زخم معده دو حالت دارد: 1)زخمی که در داخل معده ایجاد میشود 2) زخم دوازدهه که در داخل قسمت فوقانی روده کوچک (اثنی عشر) ایجاد میشود. شایعترین علل زخم معده عفونت ناشی از باکتری هلیکوباکتر پیلوری (H. pylori) و استفاده طولانی مدت از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن (Advil، Motrin IB، دیگران) و ناپروکسن سدیم (Aleve) است. هرچند که استرس و غذاهای تند باعث ایجاد زخم معده نمیشوند، اما با این حال، میتوانند علائم را تشدید کنند.
علائم
معده درد همراه با سوزش
احساس سیری یا نفخ
عدم تحمل غذاهای چرب توسط معده
سوزش معده
حالت تهوع
شایعترین علامت زخم معده، دردِ سوزشی معده است. ترشح اسید معده، زمانی که معده خالی باشد، درد را بدتر میکند. این درد را اغلب میتوان با خوردن غذاهای خاصی که اسید معده را خنثی میکنند یا با مصرف داروهای کاهشدهنده اسید تسکین داد، اما امکان عود کردن دوباره وجود دارد. این حالت ممکن است بین صرف وعدههای غذایی و شب بدتر شود.
بسیاری از افراد مبتلا به زخم معده حتی علائمی ندارند.
در موارد نادر، زخم معده علائم شدیدتری مانند «استفراغ ساده یا استفراغ خونی، مشاهده خون تیره در مدفوع، اختلال در تنفس، احساس ضعف، کاهش وزن بیدلیل و تغییرات اشتهایی» دارد.
علل
زخم معده زمانی رخ میدهد که اسید موجود در دستگاه گوارش، سطح داخلی معده یا روده کوچک را میخورد. اسید میتواند یک زخم باز دردناک ایجاد کند که امکان خونریزی آن نیز وجود دارد.
لوله گوارشی توسط لایهای موکوسی پوشیده شده که به طور طبیعی در برابر اسید، از معده محافظت میکند. اما اگر مقدار اسید افزایش یا موکوس کاهش یابد، فرد دچار زخم خواهد شد.
علل شایع عبارتند از:
باکتری: باکتری هلیکوباکتر پیلوری به طور طبیعی روی لایه موکوسی پوشاننده دیواره داخلی معده و روده کوچک زندگی میکند. در اغلب موارد این باکتری مشکلی به وجود نمیآورد، اما میتواند سبب التهاب داخلی معده شده و زخم ایجاد کند.
نحوه انتشار باکتری هلیکوباکتر پیلوری مشخص نیست. ممکن است از طریق تماس نزدیک فرد به فرد مانند بوسیدن منتقل شود. همچنین افراد میتوانند باکتری را از طریق آب و غذا نیز منتقل کنند.
استفاده منظم از داروهای مسکن خاص: استفاده از آسپرین همانند داروهای مسکن خاص که به آنان داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی(NSAID) گفته میشود، میتواند سبب آزار دیواره داخلی معده و روده کوچک شود. این داروها عبارتنداز ایبوپروفن، ناپروکسن، کتوپروفن و داروهای مشابه. استامینوفن جزو این داروها نیست.
زخم معده در افراد مسنی که مکرراً از این داروها استفاده میکنند و نیز افرادی که این داروها را برای آرتروز به کار میبرند، شایعتر است.
سایر داروها: مصرف داروهای خاص همراه با NSAID ها مانند استروئیدها، ضدانعقادها، آسپرین با دز پایین، مهارکنندههای انتخابی بازجذب سروتونین(SSRIs)، آلندرونات و ریزدرونات میتوانند شانس ابتلا به زخم معده را به طور قابل توجهی افزایش دهند.
سعی کنید نکاتی چون داشتن رژیم غذایی سالم، مصرف غذاهای پروبیوتیک، استفاده کمتر از شیر، کنترل استرس، عدم مصرف دخانیات، عدم مصرف الکل و خواب کافی را رعایت کنید تا از درد ناشی از زخم معده رهایی یابید.