خانه‌های زیر ۶۰۰ میلیونی در تهران
فروردین ۱۴۰۰ قیمت مسکن در تهران کاهش پیدا کرد. طبق گزارش بانک مرکزی، میانگین نرخ هر متر خانه در تهران ۲۹ میلیون و ۳۲۰ هزار تومان بوده که از افت ۳.۱ درصدی نسبت به ماه قبل و افزایش ۹۲ درصدی در مقایسه با ماه مشابه سال قبل حکایت دارد. تعداد معاملات نیز ۲۰۹۴ فقره بوده که نسبت به اسفند و فروردین پارسال به ترتیب ۶۰ درصد کاهش و ۶۸ درصد افزایش یافته است.
این نشان می‌دهد که بازار مسکن در اولین ماه از سال ۱۴۰۰ گرمتر از فروردین پارسال بوده اما نمی‌توان از آن به عنوان رونق یاد کرد؛ بنابراین با توجه به پایین بودن تعداد معاملات، داده‌های قیمتی اهمیت چندانی ندارد. با این حال به نظر می‌رسد به دلیل ثبات بازارهای ارز و طلا، انتظارات تورمی در بازار مسکن نیز کاهش یافته است.
با توجه به متراژ ۸۷ متری متوسط واحدهای معامله شده در تهران، در حال حاضر میانگین قیمت یک واحد مسکونی در شهر تهران ۲.۵ میلیارد تومان است. اما هنوز می‌توان با بودجه کمتر از یک میلیارد و حتی کمتر از ۶۰۰ میلیون تومان صاحب خانه شد. به طور مثال در محله فلاح یک واحد ۵۴ متری ۱۹ سال ساخت ۵۶۰ میلیون تومان قیمت‌گذاری شده است. در هاشم آباد شهرری واحد ۶۴ متری دوخوابه ۵ سال ساخت به مبلغ ۵۷۰ میلیون تومان به فروش می‌رسد.
درخصوص آینده بازار مسکن نظرات متفاوتی وجود دارد اما اغلب کارشناسان معتقدند بازار ظرفیت جهش قیمت را در سال جاری ندارد. قیمت مصالح ساختمانی با رشد حدود ۱۰۰ درصد نسبت به اوایل سال گذشته مواجه شده و بنا به گفته نمایندگان مجلس، بازار سیمان به حال خود رها شده است اما نهاده های ساختمانی معمولا در فراز و فرودهای بازار مسکن عامل مهمی محسوب نمی شود. آنچه که به تلاطم در این بازار می انجامد اثرگذاری بازارهای موازی و نوسانات اقتصاد کلان است که در ماههای اخیر با ثبات قیمت در بازارهای رقیب بخش مسکن مواجه بوده ایم.
نظرات کارشناسی درباره آینده بازار مسکن
مصطفی قلی خسروی ـ رییس اتحادیه مشاوران املاک ـ می‌گوید: در شرایط فعلی معامله‌ای انجام نمی‌شود اما قبل از عید قیمتها ۱۰ تا ۱۵ درصد پایین آمده بود. بعد از این هم باید قیمتها بیش از ۲۵ درصد کاهش یابد تا مردم مقداری توان خرید پیدا کنند. بارها اعلام کرده ایم ستاد تنظیم بازار برای مسکن ایجاد شود و پلیس امنیت به عنوان عضو این ستاد بر بازار نظارت کند. به طور مثال ما اعلام می کنیم قیمتها کاهش پیدا کرده، بعد عده‌ای بخر و بفروش مصاحبه می‌کنند که کاهش نیافته است. سوداگران به دلیل منافع خود مخالف پایین آمدن قیمتها هستند. لذا باید بر فعالیت این افراد نظارت شود.
