نمازی: قانون جدید فرصت‌ها را گرفت / شریعتی: بهانه نگیرید
مناظره علی‌محمد نمازی فعال سیاسی اصلاح طلب و مالک شریعتی نماینده مردم تهران در مجلس یازدهم برگزار شد.
مناظره علی محمد نمازی نمانده ادوار مجلس شورای اسلامی و عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی با مالک شریعی نماینده مردم تهران در دوره یازدهم مجلس شورای اسلامی درباره عملکرد مجلس یازدهم، فعالیت جناح‌های سیاسی برای انتخابات و راهکار‌های افزایش مشارکت در خبرگزاری دانشجویان ایران برگزار شد.
اعلام مرحله به مرحله نتایج انتخابات تنور انتخابات را گرم می‌کند
در ابتدای این مناظره انتخاباتی علی‌محمد نمازی در ارائه تحلیلی از فضای سیاسی جامعه در یک ماه باقی مانده تا انتخابات با تبریک دهه فجر و تسلیت شهادت شهادت امام موسی‌کاظم اظهار کرد: تا چندی قبل گزارش‌ها حاکی از فضا یخبندان انتخابات بود، اما الان نشانه‌هایی از گشایش دیده می‌شود. اعلام تایید صلاحیت کاندیدا‌های موثر به گرمای تنور انتخابات و آمدن مردم به صحنه می‌افزاید. مصداق آن ما و طرفداران ما چشم دوخته‌ایم به اطلاعیه‌هایی که شورای نگهبان اعلام می‌کند. از شورای نگهبان تشکر می‌کنم که مرحله به مرحله صلاحیت‌ها را بررسی کرده و اعلام می‌کند. هم تنور را گرم می‌کند و هم نامزد‌ها فرصت کافی برای تبلیغات پیدا می‌کنند. یک مرحله دیگر هم مانده که نتایج را اعلام کنند.
مردم می‌گویند چه گلی به سر ما زدید و چه گلی گروه بعدی که می‌آید به سر ما خواهد زد؟
مالک شریعتی هم در این زمینه پیش از شروع سخن خود با تبریک دهه فجر و ایام ماه رجب اظهار کرد: در مقدمه توضیحی راجع به قانون انتخابات عرض کنم که کمک کرده به فضای بازتر و فرصت بیشتر برای بررسی صلاحیت‌ها و فرصت بیشتر برای رعایت حق‌الناس در انتخابات. خوشحالم که آقای نمازی هم استقبال کردند. قبلا فرصت کمی در اختیار دستگاه‌های نظارتی و اجرایی برای پیشبرد روند انتخابات بود. با قانون مجلس کمتر عبارت عدم احراز را شنیدیم. در ادوار گذشته بیشتر نامزد‌ها اذعان داشتند ما درست بررسی نداشتیم. الان عدم احراز‌ها نزدیک به صفر است. در قانون به دستگاه‌های نظارتی تکلیف کردیم که مستندات رد صلاحیت‌ها را به خود افراد اعلام کنند. خوشبختانه این قانون شده است. از بحث پیش ثبت نام‌ها استقبال خوبی شد. الان شورای نگهبان تلاش بیشتری می‌کند تا فضای رقابت گسترده‌تر باشد. افرادی که در سوابق فساد امنیتی یا اخلاقی باشد صلاحیت ندارند، اما نگاه‌های سیاسی مختلف در صحنه هستند. نظرسنجی که ایسپا اخیرا منتشر کرد، عمده افراد گفتند احساس گشایش در اوضاع اقتصادی ما را تشویق می‌کند برای حضور در صحنه انتخابات. در خصوص تاثیر بحث‌های سیاسی و رد و یا تایید صلاحیت حدود ۵ درصد در نظر مردم تاثیر دارد. مهم‌ترین عامل برای افزایش مشارکت احساس امید به آینده است. مردم می‌گویند چه گلی به سر ما زدید و چه گلی گروه بعدی که می‌آید به سر ما خواهد زد؟
قانون جدید انتخابات فرصت بررسی صلاحیت‌ها را فراهم نکرد
