گرچه علت بروز بیماری کبد چرب غیرالکلی هنوز ناشناخته است، اما بیشتر در افرادی که در یکی از گروه زیر قرار دارند مشاهده میشود:
چاقی
دیابت نوع ۲
کلسترول بالا
فشار خون بالا
در حال حاضر هیچ دارویی برای درمان بیماری کبد چرب غیرالکلی موجود نیست و فقط رژیم غذایی و تغییر سبک زندگی از جمله موثرترین راههای درمان این بیماری محسوب میشوند، بنابراین چه نوع رژیمهای غذایی و تغییر سبک زندگی میتوانند برای این شرایط مفید باشند؟ به گزارش هلث لاین، برای کسب اطلاعات بیشتر ادامه مطلب را بخوانید.
درمانهای طبیعی برای بیماری کبد چرب
اگر بیماری کبد چرب غیرالکلی دارید به خاطر داشته باشید همه رژیمهای غذایی و مکملها برای کبد سالم نیستند، بنابراین باید قبل از امتحان هر روش درمانی با پزشک خود مشورت کنید.
حذف اضافه وزن
راهنمای سال ۲۰۱۷ انجمن آمریکایی مطالعه بیماریهای کبد، کاهش وزن را به عنوان بخش مهمی در بهبود روند پیشرفت و کاهش علائم بیماری کبد چرب غیرالکلی معرفی میکند.
علاوه بر این، این راهنما توصیه میکند افراد مبتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی بین ۳ تا ۵ درصد از وزن بدن خود را کاهش دهند تا تجمع چربی در کبد کاهش یابد، همچنین بیان میکند از دست دادن ۷ تا ۱۰ درصد وزن بدن علائم دیگر بیماری کبد چرب غیرالکلی مانند التهاب، فیبروز و زخم را بهبود میبخشد.
بهترین راه برای کاهش وزن و حفظ آن این است با گذشت زمان گامهای کوچکی به سمت هدف خود بردارید. قبل از شروع هر برنامه کاهش وزن با پزشک خود صحبت کنید تا ببینید آیا برای شما گزینه مناسبی است یا خیر. یک متخصص تغذیه میتواند یک برنامه غذایی را برای کمک به شما در رسیدن به اهداف کاهش وزن و انتخاب مواد غذایی مغذی تنظیم کند.
رژیم مدیترانهای را امتحان کنید
تحقیقات انجام شده در سال ۲۰۱۷ نشان میدهد رژیم غذایی مدیترانهای حتی بدون کاهش وزن به کاهش چربی کبد کمک میکند. رژیم غذایی مدیترانهای به درمان شرایطی از جمله کلسترول بالا، فشار خون بالا و دیابت نوع ۲ که به طور معمول با بیماری کبد چرب غیرالکلی مرتبط هستند کمک میکند. این برنامه غذایی روی مصرف انواع غذاهای گیاهی از جمله میوه هاف سبزیجات و حبوبات تازه به همراه چربیهای سالم تمرکز دارد. در اینجا مرور مختصری روی مواد غذایی که باید تمرکز کنیم انجام میشود:
میوهها و سبزیجات. توت، سیب، پرتقال، موز، خرما، انجیر، خربزه، سبزیجات برگ دار، کلم بروکلی، فلفل، سیب زمینی شیرین، هویج، کدو، خیار، بادمجان و گوجه فرنگی را امتحان کنید.
حبوبات. لوبیا، نخود فرنگی، عدس، حبوبات و نخود را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
چربیهای سالم. از روغنهای سالم مانند روغن زیتون بسیار بکر استفاده کنید. آجیل، دانه ها، آووکادو و زیتون نیز حاوی غلظت بالایی از چربیهای سالم هستند.
ماهی و گوشت بدون چربی. هفتهای ۲ بار ماهی مصرف کنید. مصرف تخم مرغ و مرغ بدون چربی مانند مرغ و بوقلمون بدون پوست در حد متوسط خوب است.
غلات کامل. از غلات کامل و فرآوری نشده مانند نان گندم کامل، برنج قهوه ای، جو دوسر کامل، ماکارونی گندم کامل یا کینوا استفاده کنید.
