ورزش برای حساسیت به انسولین مناسب است؟
یکی از بیماری‌هایی که ارتباط نزدیکی با شاخص توده بدنی و اضافه وزن دارد، دیابت نوع ۲ است به طوری که شاخص توده بدنی بیشتر از ۳۵ کیلوگرم بر مترمربع، موجب افزایش بیش از حد انسولین شده و به افزایش خطر دیابت تا بیش از ۶۰ برابر در زنان و ۴۲ برابر در مردان منجر می‌شود.
بر اساس این مطلب که از سوی آرش دشتابی متخصص تغذیه ورزشی تهیه شده و از سوی فدراسیون پزشکی ورزشی در اختیار ایسنا قرار گرفته، آمده است: بر اساس نتایج مطالعات، فعالیت ورزشی منظم تأثیر زیادی بر سلامت و کیفیت زندگی دارد و باعث درمان بیماری‌های مزمن می شود از جمله بیماری دیابت نوع ۲ به طوری که به میزان ۵۸ درصد از مبتلا شدن افراد پیش‌دیابتی به دیابت نوع ۲، جلوگیری می کند.
فعالیت ورزشی باعث افزایش انتقال گلوکز عضلانی می‌شود و به واسطه همین عمل، حمل کننده GLUT۴ افزایش می‌یابد که موجب افزایش حساسیت به انسولین می‌شود، همچنین میزان افزایش حساسیت به انسولین بر اثر فعالیت ورزشی در افراد سالم نسبت به افراد مبتلا به دیابت نوع ۲، شش برابر بیشتر است و به نظر می رسد کاهش وزن و کاهش چربی بدن نیز باعث افزایش حساسیت به انسولین شود در حالی که بر اساس برخی مطالعات، فعالیت ورزشی بدون کاهش وزن هم باعث افزایش حساسیت به انسولین می‌شود.
در رابطه با شدت تمرین‌های ورزشی و تأثیرات آن بر حساسیت به انسولین نتایج مطالعات نشان داده است که تمرین‌های ورزشی با شدت بالا، تأثیر بیشتری بر حساسیت به انسولین و بهبودی دیابت نوع ۲ دارد.
از مزایای استفاده از تمرین‌های ورزشی با شدت بالا می‌توان به افزایش گلوکز در جریان خون، مصرف بیشتر گلیکوژن عضلانی و افزایش هزینه‌های انرژی که موجب کاهش وزن می‌شود اشاره کرد به همین دلیل سیستم های فسفاژن و گلیکولیز بیهوازی تأثیر بیشتری بر حساسیت به انسولین دارد.
با وجود اثرات مثبت فعالیت ورزشی بر حساسیت به انسولین، هنوز جای سوال است که کدام نوع از تمرین‌های مقاومتی، حاد، ترکیبی، استقامتی و هوازی مفیدتر است؟ به طور کلی، انجام تمرین‌های ورزشی مختلف (تمرین‌های هوازی، مقاومتی، تمرین‌های تناوبی شدید و ترکیبی) با هرگونه شدت، مدت و نوع تمرین در صورت رعایت اصول انجام تمرین در بهبود حساسیت به انسولین در افراد با هر سن، جنسیت، BMI، سالم یا مبتلا به دیابت نوع ۲ و یا مبتلا به سایر بیماری‌ها مؤثر است.
انجام تمرین‌های ترکیبی به مراتب از انجام هر کدام از تمرین‌ها به تنهایی در بهبود حساسیت به انسولین مناسب‌تر است اما باید به این نکته توجه کرد که انجام هرگونه تمرین ورزشی برای بیماران خاص از قبیل دیابت نوع ۲ و پرفشاری خون باید زیر نظر متخصص در حیطه تمرین‌های ورزشی صورت گیرد تا متغیرهای اصلی تمرین نظیر شدت، مدت و تکرار جلسات کنترل شود چرا که رعایت نکردن این نکته باعث می‌شود تمرین‌های ورزشی نه تنها نتیجه مثبت نداشته باشد بلکه موجب آسیب دیدن و شدید شدن روند بیماری شود.
