گزینه‌های ایران درباره افغانستان؛ حمایت از طالبان یا جنگ؟
با استقرار نیروهای نظامی بیشتر ایران در مرز مشترک آن کشور با افغانستان تردیدی وجود ندارد که تهران گزینه های مختلفی برای تامین منافع خود در این کشور همسایه در نظر دارد.
به گزارش آفتابنیوز؛ اندیشکده "انستیتو واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک" در مقاله‌ای تحلیلی به گزینه‌های پیش روی ایران در مورد آینده افغانستان پرداخته و می‌نویسد: "به نظر می‌رسد وخیم‌تر شدن اوضاع امنیتی در افغانستان و از دست دادن پیاپی سرزمین‌های تحت کنترل دولت افغانستان به طالبان موجبات نگرانی ایران را فراهم ساخته است. با این وجود، ایران کماکان ممکن است به تحولات اخیر به عنوان فرصتی برای افزایش نفوذ خود در افغانستان و کسب امتیاز از امریکا بنگرد.
اخیرا ایران میزبان نشستی دیپلماتیک با حضور نمایندگانی از دولت افغانستان و طالبان بود. علاوه بر دیپلماسی، ایران نیروهای بیشتری از ارتش خود را در مرزهای شرقی‌اش مستقر کرده است.
در حال حاضر به نظر می‌رسد تهران سه گزینه برای جلوگیری از بی‌ثباتی در افغانستان و پیشبرد منافع خود پیش رو دارد: ۱- حمایت پنهان یا آشکار از کنترل طالبان ضمن دستیابی به توافق تاکتیکی و استراتژیک با آن گروه به منظور مهار فعالیت‌های آن. ۲-جنگ نیابتی علیه طالبان ۳- مداخله مستقیم".
این اندیشکده در ادامه می‌نویسد: حمایت از کنترل طالبان بر افغانستان تنها گزینه سیاسی عملی در افغانستان یا دستکم تنها گزینه برای پیروزی بر داعش در افغانستان است. ایران به موجودیت طالبان احترام می‌گذارد. علیرغم اختلافات ایدئولوژیک هر دو نقاط اشتراکی با یکدیگر دارند از جمله خصومت با امریکا.
نزدیک شدن ایران و طالبان به سوی یکدیگر حول نقاط اشتراک می‌توانند زمینه‌ساز همکاری‌های استراتژیک در آینده شوند؛ به شرطی که طالبان تضمینی معتبر برای محافظت از منافع شیعیان افغانستان را به ایران ارائه دهد. بدون وجود تضمین، تهران احتمالا نگران خواهد بود که کنترل کامل طالبان بر افغانستان باعث آزادی عمل بیشتر عناصر تندروتر در افغانستان و ظهور سلفی‌هایی شود که به شیعیان حمله می‌کنند و منجر به هجوم گسترده پناهجویان افغان به ایران می‌شود.
گزینه دوم پیش روی ایران جنگ نیابتی در افغانستان است. ایران با استفاده از تجربیات شبه‌نظامیان شیعه وابسته به خود در عراق و سوریه ممکن است از آنان برای جلوگیری از کنترل طالبان بر افغانستان استفاده کند. تیپ فاطمیون متشکل از مبارزان افغان از سال 2012 میلادی توسط نیروی قدس سپاه جذب شده و تحت آموزش قرار گرفته و در سوریه جنگیده‌اند.
گزینه سوم پیش روی ایران مداخله مستقیم در افغانستان است. اگر هدف ایران حمایت از دولت مرکزی در افغانستان و ایجاد چتر حمایتی برای شیعیان آن کشور یا حفظ وضعیت موجود با هدف جلوگیری از پیروزی کامل طالبان باشد اقدام نظامی مستقیم در افغانستان گزینه‌ای ممکن برای ایران است. برای مثال، ایران می‌تواند عملیاتی را با هدف تسخیر سریع مرکز ولایت هرات، سنگر سنتی آن کشور در افغانستان آغاز کند. با این وجود، در نهایت مداخله مستقیم نظامی می‌تواند برای ایران بسیار پرهزینه باشد.
این اندیشکده در پایان می‌نویسد: "تحرکات نظامی اخیر ایران در مرز افغانستان ممکن است تنها یک اقدام پیشگیرانه دفاعی باشد و آمادگی‌ای برای مقابله با درگیری‌های احتمالی مرزی. با این وجود، اگر تهران بخواهد از الگوی سوریه یا عراق در افغانستان استفاده کند شاید پناهگاهی امن برای شیعیان در هرات ایجاد کند و از شبه نظامیان نیابتی‌اش استفاده نماید. در آن صورت، ایران می‌تواند به موازات نیروهای امنیتی افغان یک نیروی نظامی قدرتمند وفادار به خود را دقیقا مشابه آنچه در قبال حشدالشعبی در عراق انجام داده در افغانستان ایجاد کند".
گزینه های بهتر دیگر نظیر حمایت از دولت فعلی افغانستان
رایزنی با کشورهای همسایه برای حمایت نکردن از طالبان
درخواست از کشورهای مسلمان برای محکوم کردن طالبان