الکسوس گرینکویچ، فرمانده نیروی هوایی ایالات متحده در خاورمیانه ادعا کرد، «همکاری و همدستی» روسیه و ایران خطر بالقوهای بر فراز حریم هوایی سوریه محسوب میشود.
او مدعی شد که ارسال پهپادهای حامل بمب ایران به روسیه میتواند باعث کمک مسکو به مرگبارتر شدن برنامه نظامی تهران و درنتیجه افزایش خطر در خاورمیانه شود.
خلبانان آمریکایی تا کنون بارها با آنچه مانورهای خطرناک خلبانان روس میخوانند، بر فراز سوریه مواجه شدهاند. این درحالی است که آمریکا با ارسال جتهای جنگنده به خلیج فارس با هدف حفاظت از کشتیهای تجاری، حضور نظامی خود را در منطقه افزایش داده است. تنگه هرمز گذرگاه صادرات ۲۰ درصد از نفت جهان است.
آقای گرینکویچ میگوید: «من نگران روابط رو به رشد روسیه و ایران و همچنین پهپادهایی که تهران در اختیار مسکو میگذارد هستم. چهکسی فکرش را میکرد که روزی فدراسیون روسیه برای قابلیتهای نظامی به ایران مراجعه کند؟ اما امروز این اتفاق افتاده است. این یعنی روسیه درحال حاضر چیزی به ایران بدهکار است و همین مساله نگرانیها را درباره سطح همکاری این دو افزایش میدهد.»
تهران صادرات پهپاد به روسیه در زمان جنگ اوکراین را انکار میکند و گفته که تعدادی از این پهپادها را پیش از جنگ در اختیار مسکو قرار داده است، اما کارشناسان غربی بر این باورند که ارسال پهپادهای ایرانی به روسیه همچنان ادامه دارد.
فرمانده نیروی هوایی ایالات متحده میگوید که اقدام روسیه در ارتقای پهپادهای ایرانی «میتواند منجر به خطرناکتر شدن این پهپادهای حامل بمب شود. همچنین با توجه به این که روسیه چیزی به ایران بدهکار است، ممکن است به درخواست تهران با افزایش فشار بر خلبانان آمریکایی در ماموریت آنها برای مقابله با داعش در سوریه و عراق اختلال ایجاد کند. ممکن است همکاری روسیه و ایران به سوریه هم بکشد. خواهیم دید به کدام سو پیش خواهد رفت. ما از نزدیک نظارهگر این همکاری هستیم. این روابط روبه رشد برای من یک نگرانی نظامی است.»
در چند ماه اخیر خلبانان روس با پرواز نزدیک به جنگندههای اف-۳۵ ارتش ایالات متحده در آسمان سوریه و بنزین پاشیدن به پهپاد MQ-۹ این نیروها بر فراز دریای سیاه، اقدامات تهاجمی انجام دادهاند.
با اینحال آقای گرینکویچ با اشاره به کاهش این اقدامات در چند هفته اخیر میگوید: «من علت این امر را به دلیل درخواستمان از آنها نمیدانم، اگرچه آنها همچنان به ایجاد اختلال در پهپادهای MQ-۹ ما ادامه میدهند، اما اکنون رفتار محتاطانهتر و ایمنتری دارند. من همچنان این اقدامات را غیرحرفهای قلمداد میکنم، زیرا که مطابق با قوانین ما نیست و فواصلی را که باید رعایت کنیم نقض میکند. اما به هرحال اکنون ایمنتر است.»
روسیه و ایالات متحده همچنان از طریق «خط رفع تعارض» در جهت اجتناب از برخورد هواپیماهایشان، با یکدیگر درارتباط هستند. آقای گرینکویچ میگوید که ۹۰ درصد از تماسهای این خط معمول است، اما ۱۰ درصد آنها ممکن است برسر موارد مورد اختلاف طرفین در سوریه جنگزده باشد.
فرمانده نیروی هوایی ایالات متحده میگوید: «شما مبادلات حساسی انجام میدهید. این مبادلات اگرچه حساسند، اما همیشه میان دوطرف حرفهای صورت میگیرند.»
الکسوس گرینکویچ با اشاره به حضور صدها نیروی شبهنظامی واگنر در سوریه بهرغم مرگ یوگنی پریگوژین، رهبرشان میگوید: «همانطور که انتظار میرود در برخی موارد تنشهایی میان نیروهای شبهنظامی واگنر و ارتش روسیه مستقر در سوریه مشاهده میشود. با اینحال، در اکثر موارد به نظر میرسد که آنها به نوعی توافق دستیافتهاند و به همکاری باهم برای دستیابی به اهداف فدراسیون روسیه در سوریه ادامه میدهند.»
در هفتههای اخیر حضور نیروهای هوایی و دریایی ایالات متحده در خلیج فارس با هدف «بازدارندگی ایران از حمله به کشتیهای تجاری در تنگه هرمز» گسترش یافته است. پنتاگون همچنین از بررسی طرحی برای استقرار نیروهای نظامی آمریکایی در کشتیهای تجاری در این تنگه خبر داده است.
گرینکویچ میگوید که با پشتیبانی شبکه گسترده پایگاههای نظامی ایالات متحده در سراسر منطقه، استقرار منعطف نیروها احتمالا تا مدتی ادامه خواهد یافت.
وی میافزاید: «بخشی از رویکرد ما در خاورمیانه این بود که بتوانیم وقتی تهدیدی صورت میگیرد، نیروهای خود را وارد عمل کنیم. این تعهد پایدار ما به منطقه است. ما هیچجا نمیرویم.»
با توجه به نگرانیهای موجود از استقرار بیش از حد نیروهای آمریکایی در خاورمیانه پس از جنگ عراق و افغانستان و با روی کار آمدن دولت بایدن و همزمان افزایش تنشهای آمریکا با چین و روسیه، آقای گرینکویچ درباره ماموریت ایالات متحده در مقابله با داعش میگوید: «به نوعی در آخرین مرحله عملیات هستیم. درحال حاضر در تلاشیم تا علاوه بر اعمال فشار پیوسته بر داعش، شرایط را برای عادیسازی روابط مهیا کنیم. برای این کار نیز نیازی به حضور یک گروه عملیاتی کامل در منطقه نداریم. این که این تغییرات و انتقال نیروها در چه زمانی اتفاق میافتد را در حال حاضر نمیتوانم بگویم، اما در چند سال آینده ما مطمئنا شاهد تغییراتی در شیوه عملکردمان خواهیم بود.»