محمدعلی نمازی در پاسخ به سوالی درباره قانون جدید انتخابات مجلس، اظهار کرد: بیانات رهبری را در ۱۵ فروردین ۱۴۰۲ با دقت شنیدم و با بیانات ایشان در جمع مردم خوزستان و کرمان مقایسه کردم. در ابتدای سال ایشان بر رقابت، سلامت، امنیت و مشارکت و در سخنرانی بعدی بر رقابت واقعی، سلامت حقیقی، مشارکت قوی اشاره کردند. بعد از انقلاب اسلامی کمتر به نفع مردم قانو ن انتخابات را تغییر دادیم. حاضرم مصداقی برای آن صحبت کنم. درباره قانون اخیر، ماه تیر قانون تغییر یافت و پیش ثبت نام گذاشتیم و می‌گوییم فقط این افراد ثبت نام شده می‌توانند در انتخابات شرکت کنند که این کار دیر بود. عامل اصلی یعنی ثبت نام داوطلبان دیر بود و همین موجب شد چهره‌های معروف در انتخابات ثبت نام نکنند. شورای نگهبان ۳۰ روز فرصت بررسی اعتراض‌ها را گذاشت و ۸ هزار نفر اعتراص کردند که به هر نفر ۲ دقیقه فرصت بررسی می‌رسد. ۲۷ کاندیدا در کارگزاران داشتیم که ۳ نفر تایید شدند. در مرحله اول ۲۴ هزار نفر ثبت نام کردند و ۹ هزار نفر اعتراض کردند. این قانون فرصتی برای بررسی بهتر صلاحیت فراهم نکرد.
گله از قانون جدید بهانه بچه گانه است
مالک شریعتی هم به عنوان نماینده مجلس یازدهم پاسخ داد: بررسی صلاحیت‌ها در اختیار شورای نگهبان است، اما قانون به اطلاع همه مردم رسیده است. ستاد انتخابات، شورای نگهبان و مذاکرات مجلس به اطلاع مردم رسیده و بالای ۴۵ هزار نفر در پیش ثبت نام شرکت کردند. آیا کسی به شما گفت در انتخابات ثبت‌نام کنید یا خودتان از قانون متوجه شدید؟ می‌گویند رانت به ما بدهید که، چون ثبت نام نکردیم و قانون را متوجه نشدیم، دوباره فرصت ثبت نام داشته باشیم. همه باید در برابر قانون یکسان باشند. گله از قانون جدید بهانه بچه گانه است. تحلیل من این است که این‌ها مثل داستان فردی است که به حرم امام رضا (ع) رفت و دعا کرد که در قرعه‌کشی بانک برنده شوم.
حضرت در خواب به او گفت که حداقل در بانک حساب باز کن. الان هم عده‌ای ثبت نام نکردند و می‌گویند دوباره زمان ثبت نام بگذارید و شرط بگذارند. تصمیم درباره فرصت شورای نگهبان برای بررسی صلاحیت داوطلبان فی‌البداهه نبود و بر اساس قانون بود که شورای نگهبان پس از تایید صلاحیت داوطلبان می‌تواند، تایید صلاحیت‌ها را به تدریج اعلام کند. هیات نظارت معادل شورای نگهبان نیست. شورای نگهبان مرحله آخر بررسی صلاحیت‌هاست. زمان کافی برای بررسی صلاحیت دیده شده و باید بهانه‌جویی را کنار گذاشت و مردم را به حضور در انتخابات تشویق کرد.
جلو آوردن چند ماه ثبت نام در کار تشکیلاتی احزاب ایراد ایجاد کرد
علی محمد نمازی در پاسخ به این سوال که اصلاح‌طلبان در برابر اعتراض به قانون انتخاباتی که زمان ثبت‌نام‌ها را مشخص کرده بود، چه دلیل موجهی برای ثبت‌نام نکردن دارند؟ گفت: روند بررسی یک قانون تا منتهی شود به تصویب مجلس و تایید شورای نگهبان یک زمان طولانی است. نمی‌توان گفت هرچه در مجلس بررسی می‌شود عینا به تصویب می‌رسد. من سوال می‌کنم زمانی که قانون برای اجرا نهایی شد تا پیش ثبت نام چقدر فاصله داشت؟ زمان تصمیم‌گیری فردی با زمان تصمیم‌گیری تشکیلاتی خیلی فرق دارد. در فاصله کوتاهی تاریخ ثبت نام به هم خورد و سه ماه جلو آمد. تاریخ نهایی شدن آن و زمان اجرای آن چقدر فاصله داشت؟ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا می‌بینیم از یکسال پیش رقابت‌ها داخل احزاب شروع شده است. در قانون نیست شورای نگهبان نتیجه بررسی‌ها را چگونه اعلام کند.
