارشناسان معتقدند فعالان در بازار ارز تا روز اعلام برنده نهایی، معامله در بازار را با احتیاط انجام دهند، چراکه هیچ کس با قطعیت نمی‌داند درنهایت کدام کاندیدا پیروز خواهد شد. کارشناسان بر این باورند که اختلاف میان خرید و فروش زیاد است، چراکه علاوه بر ریسک بالا، شانس پیروزی بایدن همچنان وجود دارد.
۷۰۰ هزار تومان افزایش قیمت از صبح تا ظهر
بازار دارایی دیگر، طلا و سکه نیز مانند بازار ارز، شاهد نوسانات گسترده‌ای بود. با استناد به گفته‌های نایب‌رییس اتحادیه طلا و جواهر از صبح تا ظهر قیمت سکه ۷۰۰ هزار تومان افزایش داشته و از ۱۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان به ۱۵ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان رسید و کمی بعد با نزدیک شدن به زمان بسته شدن بازارها قیمت ۱۴ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان را ثبت کرد. محمد کشتی‌آرای معتقد است این پایان نوسان در این بازار نخواهد بود و تغییرات در این بازار و البته بازار ارز بیشتر نیز خواهد شد. هر چند نوسان قیمت طلا تنها در بازار ایران نبوده و از ساعات ابتدایی نتایج اولیه شمارش آرا قیمت هر اونس طلا در جهان نیز نوسانی ۳۰ دلاری داشته است. کشتی‌آرای با اشاره به این نوسانات گفت: «اوایل صبح قیمت اونس جهانی از ۱۸۸۵ دلار تا ۱۹۱۶ دلار افزایش یافت. با پیش رفتن اعلام نتایج، قیمت جهانی طلا نیز کاهش یافت و به ۱۸۸۹ دلار رسیده که نسبت به قیمت‌های ابتدای معاملات ۱۱ دلار افت داشته است.»
رشد شاخص‌ها
با زمان شروع به کار بورس، شاخص کل با ۲.۰۶ درصد افزایش به یک میلیون و ۲۹۰ هزار واحد رسید. ارزش معاملات نیز با حدود ۱۸ درصد افزایش به ۴ هزار و ۶۰۴ میلیارد تومان رسید. اما نکته دیگر در بازار سرمایه، افزایش صف فروش برای خرید سهام پتروشیمی‌ها بود. باتوجه به اینکه در بازار دارایی‌هایی که نقدشوندگی بالایی دارند، مانند سکه و ارز وضعیت نامشخص است، بورس فعلا و تا پیش از اعلام نتایج نهایی انتخابات امریکا، می‌تواندپناهگاه خوبی برای سرمایه‌ها باشد. صحبت‌های فعالان بازار سرمایه و نایب‌رییس اتحادیه طلا و جواهر گویای این است که قیمت‌های فعلی در این بازارها حباب دارد و از سویی به این دلیل که هر بازار واکنش متفاوتی به خبر پیروزی هر کدام از کاندیدا دارد، بنابراین نمی‌توان با قطعیت میزان تغییر در قیمت طلا یا دلار را تخمین زد.
