فشار خون چگونه بالا می‌رود؟
دکتر زهرا عفراوی با اشاره به نامگذاری ۱۷ ماه می به عنوان روز جهانی فشارخون اظهار کرد: فشار خون بالا بر اساس عوامل ایجادکننده آن به دو نوع فشار خون اولیه و ثانویه تقسیم می‌شود؛ فشار خون اولیه که به عنوان فشار خون بالای اساسی هم نامیده می‌شود شایع‌تر است گرچه علت آن ناشناخته است. اغلب افراد بزرگسال دارای فشار خون بالا در این گروه قرار می‌گیرند.
وی افزود: به نظر می‌رسد ترکیبی از عوامل ژنتیک، رژیم غذایی، شیوه زندگی و سن در بروز این بیماری نقش داشته باشند. عوامل مربوط به شیوه زندگی شامل مصرف دخانیات، مصرف الکل، استرس، اضافه وزن، مصرف زیاد نمک و کم‌تحرکی است.
این کارشناس بیماری‌های غیر واگیر مرکز بهداشت خوزستان گفت: فشار خون ثانویه نیز چند دلیل اختصاصی دارد و عارضه‌ای از یک مشکل دیگر است؛ اگر فشار خون بالا به علت سایر شرایط یا بیماری دیگری ایجاد شود به آن ثانویه می‌گویند.
عفراوی بیان کرد: فشار خون بالا در ابتدا بدون علامت است اما زمانی که به تدریج منجر به بروز عوارض یا بروز چندین بیماری مانند بیماری کلیوی و قلبی می‌شود، دیگر علامت‌دار است که این علائم به دلیل تظاهر عوارض فشار خون بالا رخ می‌دهند.
این کارشناس بیماری‌های غیر واگیر مرکز بهداشت خوزستان گفت: اتحادیه جهانی فشار خون بالا توصیه کرده است که فشار خون در جمعیت عمومی و جمعیت مبتلا به فشار خون بالای بدون عوارض باید کمتر از ۱۴۰ بر ۹۰ میلیمتر جیوه باشد و برای بیماران دیابتی و کلیوی مزمن نیز باید کمتر از ۱۳۰ بر ۸۰ میلیمتر جیوه باشد. البته در اصلاحیه بیانیه JNC۸، برای افراد دیایتی و بیماران کلیوی هدف کنترل فشار خون مانند سایر افراد کمتر از ۱۴۰ بر ۹۰ میلیمتر جیوه و در سالمندان ۶۰ سال و بالاتر کمتر از ۱۵۰ بر ۹۰ میلیمتر جیوه در نظر گرفته شده است.
وی با اشاره به علل ایجاد فشار خون بالا گفت: ارث، افزایش سن، چاقی، فعالیت بدنی کم، مصرف الکل و مصرف زیاد نمک برخی از علل بروز فشار خون بالا هستند.
عفراوی افزود: احتمال ابتلا به فشار خون بالا در زنانی که از قرص ضدبارداری خوراکی استفاده می‌کنند و همزمان سیگار می‌کشند نیز بیشتر است.
این کارشناس بیماری‌های غیر واگیر مرکز بهداشت خوزستان بیان کرد: تا سن ۴۵ سالگی، فشار خون بالا در مردان شایع‌تر است اما در ۴۵ تا ۵۴ سالگی خطر بروز این بیماری در دو جنس برابر می‌شود. بعد از ۵۴ سالگی، خطر ابتلا به فشار خون بالا در زنان بیشتر می‌شود. ابتلا به بیماری‌های دیابت، بیماری مزمن کلیه، تیروئید، غدد فوق کلیه یا چربی خون بالا نیز احتمال بروز فشار خون بالا را بیشتر می‌کند.
وی با اشاره به راه‌های تشخیص ابتلا به فشار خون بالا تصریح کرد: تنها راه تشخیص فشار خون بالا، اندازه‌گیری فشار خون است؛ با یک بار اندازه‌گیری فشار خون، نمی‌توان فشار خون بالا را تشخیص داد اما افرادی که فشارخون طبیعی دارند حداقل هر سال یک بار باید فشار خون خود را کنترل کنند.
عفراوی با بیان اینکه افراط در مصرف نمک یکی از مهم‌ترین عوامل خطرساز در ابتلابه فشار خون بالا است، عنوان کرد: مراجعه منظم به پزشک، مصرف دارو به طور منظم، داشتن فعالیت بدنی منظم، رعایت رژیم غذایی مناسب (کم نمک و کم چرب و افزایش مصرف حبوبات، میوه و سبزی) برای کنترل فشار خون بالا ضروری است.
این کارشناس بیماری‌های غیر واگیر مرکز بهداشت خوزستان با تاکید بر خودداری از مصرف سیگار و الکل گفت: مصرف الکل حتی در افرادی که فشار خون بالا ندارند، می‌تواند سبب افزایش فشار خون شود بنابراین باید همه افراد از نوشیدن الکل پرهیز کنند. تنباکو هم اثر کوتــاه مدت و هم اثر بلند مدت بر افزایش فشــار خــون دارد.
وی افزود: در کوتاه مدت تنباکو می‌تواند به طور موقت ســبب افزایش فشــار خون شــود. در بلندمدت نیز مواد شــیمیایی داخل تنباکو به دیواره شــریان‌ها آســیب می‌زند و آنها را تنــگ می‌کند. هر چه قطر رگ کمتر شــود، فشــار خون بیشتر می‌شــود. مصرف الکل نیز می‌تواند به قلب آســیب برساند و باعث افزایش فشار خون شود.
این کارشناس بیماری‌های غیر واگیر مرکز بهداشت خوزستان با اشاره به تاثیر کنترل وزن بر فشار خون گفت: در صورت وجود اضافه وزن، باید کاهش وزن و رسیدن به وزن طبیعی مورد توجه قرار گیرد. کاهش وزن حتی به اندازه دو کیلوگرم هم اثر فوق‌العاده‌ای بر فشار خون خواهد داشت. میوه‌ها و سبزیجات نیز ماده‌ای به نام پتاسیم وجود دارد که مصرف این مواد غذایی موجب کاهش فشار خون می‌شود.