ما اصلاح طلبان در برابر قانون مطیع هستیم. البته قانون تا قانون داریم. چه بسا قوانین بدی تصویب می‌شود. چرا امام مردم را به مقابله در برابر قانون‌های بد گذشته دعوت کردند. بپذیریم جلو آوردن چند ماه ثبت نام در کار تشکیلاتی احزاب ایراد ایجاد کرد. ایشان دو بار از اصطلاح بهانه بچگانه استفاده کردند بنده تذکر می‌دهم در این مناظره از این اصطلاح صحبت نکنیم.
حمله به قانون درست نیست
مالک شریعتی در واکنش گفت: جبهه‌ای مقابل ماست که آقای وکیلی در دیدار با رییس‌جمهور قانون انتخابات را بدعت اعلام کردند. سوال داریم چرا هر زمان قانونی به نفع اصلاح‌طلبان است بهترین قانون است، اما زمانی که در جهت منفعت آنان نیست می‌گویند قانون بدی است. قوانین متعددی در طول این ۴ سال تصویب شد که بعدا اصلاح شده است، اما حمله به قانون درست نیست.
قانون جدید انتخابات تقریبا دو ماه قبل از ابلاغ تصویب شده بود و در یک رفت و برگشت با مجمع تشخیص مصلحت به یکی از مواد این قانون ایراد گرفته بود که تناسبی شدن انتخابات تهران بود. چون زمان بر بود مجلس از این امر عقب نشینی کرد؛ بنابراین موضوع پیش‌ثبت نام حداقل دو ماه قبل از ابلاغ نهایی شده است. پیش ثبت نام نیاز به تصمیم تشکیلاتی ندارد. فرصت برای تصمیم سیاسی که بیان کردید برقرار است.
صلاحیت‌ها در پیش ثبت نام بررسی نمی‌شد. فرآیند انتخابات بعد ثبت نام اصلی شروع شد. از دو ماه قبل بحث پیش ثبت نام مطرح بود. این‌که ما شرایط خودمان را بخواهیم به شرایط سیاسی کشور تحمیل کنیم پسندیده نیست. تا جایی که اطلاع دارم پرونده‌هایی که به شورای نگهبان رسیده حدود شش گروه در شورای نگهبان بررسی کردند. زمانی که شما مطرح کردید باید ضربدر شش شود. وقت کافی در قانون برای بررسی پرونده‌ها پیش بینی شده است. بنده امیدوارم.
فرصت برای تصمیم‌گیری تشکیلاتی خیلی کم بود
علی محمد نمازی هم گفت: تصمیم گیری در احزاب و تشکل‌ها برای تایید کاندیدا‌ها کار سخت و زمان‌بر است. احزاب خود را برای ثبت نام دی ماه شروع کرده بودند، اما یکباره چند ماه آمد جلو. مردم نمی‌دانستند مجمع چه تصمیمی در خصوص این قانون می‌گیرد. بین زمان ابلاغ و ثبت‌نام اولیه فاصله بسیار کم بوده و این فاصله برای تصمیم‌گیری تشکیلاتی خیلی کم بود. بنده دکتر شریعتی را به اصل ۳۶ قانون اساسی ارجاع می‌دهم که هیچکس مجرم نیست الی به حکم مرجع قضایی. این قانون اساسی ما دموکراتیک و حقوق شهروندی آن کاملا در آن دیده شده است. مشکل در اجراهاست. تا کسی در مرجع قضایی محکوم نشده باشد، صلاحیت دارد. قانون می‌گوید برخی از احکام قطعی کیفری می‌تواند آن محکوم را از حقوق اجتماعی محروم کند. اگر کسی محکومیت ندارد حق دارد کاندیدا انتخابات شود. بعد در قانون می‌گوییم عدم احراز صلاحیت به صفر برسد. این اساسا درست نبوده است. گویا دستور دادند این را بردارید. ۲ دقیقه برای بررسی پرونده‌های افراد معترض در شورای نگهبان کافی نیست. این مسائل در انتخابات ایجاد شبهه می‌کند.
