با گرم شدن هوا از تعداد برخی بیماریهای ویروسی کم شده و بر تعداد گروهی دیگر افزوده شده است. بسیاری از بیماریهای ویروسی با افزایش گرما و زاد و ولد کنهها و حشرات موذی شدت میگیرند. یکی از این بیماریها تب کریمه کنگو است.
این بیماری که از طریق نوعی کنه که در پوست، گوشت و خون احشام و حیوانات وحشی وجود دارد انتقال مییابد، در فصلهای گرم سال بیشتر میشود.
طبق گزارش اخیر مدیرکل روابط عمومی سازمان دامپزشکی کشور و بنابر تایید وزارت بهداشت و درمان اخیرا یک نفر به بیماری تب کریمه کنگو مبتلا شده است که خوشبختانه بهبود یافته است. با این حال وزارت بهداشت نسبت به شیوع این بیماری هشدار داده و از مردم خواسته است که اصول بهداشتی را رعایت کنند.
تب کریمه کنگو میتواند کشنده باشد. سال گذشته در کشور خودمان حدودا ۱۰ نفر بر اثر این بیماری جان باختند که تعداد نسبتا زیادی است.
علائم تب کریمه کنگو
ویروس تب کریمه کنگو ابتدا در دهه ۴۰ میلادی در کریمه پیدا شد. مدتی بعد دانشمندان پی بردند که منشاء این ویروس آفریقا و کشور کنگو بوده است. به همین دلیل نام این بیماری را تب کریمه کنگو گذاشتند.
علت "تب" نامیدن این بیماری نشانههای بالینی آن است. در روزهای نخست این بیماری، حرارت بدن بیمار بالا رفته و او به تب شدیدی دچار میشود. در روزهای ۳ الی ۷ بیماری، تب کریمه کنگو وارد دوره جدیدی میشود. در این مرحله، بدن و به خصوص بینی فرد شروع به خونریزی میکند و قسمتهای مختلف آن شروع به تورم و کبودی میکند.
در برخی موارد، تب کریمه کنگو با سردرد، شکم درد، بدن درد، اسهال شدید، تاری دید و کاهش شدید فشار خون همراه است. با این حال، بیماری تا زمانی که به مرحله خونریزی نرسد خطرناک نبوده و به مرگ منجر نمیشود. بعد از ورود بیماری به مرحله خونریزی، احتمال فوت بیمار به ۳۰ درصد میرسد.
درمان بیماری چیست؟
با وجود اینکه هیچ واکسن و درمان مشخصی برای تب کریمه کنگو وجود ندارد، اما با درمان عمومی، افزایش توان و مقاومت بدن، تعادل دما و آب بدن و استراحت میتوان از شدت کشندگی ویروس کاست و فرد را درمان کرد. آنچه باعث مرگ مبتلا میشود نه خود ویروس، بلکه آسیبهایی است که بدن بعد از ورود ویروس به خود میزند.
به جز درمان عمومی، برخی داروهای خاص نیز میتوانند به درمان تب کریمه کمک کنند. طبق برخی پژوهش ها، در دوره خونریزی که خطر مرگ بر اثر کاهش پلاکتها وجود دارد، تزریق استروئیدها بخصوص متیل پردنیزولون در دوز بالا، میزان پلاکت خون را افزایش داده و نیاز بیمار را به فراوردههای خونی کاهش میدهد. این کار موجب کنترل تب و کاهش تاثیرات آن هم میشود.
همچنین، عوارض بیماری بعد از درمان و از هفته دوم کاهش مییابد. در واقع، با کمرنگ شدن ضایعههای پوستی از روز دهم، به تدریج روند بهبودی آغاز میشود. بیشتر بیماران بستری شده در هفتههای سوم تا ششم بعد از شروع بیماری وقتی شاخصهای خونی و آزمایش ادرار آنان طبیعی شد از بیمارستان مرخص میشوند.
ضعف حاصل از این بیماری ممکن است برای یک ماه یا بیشتر باقی بماند. گاهی موهای بدن کامل میریزند که البته پس از ۴ تا ۵ ماه ترمیم میشوند.
بیماری ویروسی کشنده در کدام مناطق بیشتر شیوع دارد؟
همانطور که گفته شد علت انتقال تب کریمه تماس حیوانات است. این بیماری ویروسی از جمله امراض مشترک حیوانات و انسانها است که از طریق پوست و خون و گوشت حیوانات به انسان منتقل میشود.
به همین دلیل، مناطق غالبا روستایی و عشایری که با دام و احشام سر و کار دارند، بهترین مکانها برای انتقال بیماری هستند. اکثر موارد بیماری تاکنون در تمام طول سالهایی که این بیماری شناسایی شده است، مربوط به استانهای مرزی کشور و به خصوص سیستان و بلوچستان بوده است. با این حال، برخی مناطق روستایی در استانهای گرم دیگر مانند هرمزگان، بوشهر، خوزستان هم محل خوبی برای شیوع تب کریمه کنگو هستند.
چگونه از ابتلا به بیماری جلوگیری کنیم؟
تب کریمه کنگو از طریق رعایت بهداشت عمومی انسانی و حیوانی کنترل میشود. مهمترین گام در درمان این بیماری حذف کنه ناقل بیماری از طریق سمپاشی و شستشوی پوست و موی دامها و سمپاشی و ضدعفونی اماکن دامداری طبق نظر دامپزشکی است. دامداران باید از لمس کنه و لمس پوست حیوانات و موی آنها بدون دستکش خودداری کنند.
همچنین از تماس غشاهای مخاطی بدن (نظیر چشم و دهان) و لمس ترشحات و خون دام آلوده جدا جلوگیری شود. خودداری از کشتار دام در محلهای عمومی، تهیه گوشت مورد نیاز از محلهای مطمئن و تمیز، نگهداری گوشت تازه دام به صورت کامل به مدت ۲۴ ساعت در دمای ۲ تا ۴ درجه سانتیگراد، پوشیدن دستکش، لباس بلند، چکمه و ... هنگام تماس با احشام، اجتناب از خوردن گوشت و جگر خام ونیم پخته و ... از جمله مهمترین راهکارهای جلوگیری از ابتلا به تب کریمه کنگو است.
همچنین باید در نظر داشت که ویروس تب کریمه به حرارت حساس است و ضروری است گوشت مورد مصرف خود را خوب و کامل بپزید و قبل از مصرف مجدد هم خوب داغ کنید تا ویروسهای احتمالی موجود در آن کاملا نابود شوند.