در قرن بیست و یکم، چاقی به یک مشکل عمده سلامتی در سراسر جهان تبدیل شده است. چاقی خطر ابتلا به بیماریهای قلبی - عروقی، دیابت، انواع سرطانها، بیماریهای کبدی و کیسه صفرا را افزایش میدهد.
کبد چرب ازجمله شایعترین بیماریهای مزمن کبدی در سراسر جهان است که با انباشت چربی در کبد ایجاد میشود و اخیراً در جامعه ما نیز افزایش یافته است. روشهای مختلفی با اعتبارهای متفاوت برای تشخیص بیماری کبد چرب وجود دارند که از آن جمله میتوان به روشهای تصویربرداری، نمونهبرداری، تعیین شاخصهای بیوشیمیایی و آنتروپومتریک و آزمایش خون اشاره کرد.
افراد مبتلا به کبد چرب به علت خستگی، زمان بیشتری را بهصورت بیتحرکی میگذرانند و نسبت به افراد سالم فعالیت بدنی کمتری دارند. همچنین آمادگی قلبی - تنفسی و قدرت عضلانی کمتر از حد مطلوب دارند و به منظور بهبودی باید به ورزش تشویق شوند.
مطالعات نشان داده که ورزشکردن هوازی و مقاومتی از طریق مکانیسمهای اثرگذار خود میتواند چربی را در اندامهای بدن، شکم و کبد کاهش دهد و باعث بهبود عملکرد کبد شود.
در پژوهشی که توسط نرگس علینیا، علیرضا علمیه و محمدرضا فدائی چافی انجام شد، تأثیر تمرین ترکیبی و مکمل خرفه بر شاخصهای ترکیب بدن و فاکتورهای آمادگی جسمانی زنان چاق مبتلا به کبد چرب غیرالکلی مورد بررسی قرار گرفت.
در این مطالعه نیمهتجربی، تعداد ۴۰ زن چاق مبتلا به کبد چرب غیرالکلی به صورت تصادفی به چهار گروه خرفه + تمرین (۱۰ نفر)، گروه دارونما (۱۰ نفر)، گروه تمرین (۱۰ نفر) و گروه خرفه (۱۰ نفر) تقسیم شدند. تمرینات ۳ جلسه در هفته و به مدت ۱۲ هفته انجام شد. مقدار خرفه مصرفی ۵۰۰ میلیگرم در روز برای ۱۲ هفته بود. متغیرهای ترکیب بدن، آمادگی جسمانی و آنزیمهای کبدی در ابتدا و بعد از اتمام مداخلات ارزیابی شدند و از آزمون کواریانس استفاده شد.
نتایج پژوهش حاضر نشان داد که ۱۲ هفته تمرین ترکیبی و مصرف مکمل خرفه بر شاخصهای آنتروپومتریک (درصد چربی، نسبت دور کمر به باسن و شاخص توده بدن) زنان چاق مبتلا به کبد چرب غیرالکلی اثر معناداری دارد.
در مجموع نتایج پژوهش نشـان داد کـه تمرینـات هوازی - مقاومتی همراه بـا مصـرف مکمل خرفه توانسـت موجب بهبود شاخصهای منتخب بدن (شاخص توده بدن، درصد چربی و نسبت دور کمر به باسن)، برخی عوامل آمادگی جسمانی (حداکثر اکسیژن مصرفی و قدرت عضلانی) و آنزیمهای کبدی شود. بنابراین با توجه به ترکیبات مختلف و اثرات مفید مکمل خرفه (کاهنده چربی خون، بهبوددهنده عملکرد کبد و خواص آنتیاکسیدانی) به همراه تمرینات ترکیبی میتواند به عنوان درمان کمکی در خصوص سایر پارامترهای بالینی مرتبط با بیماری کبد چرب (پروفایل چربی) در بیماران کبد چرب غیرالکلی مورد استفاده قرار گیرد.
این پژوهش در شماره یک دوره ۲۴ دو ماهنامه فیض دانشگاه علوم پزشکی کاشان منتشر شد.