قهوه بنوشید
بر اساس نتایج تحقیقات انجام شده در سال ۲۰۱۶، قهوه مزایای محافظتی زیادی برای کبد دارد. به طور خاص، تحریک تولید آنزیمهای کبدی برای مقابله با التهاب است. همان تحقیقات نشان میدهد در میان افراد مبتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی نوشیدن منظم قهوه آسیب کلی کبدی را کاهش میدهد. برای کاهش خطر بیماری کبدی روزانه ۲ تا ۳ فنجان قهوه بنوشید. قهوه سیاه بهترین گزینه است، زیرا هیچ چربی یا شکر اضافه شدهای ندارد.
فعال باشید
بر اساس نتایج تحقیقات سال ۲۰۱۷، بیماری کبد چرب غیرالکلی اغلب با سبک زندگی بی تحرک همراه است. علاوه بر این، عدم تحرک در سایر شرایط از جمله بیماریهای قلبی، دیابت نوع ۲ و چاقی با بیماری کبد چرب غیرالکلی نقش دارد.
فعال بودن و ورزش کردن در صورت داشتن بیماری کبد چرب غیرالکلی مهم است. بر اساس دستورالعملهای آمریکا برای فعالیت بدنی، حداقل ۱۵۰ دقیقه ورزش با شدت متوسط در هفته را توصیه میکند یعنی حدود ۳۰ دقیقه طی ۵ روز در هفته است.
برای ورزش کافی لزوما نباید ورزش کنید یا حتی به باشگاه بروید بلکه میتوانید ۵ روز در هفته ۳۰ دقیقه پیاده روی سریع داشته باشید یا حتی میتوانید آن را به ۲ پیاده روی سریع ۱۵ دقیقهای ۲ بار در روز یا ۵ روز در هفته تقسیم کنید.
برای شروع ورزش سعی کنید فعالیت بدنی متوسط را در برنامه روزانه خود بگنجانید. هر زمان که میتوانید به سمت فروشگاه مواد غذایی پیاده بروید، با بچههای خود بازی کنید یا به جای آسانسور از پلهها استفاده کنید، همچنین در این دستورالعملها توصیه میشود مدت زمان نشستن در طول روز را کاهش دهید.
از خوردن غذاهای حاوی قند اضافه شده خودداری کنید
قندهای غذایی مانند فروکتوز و ساکارز با ایجاد بیماری کبد چرب غیرالکلی ارتباط دارند. تحقیقات سال ۲۰۱۷ توضیح میدهد چگونه این قندها در تجمع چربی در کبد نقش دارند عاملان اصلی شامل غذاهای فروشگاهی و فرآوری شده تجاری هستند، مانند:
آب نبات
بستنی
غلات شیرین
نوشیدنی بدون الکل
نوشیدنیهای ورزشی
نوشیدنیهای انرژی زا
محصولات لبنی شیرین مانند ماستهای طعم دار
برای تشخیص اینکه آیا غذای آماده وبسته بندی شده حاوی شکر اضافه شده است برچسب روی محصول را با دقت بخوانید. کلماتی از جمله ساکارز، فروکتوز و مالتوز ختم قند هستند. قندهای دیگری که به طور معمول به محصولات غذایی اضافه میشوند عبارتند از:
قند نیشکر
شربت ذرت با فروکتوز بالا
شیرین کننده ذرت
کنسانتره آب میوه
عسل
ملاس یا شیره
شربت
روش دیگر برای تشخیص میزان قند موجود در یک ماده غذایی خواندن برچسب ارزش تغذیهای و بررسی تعداد گرم قند موجود در یک وعده برای آن ماده است که هرچه پایینتر باشد بهتر است.
کلسترول بالا را هدف قرار دهید
طبق تحقیقات در سال ۲۰۱۲، بیماری کبد چرب غیرالکلی مدیریت کلسترول به تنهایی برای بدن را دشوارتر میکند. این امر بیماری کبد چرب غیرالکلی را بدتر کرده و خطر ابتلا به بیماریهای قلبی را افزایش میدهد. سعی کنید مصرف برخی از چربیها را برای کنترل کلسترول و درمان بیماری کبد چرب غیرالکلی محدود کنید. چربیهایی که باید از مصرف آنها اجتناب شود:
چربیهای اشباع شده: این موارد در گوشتها و لبنیات پرچرب یافت میشوند.
چربیهای ترانس: چربیهای ترانس اغلب در محصولات پخته و فرآوری شده، کراکرها و غذاهای سرخ شده یافت میشوند.
