بهترین دم‌کردنی‌ها برای درمان سرماخوردگی
برای سرماخوردگی‌های ساده در فصل سرد، کدو حلوایی یک درمان مناسب است که می‌تواند به صورت بخار پز به همراه کمی پودر نبات و دارچین مصرف شود. کدو حلوایی منبع مناسب ویتامین E، C و بتاکاروتن است که همه آن‌ها خاصیت آنتی اکسیدانی دارند.
ابتلا به عفونت‌های ویروسی مجاری تنفسی فوقانی که با نام عمومی سرماخوردگی شناخته می‌شود، از شایع‌ترین بیماری‌هایی است.
سالی یکبار دست کم، بیشتر افراد را در سراسر جهان مبتلا به سرماخوردگی می‌شوند و برای چند روز، فعالیت‌های روزمره مبتلایان را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد.
معجون‌های جادویی فصل سرد:
در مکتب طب ایرانی، محور اصلی علائم و پیگیری روند درمان براساس نوع ترشحات مجاری تنفسی فوقانی تعریف می‌شود. منشأ اصلی این ترشحات مغز است و آنچه از مسیر بینی و چشم خارج می‌شود، «زکام» نام می‌گیرد و ترشحاتی که به حلق و مجاری تنفسی تحتانی ریخته می‌شود، «نزله» نام دارد.
نکته بسیار مهم و اساسی آن است که بر اساس این تفکر باید تدابیری به کار برد که در روز‌های نخست سرماخوردگی که خلط رقیق است، آن را غلیظ نماییم و برعکس در روز‌های نهایی یا هنگام بروز عوارضی، چون سینوزیت چرکی و وجود اخلاط غلیظی که دفع آن‌ها مشکل است، خلط را رقیق و آماده دفع کنیم.
از منظر این طب، با توجه به اینکه زکام و ترشحات بینی و چشم، یکی از راه‌های دفع مواد ناسالم از بدن افراد است، چنانچه کوتاه باشد و منجر به ایجاد عوارض دیگری در بدن نشود، نباید جلوی آن گرفته شود. البته در صورتی که فرد مبتلا به سرماخوردگی به علائمی هم، چون تب و بدن درد شدید، چرک گلو و دیگر علائم عفونت باکتریال دچار شود، حتماً باید تحت درمان سریع پزشک قرار گیرد و به جز موارد ساده بیماری، از خود درمانی باید پرهیز کرد.
علائم بیماری در مراحل اولیه سرماخوردگی (نزله گرم) بیشتر شامل ترشحات رقیق و آبکی بینی و حلق، سوزش و خارش گلو و حلق، سرخی چشم ها، التهاب حلق و گرفتگی بینی و صدا است. چنانچه فرد مبتلا به سرماخوردگی از قوای جسمانی مناسبی برخوردار و آبریزش بینی و سرماخوردگی وی بدون علائم عفونت باکتریال باشد، بهتر است در طول مدت بیماری از سوپ و آش‌های ساده و گرم استفاده نماید و از مصرف نابجای آنتی بیوتیک‌ها پرهیز کند. با این اوصاف، بهتر است غذای اصلی در سه روز نخست، تنها سوپ جو رقیق با حبوبات بسیار اندک و سبزیجات فراوان باشد و بهتر است معده سبک نگاه داشته شود. در این زمان خوردن غذا‌های سنگین، منع شده است.
دم کرده گل گاو زبان به شرط ترش نبودن، به خصوص در شروع علائم سرماخوردگی، به همراه کمی لیمو عمانی و مقدار کمی عسل یک دمنوش مناسب است. در نزله گرم (ترشحات رقیق و آبکی از بینی در ابتدای سرماخوردگی)، ریختن روغن‌های با طبع سرد مانند روغن بنفشه و روغن کدو، در بینی نیز توصیه می‌شود. اگر میزان ترشحات و رقت آن زیاد بود، می‌توان سبوس گندم را در سرکه خیسانید و خشک شده را دود کرد و دود آن را استنشاق نمود. در صورت ریزش زیاد ترشحات به حلق، غرغره کردن آب انار یا آب عدس (آبی که عدس در آن پخته شده) یا پوست و تخم خشخاش یا ترکیبی از آن‌ها مفید است. استحمام با آب ولرم در نزله گرم بسیار مفید است.
از ترکیبات مناسب برای نزله گرم (پودر زکام گرم)، عناب، سپستان و تاجریزی (یک و نیم واحد)، به دانه (یک واحد) و گل بنفشه، نیلوفر آبی، شاتره و برگ کاسنی (دو واحد) است که می‌توان آن‌ها را مخلوط و نیمکوب کرد و روزانه دو تا سه نوبت پس از جوشاندن آن را میل نمود.
دم کردنی‌ها
دم کرده پونه کوهی و آویشن شیرازی در فصل پاییز و زمستان بسیار مناسب بوده، خاصیت ضد عفونی کنندگی داشته و برای سرماخوردگی نیز بسیار مفید است. این دمنوش را می‌توان با مقداری عسل مخلوط نموده و روزانه چند نوبت میل نمود.
