تخم کتان مصارف بهداشتی و صنعتی مختلفی داشته و استفاده آن از قدیم الایام توصیه شده است. بقراط در مورد ملین بودن تخم کتان دستوراتی دارد و سرخ پوستان آمریکای شمالی از تخم کتان برای پانسمان زخمهای ناشی از بریدگی و سوختگی استفاده میکردند.
فیبر موجود در این گیاه به کتان تبدیل شده و از روغن دانههای آن در رنگها و سایر محصولات استفاده میشود. امروزه، تخم کتان و روغن بذر کتان برای انواع بیماریها مانند اختلالات معده و روده مانند یبوست، اسهال و سندرم روده تحریک پذیر (IBS) استفاده میشود.
تخم کتان همچنین برای اختلالات قلبی و عروقی به عنوان مثال، سطوح بالای چربی خون مانند کلسترول و تری گلیسیرید و همچنین دیابت و سایر بیماریها نیز تجویز میشود.
گفتنی است که برخی مطالعات نشان میدهند که تخم کتان ممکن است بر بیماریهای قلب و عروق خونی، دیابت نوع ۲ و علائم یائسگی تأثیر بگذارد.
تخم کتان حاوی فیبر است که ممکن است یبوست را برطرف کند. با این حال، تحقیقات کمی در مورد اثربخشی دانه کتان برای این بیماری وجود دارد. پژوهشگران در یک مطالعه مروری دریافتند که تخم کتان ممکن است برای برخی از افراد مبتلا به بیماریهای قلبی و عروقی مفید باشد، البته همچنان مشخص نیست که آیا روغن تخم کتان هم اثر مشابهی داشته باشد یا خیر. در ضمن تحقیقات نشان میدهد که تخم کتان ممکن است به سطح قند خون در برخی از افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ کمک کند.
تخم کتان خام یا نارس را که ممکن است حاوی ترکیبات بالقوه سمی باشند، نباید خورد. بر اساس تحقیقات انجام شده، به نظر میرسد مصرف مکملهای تخم کتان و روغن آن در مقادیر محدود به خوبی عمل میکنند و در این مورد عوارض جانبی کمی بسیار گزارش شده است.
مصرف تخم کتان در دوران بارداری میتواند کمی خطر آفرین باشد، زیرا ممکن است اثرات هورمونی خفیفی داشته باشد، هرچند هنوز تحقیق قابل اعتمادی در مورد اثرات این گیاه بر نتایج بارداری وجود ندارد. برخی تحقیقات نشان میدهد که مصرف روغن بذر کتان در سه ماهه دوم یا سوم بارداری ممکن است احتمال زایمان زودرس را افزایش دهد. باید توجه داشت که اطلاعات کمی در مورد بی خطر بودن استفاده از دانه کتان در دوران شیردهی وجود دارد و بهتر است حتی الامکان از مصرف آن در دوران شیردهی خودداری شود.
تخم کتان مانند هر مکمل فیبری دیگر باید با آب فراوان مصرف شود، زیرا میتواند یبوست را شدیدتر کند یا در موارد نادری باعث انسداد روده شود. باید به این نکته توجه داشت که هم دانه کتان و هم روغن بذر کتان میتوانند باعث اسهال شوند. در انتها محققان توصیه میکنند که در موارد خاص و در صورت بروز علائم از مصرف تخم کتان با پزشک خود مشورت کنید و در مورد استفاده از مکملهای تخم کتان از منابع معتبر و پزشکی کمک بخواهید.