اصلاح‌طلبان فرصت ارائه لیست در تهران دارند، اما بازی سیاسی می‌کنند
مالک شریعتی در دفاع از عملکرد مجلس ادامه داد: کاری که مجلس انجام داد این است که فرصت کافی در اختیار دستگاه‌های نظارتی گذاشته تا پرونده‌ها را بررسی کنند. خود شورای نگهبان نیز اعلام کرده فرصت برای ما کافی است. هیات‌های اجرایی گفتند فرصت کم است. نکته در بحث صلاحیت این بود که کوچک‌ترین کار‌ها نیاز به صلاحیت دارد. استخدام یک کارگر هم شرایط دارد. خواستگار دختر شما هم باید شرایطی داشته باشد. اگر شورای نگهبان مستندات کافی برای تایید یا رد کسی داشته باشد، اختیار دارد فرد را رد یا تایید کند. مثلا سیستم قضایی زمان می‌برد تا پرونده کسی تشکیل و رسیدگی شود. یک پرونده عادی چند ماه زمان می‌برد تا به نتیجه برسد.
اگر یکی از نامزد‌ها دچار خطای بین شد و سند کافی هم در اختیار شورای نگهبان قرار گرفت، آیا باید شورای نگهبان فرد را تایید کند و فرد نماینده شود تا بعدا به صلاحیت وی رسیدگی شود؟ اگر فردی که سابقه فساد یا پرونده امنیتی داشته باشد باید تا قبل از به نتیجه رسیدن پرونده قضایی وارد مجلس شود؟ هر نهادی باید طبق وظایف خود عمل کند.
وی افزود: بررسی صلاحیت باید مستند باشد. من منتقد برخی تایید صلاحیت‌ها در هیات‌های نظارت هستم. افرادی هستند که در مجلس رد اعتبار شدند و سوء شهرت داشتند، اما الان تایید شدند. پیگیری کردیم و اسناد دادیم. کسانی هم که رد شدن حتما باید مستند باشد. مردم تصمیم انقلابی می‌گیرند و در انتخابات شرکت می‌کنند. مهم این است که ما وظایف خود را انجام می‌دهیم یا تزریق ناامیدی می‌کنیم. ما قطعا ۲۲ بهمن باشکوهی خواهیم داشت.
مردم معطل ما نیستند ما در این مرحله چه می‌کنیم آیا تلاش می‌کنیم با غر زدن سیاسی فضا را مایوس کنیم؟ چطور در مجلس دهم آقای عارف سرلیست شد و بعدا خودشان گفتند خاصیتی نداشت. تعداد زیادی هم چهر‌ها ناشناخته به لیست اضافه کرد. چطور آقای عارف توانست سرلیست مجلس دهم شود و عده‌ای را دنبال خود به مجلس ببرد؟ چرا الان آقای نوبخت و مطهری تحت فشار هستند از تهران بروند؟ چرا با مشارکت بازی سیاسی می‌کنید؟ از نگاه بنده فرصت برای اصلاح‌طلبان برای لیست دادن در تهران فراهم است، اما دارند بازی سیاسی می‌کنند.
شرایط ردصلاحیت باید با شرایط قانونی تطبیق داشته باشد
علی محمد نمازی با تاکید بر این‌که «فرصت‌های قانون درباره بررسی صلاحیت‌ها در قانون وجود دارد و وزارت کشور باید قانون را اجرا می‌کرد» ادامه داد: این که فرصت کافی است یا نه بحث این است که باید قانون اجرا شود. تعیین شرایط کاندیداتوری باید براساس قانون اساسی باشد عمده شرایط برای داوطلب سلبی است نه ایجابی. شرایط ایجابی باید بیشتر وجود داشت. در تحقیقات محلی از یک نفر می‌پرسند که فلان داوطلب التزام دارد؟ باید دلایل ردصلاحیت وجود داشته باشد و شرایط ردصلاحیت باید با شرایط قانونی تطبیق داشته باشد. به کسی که ۴۰ سال مسئولیت داشته می‌گویند التزام عملی به نظام ندارد. در زمان امام، فرماندار ۳۰ نفر را انتخاب می‌کرد تا از بین آن‌ها اعضای هیات اجرایی تشکیل شود، ولی الان فرماندار ۳۰ نفر را باید اول به تایید هیات نظارت برساند. ما می‌گوییم دلیل و مدرک برای ردصلاحیت‌ها وجود ندارد.