کدو حلوایی
برای سرماخوردگی‌های ساده در فصل سرد، کدو حلوایی یک درمان مناسب است که می‌تواند به صورت بخار پز به همراه کمی پودر نبات و دارچین مصرف شود. کدو حلوایی منبع مناسب ویتامین E، C و بتاکاروتن است که همه آن‌ها خاصیت آنتی اکسیدانی دارند.
زنجبیل
زنجبیل تازه از جمله گیاهان دارویی است که تاثیر فوق العاده‌ای در پیشگیری از ابتلا به سرماخوردگی در فصول سرد دارد. این گیاه خاصیت ضد باکتری و ضد ویروسی داشته و یکی از بهترین محرک‌ها برای تقویت و افزایش توان سیستم ایمنی و دفاعی بدن محسوب می‌شود. این گیاه را می‌توان به عنوان مواد اولیه برای تهیه غذا در وعده‌های روزانه استفاده کرد و یا آن را به صورت دمنوش مصرف نمود.
شیرین بیان
مصرف ریشه گیاه شیرین بیان یکی از دارو‌های مناسب برای درمان سرفه‌های ناشی از سرماخوردگی است. توصیه می‌شود مقدار اندکی از ریشه شیرین بیان با اندکی آب جوشانده، سپس آن را با کمی عسل مخلوط کرده و نوشید. (البته تعیین میزان مصرف شیرین بیان باید با نظر پزشک انجام شود، زیرا زیاده روی در مصرف گیاه شیرین بیان عوارضی جدی را به دنبال دارد)
جوشانده
از دیگر دارو‌های گیاهی برای درمان سرماخوردگی، جوشانده گیاهان اسطوخودوس، پونه، نعناع و آویشن می‌باشد. برای تهیه جوشانده این گیاهان بهتر است میزان مساوی از هر گیاه را در ظرفی ریخته و دو لیوان آب به آن اضافه کنید. پس از جوشیدن آن را در چندین نوبت بنوشید.
آش
مصرف آش‌های ساده مثل اسپیدبا (اسفیدباج) برای بهبود حال افراد در این مرحله از سرماخوردگی می‌تواند مناسب باشد که به راحتی با استفاده از برنج، جعفری و گشنیز، کمی تره و شنبلیله، بال و گردن مرغ، کمی روغن زیتون، مقدار کمی نمک، زردچوبه یا زعفران، زیره و در صورت تمایل مقداری کدو آماده می‌شود.
درمان سرفه
جهت کنترل سرفه‌های خشک، می‌توان یک قاشق غذاخوری به دانه را در یک لیوان آب خیساند تا حالت ژله‌ای پیدا کند و هر چند ساعت یکبار، یک قاشق غذاخوری از آن را میل کنید. دانه‌های به را در دهان نگهدارید و لعاب آن را قورت دهید.
بهتر است در فصول سرد و به خصوص در موارد شک به بیماری سرماخوردگی از مصرف نوشیدنی‌های سرد اجتناب کرد.
نوشیدن یک تا دو لیوان دم کرده دارچین در طول روز سیستم دفاعی بدن را نسبت به ابتلا به سرماخوردگی و زکام مقاوم و ایمن می‌کند. در ضمن در نزله سرد (سرماخوردگی طول کشیده با ترشحات غلیظ و لزج، که به سختی از مجاری تنفسی جدا می‌شود و می‌تواند بیشتر به رنگ سفید و کمتر به رنگ‌های زرد و سبز و تیره باشد) نیز از بهترین دمنوش‌ها است.
در این مرحله از بیماری، طب ایرانی پیش از هر چیز برای رقیق کردن و دفع اخلاط غلیظ بدن دست به کار می‌شود. بدین منظور، از بیمار خواسته می‌شود که سر خود را بپوشاند و حتی آن را با کمک حوله‌ای که گرم شده، گرم نگاه دارد. استفاده از بخور ترکیبی از گیاهان دارویی شوید، بابونه، بومادران و آویشن و مرزنجوش برای درمان نزله سرد بسیار مفید و مناسب است.
همچنین نوشیدن یک فنجان از جوشانده صاف شده از این ترکیب، هر چند ساعت یکبار، نیز به بیماران مبتلا به نزله سرد توصیه می‌شود. در کنار این موارد استفاده از غذا‌های سبک از قبیل حریره سبوس گندم (تهیه شده از آب، سبوس گندم، نشاسته، کتیرا، روغن بادام و شکر و همچنین مصرف مغز بادام، روغن بادام شیرین و کره گاو) نیز توصیه می‌شود. همین طور نوشیدن جوشانده‌ای که از گیاهانی، چون زوفا، ریشه شیرین بیان و انجیر تهیه شده باشد، برای نرم کردن سینه مبتلایان به نزله سرد که خلط‌های غلیظ دارند، مفید است.