بسیاری از تغییرات در سبک زندگی از جمله کاهش وزن، تحرک و اتخاذ یک رژیم غذایی مدیترانهای به شما در کنترل کلسترول نیز کمک میکنند، همچنین پزشک ممکن است برای کلسترول بالا دارو تجویز کند.
مصرف مکمل امگا ۳ را امتحان کنید
برخی از انواع چربیها برای سلامتی مفید هستند. اسیدهای چرب امگا ۳ چربیهای اشباع نشده چندگانه هستند که در غذاهایی مانند ماهیهای روغنی و برخی مغزها و دانهها یافت میشوند که دارای مزایایی برای سلامت قلب هستند و برای افراد مبتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی نیز توصیه میشود.
بررسی مطالعات سال ۲۰۱۶ نشان میدهد مصرف مکمل امگا ۳ میتواند باعث کاهش چربی کبد و بهبود سطح کلسترول شود. در بررسی دوزهای روزانه امگا ۳ از ۸۳۰ تا ۹ هزار میلی گرم بود، اما بهتر است در مورد مقدار مصرف با پزشک خود صحبت کنید.
از تحریک کنندههای شناخته شده کبد خودداری کنید
برخی از مواد میتوانند استرس و بار اضافی را بر کبد وارد کنند. برخی از این مواد شامل الکل، داروهای بدون نسخه و مصرف برخی ویتامینها و مکملها هستند. بر اساس تحقیق در سال ۲۰۱۳، در صورت داشتن بیماری کبد چرب غیرالکلی بهتر است از نوشیدن الکل به طور کامل خودداری کنید.
در حالی که مصرف میزان متوسط الکل ممکن است فوایدی در بین افراد سالم داشته باشد، اما مشخص نیست این مزایا در مورد افراد مبتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی نیز وجود دارد یا خیر. علاوه بر این، قبل از مصرف هرگونه داروی بدون نسخه، ویتامین یا مکمل با پزشک خود صحبت کنید، زیرا اینها بر کبد تاثیر میگذارند.
در مورد مصرف مکملهای ویتامین E از پزشک خود سوال بپرسید
ویتامین E به عنوان یک آنتی اکسیدان التهاب ناشی از بیماری کبد چرب غیرالکلی را کاهش میدهد. با توجه به بررسی انجام شده در سال ۲۰۱۸، تحقیقات بیشتری برای درک اینکه چه کسی و چگونه میتواند از این روش درمانی بهرهمند شود لازم است.
مصرف دوز روزانه ۸۰۰ واحد بین المللی ویتامین E برای افراد مبتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی که دیابت ندارند و استئو هپاتیت غیر الکلی (NASH)، نوع پیشرفته بیماری کبد چرب غیر الکلی را تایید کرده اند توصیه میشود. خطراتی مرتبط با این روش درمانی وجود دارد، بنابراین با پزشک خود مشورت کنید تا ببینید آیا مصرف ویتامین E برای شما گزینه مناسبی است و آیا میتواند به بهبود بیماری کبد چرب غیرالکلی کمک کند یا خیر.
گیاهان و مکملها را امتحان کنید
گیاهان، مکملها و ادویههای مورد استفاده به عنوان روشهای درمانی جایگزین بیماری کبد چرب غیرالکلی شناسایی شده اند. ترکیباتی که تاثیرات مثبتی بر سلامت کبد دارند شامل زردچوبه، خار مریم، رسوراترول و چای سبز است. به خاطر داشته باشید اینها درمانهای پزشکی تایید شده برای بیماری کبد چرب غیرالکلی نیستند و ممکن است عوارض جانبی داشته باشند، بنابراین مهم است قبل از مصرف هر گونه گیاهان و مکملهای بیماری کبد چرب غیرالکلی با پزشک خود صحبت کنید.
در پایان
در حال حاضر شیوه زندگی و تغییر رژیم غذایی موثرترین گزینه درمانی برای بیماری کبد چرب غیرالکلی هستند. کاهش وزن، تحرک بدنی، کاهش قند، داشتن رژیم غذایی سالم و نوشیدن قهوه برخی از راههایی است که میتواند به بهبود علائم مرتبط با کبد چرب غیرالکی کمک کند. اگر به این بیماری مبتلا هستید حتما برای تهیه یک برنامه درمانی شخصی و مناسب با دکتر خود همکاری نزدیک داشته باشید.