در یک کارآزمایی بالینی آزمایشی بر روی دو بیمار مبتلا به اختلال پرخوری، که به دلیل از دست دادن کنترل و میل به غذا بدون اشتها (BED) است. یک دستگاه کوچک فعالیت مغز مرتبط با ولع غذا را در یک منطقه کلیدی مغز تشخیص میدهد و با تحریک الکتریکی آن ناحیه پاسخ میدهد.
این کارآزمایی دو بیمار را به مدت شش ماه دنبال کرد و در طی آن دستگاه کاشته شده، از نوعی که معمولاً برای درمان صرع مقاوم به دارو استفاده میشود، فعالیت نظارت شده در ناحیه مغزی به نام هسته اکومبنس را کنترل میکرد. هسته اکومبنس در پردازش لذت و پاداش نقش دارد و در اعتیاد دخیل است.
هر زمان که دستگاه سیگنالهای هسته اکومبنس را که در مطالعات قبلی برای پیشبینی میل به غذا پیدا شده بود، حس کرد، به طور خودکار آن ناحیه مغز را تحریک میکرد و سیگنالهای مرتبط با ولع غذا را مختل میکرد. در طی شش ماه درمان، بیماران موارد پرخوری بسیار کمتری را گزارش کردند و وزن خود را کاهش دادند.
کیسی هالپرن، نویسنده ارشد این مطالعه، استادیار جراحی مغز و اعصاب گفت: این یک مطالعه امکانسنجی اولیه بود که در درجه اول ایمنی را ارزیابی میکردیم، اما مطمئناً مزایای بالینی قوی که این بیماران به ما گزارش کردند واقعاً چشمگیر و هیجانانگیز است. BED شایعترین اختلال خوردن در آمریکا ست که حداقل چند میلیون نفر را تحت تاثیر قرار میدهد. این بیماری شامل اپیزودهای پرخوری مکرر بدون رفع بولیمیا (پرخوری عصبی) است و معمولاً با چاقی همراه است.
فرد پرخور احساس از دست دادن کنترل بر غذا خوردن دارد، به طوری که فراتر از حد معمول احساس سیری به غذا خوردن ادامه میدهد.
هالپرن و همکارانش، در مطالعهای در سال ۲۰۱۸ با آزمایشهایی روی موشها و انسانها، شواهدی پیدا کردند که نشان میدهد فعالیت الکتریکی با فرکانس پایین مشخص در هسته اکومبنس درست قبل از این هوسها ایجاد میشود، اما نه قبل از غذا خوردن عادی این افت فرکانس رخ میدهد.
محققان، هسته اکومبنس را در موشها تحریک کردند تا هر زمان که این فعالیت مرتبط با ولع مصرف میشد مختل شود و دریافتند که موشها به میزان قابل توجهی کمتر از یک غذای خوشمزه و پرکالری میخوردند که در غیر این صورت از آن لذت میبردند.
دستگاهی که این تیم برای ضبط سیگنالها و تحریک مغز موشها استفاده کردند، بهصورت تجاری در دسترس است و برای درمان صرع مقاوم به دارو تأیید شده است.
این دستگاه از طریق جراحی در زیر پوست سر قرار میگیرد و سیمهایی از طریق جمجمه به هسته اکومبنس در هر نیمکره مغز میگذرد. مطالعه جدید یک آزمایش اولیه از همان دستگاه و استراتژی در افراد انسانی بود.
تیم هالپرن به هر یک از دو بیمار بسیار چاق BED دستگاههای تحریک مغز را نصب کردند و به مدت شش ماه سیگنالهای این دستگاهها را ضبط کردند. گاهی اوقات، بیماران در آزمایشگاه بودند و مواد غذایی مورد علاقه خود را ارائه میکردند، فست فود و آب نبات اقلام رایج بودند، اما بیشتر آنها در خانه بودند و کارهای روزمره خود را انجام میدادند.
محققان میتوانستند دورههای پرخوری بیماران را در آزمایشگاه فیلمبرداری کنند و زمانی که بیماران در خانه بودند، زمان اپیزودهای خود را گزارش میکردند. دانشمندان مشاهده کردند که مانند مطالعه قبلی خود، یک سیگنال با فرکانس پایین مشخص در هسته اکومبنس چند ثانیه قبل از اولین لقمه گرفتن بیماران از وعدههای غذایی پرخوری ظاهر شد.
در مرحله بعدی مطالعه، دستگاههای تحریک کننده مغز به طور خودکار هر زمان که سیگنالهای مرتبط با ولع فرکانس پایین رخ میداد، تحریک الکتریکی با فرکانس بالا را به هسته اکومبنس تحویل میدادند.
در طی این فاصله شش ماهه، بیماران کاهش شدیدی را در احساس از دست دادن کنترل و دفعات پرخوری خود گزارش کردند، هر کدام بیش از ۱۱ پوند وزن کم کردند. یکی از داوطلبان آنقدر بهبود یافت که دیگر معیارهای اختلال پرخوری را نداشت.
به نظر میرسد در استفاده از این دستگاه هیچ عارضه جانبی قابل توجهی وجود ندارد. کامارین رول، محقق ارشد این مطالعه، با گروه هالپرن، گفت: این نتیجه یک نمایش زیبا بود از اینکه چگونه علم میتواند در بهبودی چاقی به طور مؤثر عمل کند.
دانشمندان به مدت شش ماه دیگر به پیگیری این افراد ادامه دادند و شروع به ثبت نام بیماران جدید برای یک مطالعه گستردهتر کردند. آ نها خاطرنشان میکنند که در اصل، همان رویکرد درمانی را میتوان برای سایر اختلالات مرتبط با از دست دادن کنترل از جمله پرخوری عصبی به کار برد.