چند روزی است که تقریباً از ساعت ۱۰ شب به بعد یک سونامی از اخبار و شایعات، فضای مجازی و رسانهای کشور را در بر میگیرد و همگان انتظار دارند که تنش نظامی بین اسرائیل و جمهوری اسلامی وارد بعد جدیدی شود. با این همه این تنش روانی تاثیر خود را بر شاخصهای کلیدی اقتصاد ایران بر جای گذاشت. نرخ دلار در روزهای اخیر به ۷۰ هزار تومان رسید(بعد از مدتی به کانال ۶۶ هزار تومانی بازگشت) که بی سابقهترین قیمت در تاریخ کشور محسوب میشود. برخی صرافان پایتخت به خبرنگار آفتابنیوز گفتند که بانک مرکزی تلاش کرد با تزریق منابع از طریق چند صراف و دلال معتمد، یک ترمز موقت برای رشد نرخ ارز ایجاد کند، اما این تلاشها در کل بیفایده بود و نمودار رشد ارز با تغذیه از تنش منطقهای به مسیر تصاعدی خود ادامه داد.
در این بین سخنان بهادری جهرمی که اظهار نمود: «رشد نرخ ارز تاثیری بر سفرههای مردم ندارد» با انتقاد عمومی مواجه شد. به ویژه آنکه تاثیر روانی این افزایش بر قیمت کلیه کالا و خدمات تاثیر مستقیم دارد. حتی رئیس اتحادیه گاوداران کشور نیز اعلام کرد که قیمت علوفه دامی نیز از ترکشهای افزایش نرخ ارز بی نصیب نماند و صاحبان مراکز دامپروری در تامین علوفه و نتظیم بهای تمام شده با چالش مواجه شده اند.
تابلو بورس خونین شد
تاثیر این تنشها به محض بازگشایی بازار سرمایه در روز شنبه ۲۵ فروردین خود را نشان داد و بورس با ریزش سنگین مواجه شد. تنها طی چند ساعت ۵۲۸ میلیارد تومان سرمایه از بازار بورس خارج شد و نرخ خروج هفتگی خروج سرمایه را به ۲۲۱۸ میلیارد تومان رساند.
دولت سکه را با دلار ۹۰ هزاری و طلا را با دلار ۶۶ هزاری میفروشد!
عبدالناصر همتی رئیس پیشین بانک مرکزی در واکنش به سخنان محدرضا فرزین که گفته بود نرخ دلار بازار آزاد را به رسمیت نمیشناسد، اظهار کرد: اگر این نرخ را قبول ندارید پس چرا دولت شمش طلا را با نرخ ۶۳.۵۰۰ تومان به مردم عرضه میکند.
سلامی، دیگر کارشناس اقتصادی نیز با اشاره به این تناقض عمل و گفتار مسئولین سوال کرد که چرا دولت سکه بهار آزادی را با دلار ۹۰ هزار تومانی عرضه میکند!
سکه آمپر چسپاند
نرخ سکه امامی نیز به اوج قیمت رسید و هر سکه در بازار آزاد به 46 میلیون نزدیک شده بود. این به این معنا است که یک مهریه ۱۰۰ سکهای بیش از ۴ میلیارد و ۵۰۰ میلیون ارزش دارد.
هر گرم طلای ۱۸ عیار نیز با قیمت ۳ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان در بازار معامله شد. نائب رئیس اتحادیه طلا و جواهر نیز از افزایش ۱۰ درصدی قیمت نقره در بازار خبر داد.
با وجود افزایش بی سابقه قیمتها در بازار رئیس جمهور و دیگر مسئولین کماکان بر موفقیتهای اقتصادی دولت تاکید دارند.
علیرضا قدرتی رئیس هیئت مدیره سبد گردان هیوا در اینباره به آفتابنیوز گفت: بازار سرمایه از ابتدای سال با ریسک سیاسی مواجه شد و این افزایش تنش نظامی و سیاسی باعث ترس سرمایهگذاران نسبت به آینده منطقه شد و بر همین اساس ما شاهد خروج سرمایهگذاران کوتاه مدت و حقیقی از بازار بودیم. از سوی دیگر رشد بازارهای موازی نظیر، ارز، طلا و مسکن این نگرانیها را تشدید کرد.
مشاور عالی سازمان خصوصیسازی در ادامه افزود: در طول یک سال گذشته به دلائل متعدد بازار سرمایه نتوانست جایگاه واقعی خودش را پیدا کند و نتوانست نسبت به بازارهای رقیب رشد کافی را تجربه نمایید و به اصطلاح جا ماند. در سال گذشته بازار طلا، ارز، سپرده بانکی و بازار مسکن اولویت بازدهی را برای سرمایهگذاران به همراه داشتند، این عقبماندگی در کنار افت سهام و دورنمایی که قیمت جهانی کامودیتی ایجاد کرد، وضعیت فعلی را رقم زد و نسبت P/E سهام شرکتها را کاهش داد. اگر تنشهای منطقهای و ریسک سیاسی کاهش پیدا کند، بازار سرمایه رشد را تجربه خواهد کرد و میتواند این عقب ماندگی را به طور کامل پوشش دهد.
قدرتی در ادامه گفت: همانگونه که شعار سال جهش تولید با استفاده از مشارکت مردم بود، انتظار میرفت که سیاستگذار توجه ویژهتری نسبت به بازار سرمایه داشته باشد، ولی متاسفانه شاهد این بودیم که سیاستگذارها توجه کمتری به بازار سرمایه داشتند تداوم قیمتگذاری دستوری، نسبت قیمت دلار نیما و دلار بازار آزاد و سیاست دولت در خصوص نرخ سوخت و نرخ انرژی شرکتهای بورسی، همه افت فعلی را رقم زد؛ که به نوبه خود نشاندهنده عدم توجه سیاستگذار دولتی به بازار بورس بوده. ما نیازمند تغییر سیاست در این حوزهها هستیم. رشد نرخ ارز هم نتوانست کمکی به رشد بازار بورس نمایید، چون جنس افزایش نرخ دلار ناشی از ترس و ریسک سیاسی بود و نه مولفههای اقتصادی. از سوی دیگر سیاست تثبیت نرخ ارز بانک مرکزی باعث شد که نرخ دلار نیمایی ثابت بماند و سود افزایش نرخ ارز به جیب واسطه و دلال سرازیر شود و شرکتهای بورسی از این سود محروم بمانند.