هشدار؛ افت تحصیلی دانش آموزان جدی است!
بچه‌ها امسال ضعیف‌تر هستند و ما مجبوریم درس‌های پایه‌های دیگر را هم برای آن‌ها بازگو کنیم. این موضوعی است که یکی از معلمان در پایه اول متوسطه توضیح می‌دهد و می‌گوید: «وقتی بچه‌ها روز‌های اول به مدرسه می‌آمدند انگار با دنیای جدیدی روبه‌رو شده بودند. کتاب‌ها برایشان غریبه بود و یادگیری سخت.»
او ادامه می‌دهد: «یک ماه اول سال تحصیلی به مرور درس‌های سال گذشته سپری شد. شاید باورتان نشود، اما بچه‌هایی که وارد کلاس هفتم شده بودند، حتی در مفاهیم کلاس چهارم و پنجم نیز مشکل داشتند. اول سال چند آزمون از بچه‌ها گرفتیم، واقعا نتایجش وحشتناک بود. آن‌ها در درس‌ها خیلی ضعیف بودند و این نشان می‌داد که کار سخت‌تری در پیش داریم. در حال حاضر با وجود آنکه باید بگوییم تلاش کردیم تا بچه‌ها را به حد نصاب برسانیم، اما هنوز هم اگر بخواهیم شرایط را با بچه‌های دوره قبل از کرونا مقایسه کنیم، باید بگوییم بچه‌ها خیلی ضعیف‌تر و از سوی دیگر به‌شدت به فضای مجازی وابسته شده‌اند که این وضعیت کار را برای مدرسه سخت‌تر می‌کند.»
مدارس ابتدایی و کم‌سوادی بچه‌ها
به نوشته شهروندآنلاین؛ در مدارس ابتدایی وضع بدتر از این است. این اتفاق برای بچه‌هایی که کلاس‌های اول، دوم و سوم خود را در کرونا و دوره آنلاین سپری کردند، بدتر است. این موضوع را معلم کلاس سوم یکی از مدارس می‌گوید: «بچه‌ها به‌شدت دچار افت تحصیلی و در درس‌ها ضعیف شده‌اند. حتی جمع و تفریق‌هایی را که باید در آن تبحر داشته باشند، نمی‌توانند به‌خوبی انجام دهند.»
او ادامه می‌دهد: «نکته مهمی که در این دوره با آن روبه‌رو هستیم، مشکل بچه‌ها در توانایی خواندن و نوشتن است. آن‌ها در این درس‌ها به‌شدت دچار ضعف هستند و ما بیشتر تمرکز کلاس را روی افزایش توانایی در خواندن و نوشتن می‌گذاریم.»
همه چیز بر گردن کرونا نیست
پس از دو سال تعطیلی مدارس به خاطر کرونا امسال کلاس‌ها به‌صورت حضوری از سر گرفته شد، اما با این وجود دانش‌آموزان به‌شدت دچار افت تحصیلی شده‌اند. درخصوص علت بروز این ماجرا کارشناسان نظرات متفاوتی دارند، اما برخی معتقدند جذابیت فضای مجازی سبب دلسردی بچه‌ها به درس‌خواندن شده است. برخی نیز معتقدند که عدم‌توانانی معلم در آموزش مجازی در این سال‌ها افت تحصیلی دانش‌آموزان را رقم زده است. در این میان محمدرضا نیک‌پور، کارشناس آموزش‌وپرورش بر این باور است که نباید بحث افت تحصیلی در دانش‌آموزان تک‌بعدی دیده شود و باید به این نکته توجه داشت که بچه‌ها سال‌هاست از درس زده شده‌اند و کرونا بهانه‌ای بود تا این افت تحصیلی بیشتر به چشم بیاید.
این کارشناس آموزشی با بیان اینکه طبق مطالعاتی که در کشور‌های مختلف داشته‌ام و به‌عنوان یک معلم می‌توانم بگویم عوامل متعدد که در ساختار آموزشی، کلاس و دروس دانش‌آموزان وجود دارد، می‌تواند دلیل افت تحصیلی باشد.
او بی‌انگیزه بودن دانش‌آموزان را از دلایل روی خوش نشان ندادن به درس‌خواندن می‌داند و می‌گوید: «این روز‌ها در بین دانش‌آموزان درس‌خوان و ممتاز هم می‌بینیم که تنها برای نمره تلاش می‌کنند و لذتی از درس‌خواندن نمی‌برند و این موضوع به دلیل کیفیت آموزشی بسیار پایین است.»
او بر این باور است که محتوای آموزشی کتاب‌ها نمی‌تواند انگیزه‌ای برای تمایل به درس‌خواندن بچه‌ها باشد و ادامه می‌دهد: «انقدر محتوای کتاب‌های درسی ضعیف است که نمی‌تواند دانش‌آموزان را به درس‌خواندن جذب کند. شما تصور کنید که چقدر فضای مجازی در برابر کتاب‌های درسی جذاب است که دانش‌آموز حتی رغبت نمی‌کند این کتاب‌ها را در دست بگیرد.»
وقتی شغل نیست اهمیت درس‌خواندن از بین می‌رود
این معلم در ادامه تاکید می‌کند که در همه خانواده‌های اطراف ما افرادی وجود دارند که درس خوانده‌اند، اما شغل مناسبی ندارند و اگر هم شغلی دارند، هیچ ارتباطی میان شغل آن‌ها و تحصیلات‌شان وجود ندارد. همین موضوع انگیزه درس‌خواندن را در افراد از بین می‌برد، زیرا دانش‌آموز به این نتیجه می‌رسد که درس‌خواندن آینده او را تضمین نمی‌کند، به همین دلیل انگیزه‌اش برای درس‌خواندن را از دست می‌دهد و به این نتیجه می‌رسد که هیچ شاخصه‌ای میان درس‌خواندن او و موفقیت در آینده‌اش وجود ندارد.
بازی از درس‌خواندن بیشتر است
تمایل بچه‌ها به جذابیت‌ها و بازی‌های فضای مجازی موضوعی است که نمی‌توان از آن به‌سادگی گذشت و به اعتقاد نیک‌نژاد بازی و فضای مجازی هیجان دانش‌آموز را تخلیه می‌کند و سبب می‌شود رنگ‌وبوی درس‌خواندن برای او کمرنگ شود.
او بر این باور است که برای جذاب‌کردن درس باید به فضای مجازی درون‌مایه آموزشی بخشید، مثلا از دانش‌آموز بخواهیم در مورد یک موضوع علمی در فضای مجازی تحقیق کند و به این طریق فضای آموزشی را برای دانش‌آموز جذاب کنیم.
سواد بچه‌ها کم شده است
نیک‌نژاد به این موضوع اشاره می‌کند که درست است که کرونا نقش مهمی در افت تحصیلی دانش‌آموزان داشت، اما همه تقصیر‌ها بر گردن فضای مجازی نیست، بلکه براساس نتایج ارزشیابی‌هایی که می‌توان از سازمان سنجش و آموزش‌وپرورش به آن دست یافت، از سال‌ها پیش سطح دانش و سواد به‌طورکلی در کشور پایین آمده است.
به گفته نیک‌نژاد می‌توان با رصد درصد نمرات کسب‌شده دانش‌آموزان در کنکور سراسری هر سال متوجه این ضعف و افت سواد شد، همچنین با آزمون «پرلز» می‌توان به‌راحتی سطح یادگیری و دانش افراد یادشده را سنجید.
