در بیماری دیابت که با افزایش قند خون شناخته میشود، در نتیجه نقص در ترشح انسولین یا نقص در عملکرد انسولین یا هر دو اتفاق میافتد. دیابت نوع دو رایجترین نوع دیابت در جامعه است. ریسک فاکتورهای دیابت نوع دو شامل سن، نژاد، چاقی مخصوصا چاقی شکمی، نداشتن فعالیت فیزیکی، نسبت درجه یک با افراد دیابتی، سابقه دیابت بارداری، فشارخون، زنان با سندرم تخمدان پلی کیستیک، سابقه بیماری قلبی عروقی و... هستند.
باید توجه کرد که به طور کلی به افراد دیابتی توصیه میشود با پیروی از یک رژیم اصولی و سالم، وزن خود را حدود هفت تا ۱۰ کیلو کاهش دهند. همچنین کاهش چاقی شکمی یکی از اهداف مهم درمانی در افراد دیابتی است.
براساس مطالعات انجام شده مصرف بیشتر از گروه سبزیجات، حبوبات، میوهها، مغزها، مصرف متوسط غذاهای دریایی، مصرف بیشتر غلات کامل مانند نانهای سبوسدار، کاهش میزان مصرف یا حذف نوشیدنیهای شیرین و قندهای ساده، مصرف لبنیات کم چرب و... با شیوع کمتر دیابت ارتباط دارد.
یکی از راهکارهای بسیار موثر در کنترل بیماری دیابت در کنار درمانهای پزشکی، پیروی از یک رژیم غذایی سالم و اصولی تحت نظر متخصصین تغذیه است.
یک رژیم غذایی اصولی چگونه رژیمی است؟
بنابر اعلام دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، در یک رژیم اصولی هیچ وعدهای حذف نمیشود، بلکه این رژیم بر اساس شرایط شما تنظیم شده و در صورت حذف یک ماده غذایی، جایگزین آن به شما معرفی میشود. همچنین وعده معجزهآسا بودن رژیم و کاهش وزنهای غیرمعقول به شما داده نمیشود. در یک رژیم اصولی تبلیغ محصول یا گیاه یا پکیجهای گیاهی خاصی به شما نمیشود.
- وزن خود را به محدوده نرمال نزدیک کنید. چاقی، مخصوصا چاقی شکمی با افزایش مقاومت به انسولین روند درمانی شما را دچار اختلال میکند.
- براساس نوع انسولین یا قرص تجویزی پزشک وعدههای غذایی خود را تنظیم کنید تا در ساعات اوج اثر، دچار افت قند خون نشوید. (در این زمینه میتوانید از رژیم درمانگر یا پزشک خود کمک بخواهید.)
- مصرف میان وعده در رژیم افراد دیابتی از اهمیت ویژهای برخوردار است؛ زیرا باعث جلوگیری از افت قندخون شده و همچنین با دریافت غذا از ولع بیش از حد فرد در وعده بعدی پیشگیری میکند.
- فرد دیابتی باید همیشه همراه خود یک آبنبات یا شکلات داشته باشد تا در صورت افت قند خون بلافاصله میل کند. بعد از مصرف قندهای ساده مانند شکلات، آبنبات یا آب قند، مصرف کربوهیدرات پیچیده مانند یک لقمه نان جهت جلوگیری از افت مجدد قندخون توصیه میشود.
- در کنار غذای خود حتما از انواع سبزیجات استفاده کنید.
- توصیه میشود میزان مصرف حبوبات در افراد دیابتی افزایش یابد. پخت برنج به صورت پلوهای مخلوط مانند لوبیاپلو، عدس پلو و... ضمن افزایش تنوع غذایی به کنترل وزن و قندخون کمک میکند.
- از مصرف غذاهای سرخ کرده پرهیز کنید؛ بهتر است غذاها را به صورت آبپز، بخارپز یا کبابی میل کنید.
- در رژیم غذایی روزانه، بهتر است از نانهای سبوسدار استفاده کنید.
- از مصرف چربی گوشتها، پوست مرغ و پوست ماهی و لبنیات پرچرب، سسهای سفید، کله و پاچه، کره، خامه، شیرینیهای خامهای، مربا، بیسکوئیتهای کرمدار، شکلات، چیپس و پفک، سوسیس و کالباس خودداری کنید.
- روزانه حداقل نیم ساعت پیادهروی را در برنامهریزیهای خود لحاظ کنید.