یبوست به حالتی گفته میشود که مدفوع خشک و سفت باشد و تعداد دفعات کمتر از سه بار در هفته باشد. لازم به ذکر است که این محدوده برای بزرگسالان میباشد و در نوزادان تا ۵ روز یک بار و کودکان تا دوبار در هفته هم یبوست گفته نمیشود.
بیشتر افراد به دلایلی، چون تغییر رژیم غذایی، استرس، مسافرت، جراحی و... یبوست را به صورت دورهای کوتاه تجربه کرده اند. عدهای خصوصا خانمها و افراد بالای ۶۵ سال تجربه یبوست به صورت مزمن دارند.
همچنین در حاملگی به خاطر شرایط آناتومیک و بعد زایمان به خاطر عوارض داروهای بی هوشی و مسکنها دچار یبوست مزمن میشوند
در سرطانهای کولورکتال نیز شاهد یبوست میباشیم.
راه کارهای رفع یبوست شامل ورزش، رژیم غذایی پر فیبر، مصرف فرآوردههای پروبیوتیک، مصرف مایعات به مقدار کافی و در نهایت استفاده از ملینها میباشد.
ملینها به چندین دسته تقسیم میشوند:لوبریکانت ها، حجم دهنده ها، امولیانت ها، محرک ها، اسموتیکها در این مطلب به معرفی گیاه سنا به عنوان ملین در درمان یبوست میپردازیم.
گیاه سنا (Cassia Senna) سنا از دسته داروهای ملین تحریک کننده روده محسوب میشود. تحریک حرکات روده ۶ تا ۱۲ ساعت بعد از مصرف آغاز میشود که به این دلیل بهترین زمان مصرف آن شب قبل خواب میباشد.
موارد منع مصرف: کودکان، بارداری، بیماری کرون، کولیت السراتیو، هموروئید حاد، نارسایی قلب، آنمی حاد، فتق شکمی، سرطانهای مرتبط با سیستم گوارش، جراحی اخیر روده، بیماریهای کلیوی و کبدی
تداخلات: با داروهای مهارکننده کلسیم تداخل دارد. عوارض کوتاه مدت مصرف سنا که در برخی افراد بروز میکند: تغییر رنگ ادرار، نفخ، درد شکمی، تهوع، راش. عوارض که در مصرف مداوم آن بروز میکند شامل نارسایی کبدی و کلیوی، افزایش ریسک سرطان روده، تنبلی روده
سمیت:در مصرف مقادیر بالای آن سبب اسهال خونی و استفراغ میگردد.
*نکته قابل اهمیت در مصرف گیاه سنا به صورت هر فرآوردهای چه قرص، پودر و دم کردنی این است که نباید بیشتر از ۷ روز پشت سر هم مصرف گردد.