این روزها خیلی از پزشکان را میبینیم که در شبکههای اجتماعی مثل اینستاگرام در کار بلاگری هستند و با تولید محتوا، معرفی و ارائه محصولات، انجام تبلیغات و... در حوزههای مختلف درآمد بالایی کسب میکنند و خیلی از آنها فالوئرهای زیادی هم دارند.
تا این جا مشکلی وجود ندارد و همه چیز سر جای خود است، اما موضوع زمانی نگرانکننده میشود که میبینیم خیلی از این پزشکان در پستها و استوریهای خود، هر هفته انواع دارو و مکمل و ویتامین معرفی میکنند و بدون در نظر گرفتن شرایط هر فرد، برای همه دنبالکنندهها یک نسخه واحد میپیچند. درحالیکه به گفته متخصصان، مصرف برخی داروها و مکملها برای خیلی از افراد ضرورتی ندارد و تا آزمایش خون نداده باشیم، نمیتوانیم هیچ ویتامینی را وارد بدن خود کنیم.
خیلی از پزشکان نیز برای افزایش آمار فالوئرها، با رسیدگی بیش از حد به ظاهر و پوشش خود، نقش ایفلوئنسرها و حتی سلبریتیها را ایفا میکنند و سخت میتوان باور کرد که در حوزه طبابت تحصیل کردهاند. بعضی از این پزشکان، لابلای آموزشها و ویدئوهای مرتبط با تندرستی، دوربین دست میگیرند و از لایفاستایل خود - سفرها، آشپزی، کارهای روتین و روزمره و ... -، نیز ویدئو تهیه میکنند و با پست و استوری کردن آنها دنبالکنندههای بیشتری را جذب میکنند و به دنبال خود میکشانند.
همه پزشک - بلاگر شدهاند!
اما آیا پزشکان میتوانند به هر شکلی که میخواهند، کار خود را در شبکههای اجتماعی تبلیغ کنند و هر دارویی را به کاربران تجویز کنند؟آیا داروها و مکملهایی که پزشکان بلاگر بدون در نظر گرفتن شرایط افراد تجویز میکنند، عوارض و آسیبی به همراه ندارد؟ آیا بلاگری پزشکان، آنها را از حوزه طبابت و شأن پزشکی دور نمیکند؟
دکتر ایرج خسرونیا، رئیس انجمن متخصصان داخلی ایران به همه این سوالات پاسخ داده است. او در گفتگو با همشهری به این موضوع اشاره میکند که طبق قانون سازمان نظامپزشکی کشور، تبلیغ دارو در فضای مجازی باید بر اساس قانون باشد. وگرنه تعقیب و پیگرد قانونی دارد. به خصوص اگر فرد پزشک نباشد. الان بسیاری از بلاگرهای حوزه سلامت را میبینیم که اصلا پزشک نیستند و تبلیغاتشان کاملا غیرقانونی است و سازمان نظامپزشکی و وزارت بهداشت باید پیگیر این موضوع باشند و سرسری از کنار آن نگذرند.
خسرونیا میگوید: تجویز و تبلیغ دارو در فضای مجازی بدون گرفتن شرح حال بیمار و بدون در نظر گرفتن شرایط او میتواند عوارض و آسیبهایی به همراه داشته باشد. متاسفانه الان هر پیجی را باز میکنید، همه مشغول تبلیغ یک دارو یا مکمل هستند و فقط هم برای فروش و سودآوری است. در حالی که یک مکمل که خیلیها فکر میکنند خطری ندارد، میتواند خطرات و عوارض متعددی برای فرد مصرفکننده داشته باشد.
نسخه لاغری میپیچند!
متاسفانه عدهای از پزشکان بلاگر تنها به حوزه و رشته کاری خود رضایت نمیدهند و با توجه به موج ایجادشده در جامعه، پا را در کفش پزشکان سایر رشتهها نیز میکنند و توصیههایی به کاربران ارائه میدهند که در حوزه دانش و تخصصشان نیست. مثلا پزشک عمومی در زمینه پوست و زیبایی محتوا تهیه میکند و به اشترک میگذارد، یا مدام در زمینه بهداشت روان ویدئو میسازد، یا درباره رژیمهای غذایی لاغری مختلف اظهارنظر میکند، بدون آن که دانش این کار را داشته باشد.
خسرونیا در این رابطه میگوید: هیچ پزشکی نباید در حوزه پزشک دیگر ورود کند. الان خیلیها را میبینیم که پزشک عمومی هستند اما در پیج خود درباره رژیم لاغری و چاقی محتوا تولید میکنند. درحالیکه در زمینه تغذیه و رژیم لاغری فقط متخصص تغذیه میتواند اظهارنظر کند و رژیمی را تجویز کند. چون شرایط هر فرد با فرد دیگر متفاوت است و بنابراین رژیم غذایی هر فرد باید طبق شرح حال، جنسیت، سن و توجه به بیماریهایی که دارد، تعیین شود. بعضی از افراد چاق هستند اما چربی خون پایینی دارد. اگر مدام برای چنین فردی قرص چربی تجویز کنیم، اذیت میشود و آسیب میبیند. یا فرد لاغری که دوست دارد چاق شود، نمیتوان فقط مواد قندی برای او تجویز کرد. پس حتی پزشک عمومی هم نمیتواند در کار همکاران رشتههای دیگر دخالت کند.
مشکلات مالی، پزشکان را بلاگر کرد
بسیاری از پزشکان به دلیل مشکلات اقتصادی و معیشتی به حوزه بلاگری رو آوردهاند. این حرفی است که رئیس انجمن متخصصان داخلی ایران به آن اشاره میکند و میگوید: الان خیلی از پزشکان سعی دارند از طریق فضای مجازی هم کسب درآمد کنند تا بتوانند زندگی خود را بچرخانند. به همین دلیل سراغ تبلیغ رژیمهای غذایی – حتی به غلط -، پوست و زیبایی، بوتاکس و کارهای دیگر رو آوردهاند. حتی خیلی از پزشکان حرفه خود را تغییر دادهاند و وارد کار فروش دلار و بساز و بفروش ساختمان و مشاور املاک و از این قبیل کارها شدهاند. این موضوع هم برای دولت ناپسند است و هم برای خود پزشکان. درست است که سود مالی دارد اما خب از جرگه طبابت دور میشوند و این اصلا در شأن یک پزشک که این همه سال درس خوانده، نیست.