هروقت با برنامه وارد شدیم، مردم مشارکت کردند
مالک شریعتی پرسید: پاسخ ندادید که چرا اصلاح طلبان مشارکت نمی‌کنند؟ تصور من این است که جریان اصلاحات این مشکل را دارد که بدنه رای خود را از دست داده، چون در مقاطعی که می‌توانست از آرمان مردم و انقلاب دفاع کند، دچار لکنت زبان شد یا تاخیر کرد یا موضع‌گیری نکردند. شورشی در سال گذشته اتفاق افتاد که عمده آن از بیرون کشور بود و ضدانقلاب خارج کشور حتی نسبت به جریان اصلاحات اعلام برائت کردند.
برخی افراد خوش خیال یا خائن فکر می‌کردند که اگر به اپوزیسیون خارج نزدیک شوند، نتیجه بگیرند. قبل‌تر از آن برخی لیست‌های اصلاح طلبان را ضدانقلاب تبلیغ می‌کردند، ولی این مسیر به بن بست رسید. الان درس بزرگی گرفت اصلاحات که چشم به خارج از کشور نداشته باشند. مردم نگاه تند سیاسی ندارند و مشکلاتی دارند که می‌خواهند این مشکلات حل شود. در ۸۸ و مجلس ششم یا سایر انتخابات مشارکت بالا داشتیم و وقتی دعوای سیاسی بر خدمت پیشی گرفت مشارکت کاهش یافت مثل انتخابات شورای شهر دوم مه بخاطر دعوا‌های سیاسی شورای شهر اول مشارکت کمی داشت.
هروقت با برنامه وارد شدیم، مردم مشارکت کردند. مجلس یازدهم با برنامه وارد شد، اما مشکلات انباشته در دهه ۹۰ زیاد بود. دولت روحانی کار را رها کرده بود و اثرات آن هنوز باقی است، ولی روند‌ها رو به جلو است. اقتصاددانان پیش بینی تورم سه رقمی داشتند، ولی دولت شرایط را کنترل کرد. ما به برخی عملکرد‌های دولت انتقاد داریم، اما باید عملکرد‌ها را در فرایند اجرایی دید.
آیا مجلس از بعد نظارتی به اجرای وعده‌ها ورود کرده است؟
علی محمد نمازی گفت: اگر اصلاح‌طلبان رای خود را از دست دادند بگذارید با همین کاندیدا‌ها مردم رای دهند ببینیم نتیجه چه می‌شود. قضاوت را به مردم بسپارید. تا جایی که خبر دارم هیچکس به آقای مطهری و نوبخت فشار نیاورده که از تهران بروند. در انتخابات آقای خاتمی رای دومش بیشتر از اولش بود. آقای روحانی رای دور دومش بیشتر از اولش بود. شما می‌گویید مردم. قضاوت را به مردم بسپارید. مردم با امید زنده هستند.
اعتماد بین دولت و مردم مهم است. تحقق وعده‌های رییس‌جمهور مهم است. دعوا‌های سیاسی خیلی در رای مردم تاثیر ندارد. مردم ایران رشد یافته هستند. شما گفتید خارج نشین‌ها از لیست اصلاح طلبان اعلام برائت کردند. اصلاح‌طلبان در داخل و باتوجه به امور کشور و آرمان‌های مردم نگاه می‌کنند و تصمیم می‌گیرند. یک سوال دارم. آقای رییسی یکسری برنامه انتخاباتی اعلام کردند. کنترل نرخ ارز، تحریم ها، ساخت سالانه یک میلیون مسکن و اشتغال زایی مطرح شد.
اما آیا مجلس از بعد نظارتی به اجرای آن ورود کرده است؟ مشکل ما نحوه اجرای قوانین است. مجلس بازو‌های مختلف نظارتی دارد. من یادم‌نمیاد که نتیجه نظارت دیوان محاسبات تا حالا یک مدیر مهمی برای تخلف از اجرای بودجه مورد بازخواست قرار گرفته باشد. خیلی از قوانین ما در اجرا با مشکل مواجه هستند. اساس سلامت کار‌ها شفافیت و رقابتی شدن همه عرصه‌هاست. مخصوصا عرصه اقتصادی. ما الان در عرصه اقتصادی رقابت نداریم.
