با این گیاه، به جنگ افسردگی بروید
افسردگی، یک بیماری روحی روانی است که باعـث احسـاس غـم و ناراحتی مداوم و از دست دادن علاقه در افراد می‌شود. البتـه اکثر افراد در بعضی مواقع احساس غم و ناراحتی می‌کنند که واکنش طبیعی بدن در برابر مشکلات زندگی است. اما چنانچه احساس غم و ناراحتی برای طولانی‌مدت ادامه پیدا کند، باعث بـروز ناامیـدی، از دسـت دادن انگیـزه بـرای ادامـه زنـدگی و احساس افسردگی می‌شود.
معمولاً دلایـل ابـتلا بـه افسـردگی ترکیبی از عوامل ژنتیکی، جسـمانی، محیطـی و روانـی هستند. بعضی از این عوامل شامل تغییر در میزان انتقال‌دهنده‌های عصبی و هورمونی، عادات ارثی، حـوادث زنـدگی، آسیب‌ها و مشکلات در دوران کودکی هستند.
افسردگی بنا بر نظر متخصصان یکی از شایع‌ترین اختلالات روان‌پزشکی با گسـتردگی 15 تا 25 درصـد است که به‌عنوان یکی از مهم‌ترین معضلات قرن معاصر شناخته شده است. برای بیماری افسردگی هیچ دلیل واحد و مشخصی نمی‌توان تصور کرد، ولی عواملی از قبیـل عصـبانیت، سـابقه خـانوادگی، وابستگی به الکل و مواد مخدر، شکست در کار، ازدواج یا روابط با دیگران، مرگ یا فقدان یکی از عزیزان، از دسـت دادن چیـز مهمی مانند شغل، خانه و یا سرمایه، تغییر شغل، نقـل مکـان، داشتن بیماری‌های خاص مثل سرطان، گذر از یـک مرحله‌به‌مرحله دیگر زندگی مثلاً یائسـگی یـا بازنشسـتگی و اسـتفاده یا حتی محرومیت از بعضــی از داروهــا می‌تواند باعث تشـدید آن شود.
برای غلبه بر این بیماری، روش‌های مختلفی توسط متخصصان ارائه شده است. اما اهمیت و سالم‌تر بودن گیاهان دارویی، همواره آن‌ها را به‌عنوان کاندیداهایی مناسب برای درمان افسردگی مطرح کرده است. در همین زمینه، محققانی از دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران و دانشگاه آزاد اسلامی رودهن، تحقیقی را انجام داده‌اند که در آن، اثر ضد افسردگی عصاره گیاه دارویی بادرنجبویه بررسی شده است.
در این تحقیق که با استفاده از موش‌های آزمایشگاهی به‌عنوان جانوران مدل انجام شده است، تأثیر دوزهای مختلف عصاره گیاه دارویی مورد اشاره، بر رفع افسردگی ارزیابی شده و با داروی نام‌آشنای فلوکستین مقایسه شده است.
یافته‌های این مطالعه نشان می‌دهند که عصاره گیاه بادرنجبویه همانند فلوکستین دارای اثر ضد افسردگی است و این تأثیر احتمالاً ناشی از تغییر در میزان آزادسازی موادی موسوم به منوآمین‌ها در سیستم عصبی مرکزی است.
در این خصوص، شهرزاد خاکپور، پژوهشگر مرکز تحقیقات فارماکولوژی گیاهان دارویی دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران و همکارش اظهار داشته‌اند: «بر اساس بررسی‌های ما، بین دوزهای مورد مطالعه، دوز 600 میلی‌گرم بر کیلوگرم عصاره گیاه بادرنجبویه، بسیار مشابه داروی فلوکستین عمل کرد و باعث کاهش افسردگی شد».
به گفته آن‌ها، «مطالعات مختلف نشان داده‌اند که عمده علائم اختلال افسردگی در اثر کاهش عملکرد ناقل‌های عصبی منوآمین شامل سروتونین، نوراپی نفرین و دوپامین در مغز ایجاد می‌شود و داروهای ضد افسردگی رایج قادرند با افزایش میزان این ناقل‌ها علائم افسردگی را بهبود بخشند».
طبق این یافته‌ها که در فصلنامه علوم پزشکی متعلق به دانشگاه آزاد اسلامی واحد پزشکی تهران منتشر شده‌اند، احتمالاً عصاره هیدروالکلی گیاه بادرنجبویه با مکانیسم مهار بازجذب سروتونین اثر ضد افسردگی خود را به جا می‌گذارد. گرچه انجام یک آزمون بالینی جهت تأیید یافته‌های فوق مورد نیاز است.
گیـاه بادرنجبویـه بـا نـام علمـی «ملیسا آفیسینالیس» گیـاهی علفی، چندساله و معطر از تیره نعناعیان است که خاستگاه اصلی آن شرق مدیترانه بوده، ولـی در بعضـی از نقـاط آذربایجـان و جلگه خزر نیز یافت می‌شود. نام دیگر این گیاه دارویی ارزشمند، بادَرشبی است.
