مریم مهارت، یکشنبه ۱۸ آبان در کارگاه آموزش تغذیه مجازی، گفت: یکی از بیماریهای متابولیک مزمن، دیابت ملیتوس یا بیماری قند است که در جامعه از آن زیاد میشنویم.
او با یادآوری اینکه بیماران مبتلا به این نوع از دیابت، با سوخت و ساز غیرطبیعی کربوهیدراتها، پروتئینها و چربیها مواجه هستند، شیوع این بیماری در ایران را ۱۰ درصد دانست و گفت: از بین هر ۱۱ ایرانی، یک مورد ابتلا به دیابت ملیتوس مشاهده میشود.
این کارشناس تغذیه خاطرنشان کرد: در بیماران مبتلا به دیابت، هورمون انسولین که در ورود قند از خون به سلول ها و مصرف آن نقش دارد، به قدر کافی ترشح نمی شود و فرد با مقاومت به انسولین مواجه می شود.
مهارت یادآور شد که نداشتن فعالیت فیزیکی مناسب، ابتلا به دیابت در فامیل درجه یک، پُرفشاری خون و چاقی از عوامل موثر در ابتلای افراد به دیابت است، گفت: یکی از دلایل مقاومت به انسولین چاقی و اضافه وزن است، چاقی زمینه از دست رفتن سلولهای در ترشح انسولین طی ۵ تا ۱۰ سال قبل از بروز دیابت میشود.
این کارشناس تغذیه دانشگاه علوم پزشکی شیراز خاطرنشان کرد که به همین دلیل در زمان تشخیص دیابت، فرد مبتلا نزدیک به پنجاه درصد عملکرد سلولهای دخیل در ترشح انسولین را از دست داده است.
او تاکید کرد: چاقی، به ویژه چاقی شکمی که در اثر تجمع بیش از اندازه چربی احشایی در اطراف یا داخل ارگان های شکمی ایجاد می شود، در افزایش مقاومت به انسولین در افراد مبتلا به دیابت نقش بسیاری دارد.
کنترل چاقی و اضافه وزن در افراد پره دیابتیک
مریم مهارت گفت: در افراد پره دیابتیک که بیماری دیگری ندارند، داشتن یک زندگی سالم، انتخاب غذای مناسب و فعالیت بدنی کافی نقش مهمی در جلوگیری از بروز و درمان این بیماری دارد. بنابراین اصلاح سبک زندگی، فعالیت بدنی و کاهش وزن به عنوان انتخاب نخست برای جلوگیری از ابتلا یا به تاخیر انداختن بروز دیابت معرفی می شود.
این کارشناس تغذیه یادآور شد: مطالعات نشان داده است که به واسطه مداخله های انجام شده در سبک زندگی، خطر بروز دیابت تا ۶۷ درصد کاهش می یابد. در افراد پره دیابت هدف از درمان تغذیه ای تاکید بر انتخاب غذاهایی است که روند کاهش وزن را تسهیل می کند.
او ادامه داد: در افراد پره دیابتی حتی اندکی کاهش وزن منجر به اصلاح و بهتر شدن چربی و فشار خون و همچنین بهبود کنترل قند خون می شود. پیروی متوسط از رژیم غذایی مدیترانه ای با شیوع کمتر و پایین تر دیابت همراه است؛ این رژیم با مصرف میزان بسیار اسیدهای چرب غیراشباع مانند روغن زیتون، مصرف زیاد غذاهای گیاهی، مصرف مقادیر متوسط ماهی، مصرف کم گوشت قرمز و فراوری شده و همچنین مصرف کم محصولات لبنی پُرچرب مشخص می شود.
رئیس گروه بهبود تغذیهی جامعه دانشگاه علوم پزشکی شیراز اضافه کرد: کاهش وزن، حتی به میزان اندک منجر به اصلاح و بهبود چربی و فشار خون و حتی کنترل قند خون میشود.
پرهدیابتیک، اصطلاحی است که در خصوص افراد دارای ریسک ابتلا به دیابت، به کار میرود. معمولا افراد یکروزه به دیابت مبتلا نمیشوند؛ دیابت یک بیماریست که با اختلال تحمل گلوکز، یا همان پرهدیابت یا قبل از دیابت، آغاز میشود. این مرحله عموما با هیچ علامتی همراه نیست.
مطالعات انجام شده توسط مراجع رسمی نشان میدهد که در ایران افراد بسیاری مبتلا به پره دیابت هستند. تشخیص بهموقع پره دیابت اهمیت بسیاری دارد، زیرا معالجه و بهبود در این مرحله از بروز بیماری دیابت نوع دوم و عوارض و مشکلات ناشی از آن، جلوگیری خواهد کرد.
علایم مرحله پره دیابت، میتواند در بعضی از افراد مشابه برخی از علائم دیابت، نظیر تشنگی غیرعادی، تکرار ادرار، تاری دید، خستگی بیش از حد و ... باشد و تنها راه تشخیص قطعی، آزمایش خون است.