اما بیت الله ستاریان ـ کارشناس بازار مسکن ـ نظر متفاوتی دارد. او می‌گوید: حداقل تا ۲۰ سال آینده بازار مسکن با مقدار رشد کنونی حرکت می‌کند مگر اینکه یک طرح بزرگ برای آن بنویسیم. برنامه را بر تولید ۱.۲ میلیون واحد مسکونی قرار دهیم و از آن حمایت کنیم. وقتی سهم مسکن در سبد خانوار کاهش پیدا کرد و رشد قیمتش صفر شد آن موقع برمی‌گردیم به طرحهایی مثل اینکه ۴۰ تا ۵۰ هزار واحد خالی را چگونه ساماندهی کنیم. هم اکنون با توجه به اینکه چنین چشم انداز و برنامه ای نداریم درباره واحدهای خالی بحث می کنیم. بعد می‌فهمیم که آنچه در موردش صحبت می‌کنیم توهم و سرابی بیش نیست.
رکود بازار مسکن در موج چهارم کرونا
همزمان با موج چهارم کرونا دفاتر املاک از ۲۱ فروردین ماه تعطیل شده اند. به همین دلیل عمده تعاملات بازار مسکن در فضای مجازی انجام می شود. با اینکه پس از تعطیلی دفاتر مشاور املاک، تعداد آگهی ها مقداری کاهش یافته، بازدید از آگهی ها افزایش پیدا کرده است. اما اغلب جست و جوها در اپلیکیشنها و سایتها برای اطلاع از وضعیت قیمتها و معاملات است.
اطلاعات به دست آمده از یک سامانه ملکی نشان می دهد که هفته اول فروردین ماه ۱۴۰۰ تعداد آگهی ها با رشد قابل توجهی مواجه شده اما با بسته شدن دفاتر املاک، تعداد آگهی ها نیز افت کرده است.
البته معمولا فروردین به دلیل تعطیلات ۱۵ روزه آن کسادترین ماه در بازار مسکن است اما سه عامل ویروس کرونا، تعطیلی دفاتر و جهش قیمتها نیز رکود فروردین امسال را تشدید کرده است؛ چرا که طی دو سه سال گذشته قیمت مسکن افزایش قابل توجهی پیدا کرد. سال ۱۳۹۹ نیز بعد از بورس که ۱۵۵ درصد رشد یافت، مسکن شهر تهران رتبه دوم بازدهی را با ۸۵ درصد رشد سالیانه بین بازارهای بورس، مسکن، طلا و ارز به خود اختصاص داد.
خریداران فعلا منتظر انتخابات هستند
حتی اگر دفاتر نیز بازگشایی شود به نظر نمی رسد که رونق چندانی در بازار مسکن ایجاد شود. ارایه آمار از قیمت مسکن در فروردین ماه نیز احتمالا به دلیل تعداد پایین معاملات نمی تواند قابل اتکا باشد. واسطه های ملکی می گویند که اغلب خریداران، دست کم تا بعد از انتخابات ریاست جمهوری صبر می کنند. بعد با توجه به شرایط تصمیم خواهند گرفت که آیا اقدام به خرید کنند یا نه.
از این طرف تا دلت بخواهد فروشنده زیاد است و اغلب واحدهای عرضه شده در شمال تهران قرار دارد. با توجه به زمزمه های اعمال مالیات بر خانه های خالی، جنب و جوش برای فروش یا اجاره این واحدها بیشتر شده است. در شهر تهران تقریبا هر یک ثانیه یک آگهی فروش ملک، اضافه یا تمدید می شود؛ در حالی که کل معاملات اسفندماه ۱۳۹۹ فقط ۵۳۰۰ فقره بود که عمیق ترین رکود دست کم در بین ماههای اسفند سالهای ۱۳۸۸ به بعد محسوب می شود.
متوسط قیمت مسکن در تهران ۲۹.۳ میلیون تومان
فروردین سال ۱۴۰۰ متوسط قیمت یک متر مربع مسکن در شهر تهران ۲۹ میلیون و ۳۲۰ هزار تومان بوده که نسبت به ماه قبل ۳.۱ درصد کاهش و در مقایسه با ماه مشابه سال قبل ۹۱.۷ درصد افزایش نشان می‌دهد. طبق اعلام بانک مرکزی همچنین تعداد معاملات انجام شده در این ماه معادل ۲.۱ هزار فقره بود که از کاهش ۶۰ درصد نسبت به ماه گذشته و افزایش ۶۸ درصد در مقایسه با ماه مشابه سال گذشته حکایت دارد.