مجلس چه تصمیمی برای لاغر کردن دولت فربه گرفته است. تا زمانی که به سمت مردم و بخش خصوصی نرویم و تا زمانی رقابت نباشد مشکل حل نمی‌شود. با بگیر و ببند مشکل حل نمی‌شود. آن‌چه که سلامت را تضمین می‌کند رقابت است. رقابت زمانی ایجاد می‌شود که رقیب باشد. چهار سال از عمر مجلس گذشته آیا توانستید برای بنزین تصمیمی بگیرید؟ ما بنزین را لیتری ۱۵۰۰ می‌دهیم. منظور من گرانی بنزین نیست. ما در مجلس ششم هدفمندی یارانه‌ها را تصویب کردیم. باید قیمت‌ها را واقعی کنیم، اما قبلش توان خرید مردم را بالا ببریم. یارانه انرژی بیشتر در جیب پولدار‌ها می‌رود.
ما بر اجرای عدالت تاکید داریم
مالک شریعتی هم پاسخ داد: این مجلس وزیر صمت را استیضاح و برکنار کرد. تعداد کار‌های نظارتی مجلس زیاد است. جالب است که بدانید که شما توجه ندارید. این مجلس برنامه هفتم را تصویب کرد. ما واگذاری میادین را تصویب کردیم. در بحث بنزین اشاره کردید اشکال ندارد عده‌ای قاچاق می‌کنند. در قانون هدفمندی یارانه‌ها تکلیف بنزین کاملا مشخص است. ما بر اجرای عدالت تاکید داریم. قیمت بنزین را دولت تعیین می‌کند. اکنون، چون بنزین بر اساس خودرو توزیع می‌شود اکنون بخشی از مردم از این یارانه برخوردار نیستند. بازتوزیع یارانه‌ها به معنای گران کردن نیست.
این مجلس برای اولین بار یک روز را روز نظارتی تعیین کرد. یکی از قوانین خوب مجلس یازدهم قانون مانع زدایی از توسعه صنعت برق بود که تقریبا ۸۰ درصد مشکلات این صنعت را حل کرد. این خروجی کار نظارتی مجلس یازدهم بود. الان چند سال مردم با خاموشی مواجه نیستند. بله ما میراث دار برخی از مشکلات قبلی هستیم. مردم آخر دوره‌ها امتیاز می‌دهند. آقای روحانی با محبوبیت تک رقمی رفت. قطعا مردم بهترین ارزیابی کننده هستند.
ارزیابی مردم را در انتخابات مبنا قرار داریم
محمدعلی نمازی گفت: اگر معتقدیم که مردم ارزیاب و قاضی درستی هستند، همین را در انتخابات مبنا قرار داریم. اگر دولت قانون هدفمندی را اجرا نکرده باید مجلس از دولت سوال می‌کرد. شما گفتید که خاموشی برق یا قطعی گاز نداریم، نداریم، ولی سهم مراکز تولیدی کم شده و به منازل داده می‌شود و این کار به کشور ضربه می‌زند.
وی درباره عملکرد مجلس ششم هم گفت: مجلس چهارم، ۴۲۶، مجلس پنجم ۶۰۶ و مجلس ششم ۷۹۸ طرح و لوایح تقویمی را بررسی کرده است. مجلس چهارم ۳۶۵، مجلس پنجم ۳۴۷ و مجلس ششم ۳۷۷ مصوبه ابلاغ شده داشته است. بیش از ۵۱ درصد مصوبات مجلس ششم اجتماعی، ۳۰ درصد موافقت‌های بین المللی،۸.۵ درصد اقتصادی، ۶.۵ درصد فرهنگی و ۳ درصد سیاسی بود. مجلس ششم ۴ استیصاح، ۵۴ مرود تحقیق و تفحص، بیش از هزار سوال و ۲ هزار تذکر انجام داد.
مالک شریعتی هم در پایان این نشست ابراز امیدواری کرد که بحث‌های انجام شده برای مردم مفید بوده و به ایجاد شور انتخاباتی در کشور کمک کرده باشد.
