افسردگی یک وضعیتی است که افکار، احساسات و بدن افراد مبتلا را تحت تاثیر قرار میدهد. این اختلال با فقدان احساسات مثبت، خلق پایین و طیفی از علائم احساسی، شناختی، فیزیکی و رفتاری مرتبط مشخص میشود و در حال حاضر، افسردگی سومین مشکل سلامتی کشور است.
درمانهای افسردگی به دو گروه اصلی درمانهای روانی-اجتماعی و درمانهای دارویی، تقسیم میشوند. این درمانها همیشه کارایی لازم را ندارند و به نتیجه مورد انتظار نمیرسند. همچنین بسیاری از بیماران مبتلا به افسردگی به دلایل مختلف، تمایلی به مصرف داروهای روانپزشکی ندارند.
با توجه به نقش تغذیه در سلامت روان و ارتباط بین الگوهای مصرف غذا با افسردگی، ممکن است درمانهای مکمل مانند ملاحظات تغذیهای در بهبود مبتلایان به افسردگی، مفید باشد.
با توجه به اینکه در مطالعات اولیه، پتانسیل ضد افسردگی روغن زیتون به اثبات رسیده است، پژوهشگران با انجام یک مطالعه تاثیر روغن زیتون فرابکر را بر علائم بیماران مبتلا به افسردگی بررسی کردند.
این مطالعه به صورت یک کارآزمایی بالینی تصادفی انجام شد و در طی آن ۷۳ بیمار مبتلا به اختلال افسردگی مورد بررسی قرار گرفتند. این بیماران به طور تصادفی به دو گروه تقسیم شدند و به مدت ۵۲ روز، یک گروه روغن زیتون فرا بکر و یک گروه (به عنوان گروه کنترل) روغن آفتابگردان مصرف کردند. این بیماران ۲۵ میلیلیتر روغن را در هر روز مصرف میکردند.
برای بررسی تاثیر این مداخله، پژوهشگران علائم افسردگی را با پرسشنامه مورد ارزیابی قرار دادند. همچنین میزان کورتیزول بزاقی بیماران نیز به عنوان یک شاخص، پس از بیدار شدن از خواب و ۳۰ دقیقه بعد از آن اندازهگیری شد و دادههای به دست آمده با استفاده از روشهای آماری مورد تحلیل قرار گرفت.
بررسیهای این مطالعه نشان داد که روغن زیتون در بیماران مبتلا به افسردگی شدید، مؤثر است و این اثرات از نظر آماری و هم از نظر بالینی معنیدار است؛ ولی در بیماران دارای افسردگی خفیف و متوسط، تاثیری ندارد. همچنین مشخص شد که مصرف این ماده غذایی تاثیری بر میزان کورتیزول نداشت.
پژوهشگران این مطالعه میگویند که مصرف روغن زیتون فرابکر ممکن است در یک رژیم غذایی سالم به عنوان یک درمان کمکی برای افراد مبتلا به افسردگی شدید، در نظر گرفته شود.
همچنین به گفته این محققان؛ عدم تاثیر روغن زیتون فرا بکر بر میزان کورتیزول نیز باید در مطالعات آینده به صورت قطعی تایید شود و انجام مطالعات بیشتری در این زمینه نیاز است.
در انجام این مطالعه سحر فصحتی، احمد غنیزاده و معصومه اخلاقی نجف آبادی؛ پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی شیراز با یکدیگر مشارکت داشتند.
یافتههای این مطالعه به صورت مقاله علمی با عنوان «روغن زیتون فرا بکر، علائم افسردگی را بدون تأثیر بر کورتیزول بزاقی و عامل نوروتروفیک مشتق از مغز در بیماران مبتلا به افسردگی شدید بهبود میبخشد: یک کارآزمایی تصادفی کنترل شده دوسوکور» در The Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics منتشر شده است.