چرا بعد از لاغر شدن دوباره چاق می‌شویم؟
سخت‌ترین بخش کاهش وزن، حفظ وزن یا جلوگیری از عدم افزایش وزن است. برخی از دانشمندان که در تحقیقاتی در این باره حضور داشتند بر این باورند که بدن انسان دارای یک وزن تعیین شده است که به آن باز می‌گردد. اگر وزن کم کنید، بدن شما ممکن است برای بازگرداندن دوباره وزن تلاش کند.
نظریه «نقطه تنظیم» بیان می‌کند که بدن انسان تلاش دارد وزن خود را در محدوده‌ای مطلوب حفظ کند. بسیاری از افراد در طول زندگی بزرگسالی خود در با تغییراتی بسیار اندک در محدوده وزن همیشگی خود باقی می‌مانند. از سویی دیگر سیستم بدن و سوخت و ساز برخی از افراد ممکن است آن‌ها را در جوانی لاغر نگه دارد، اما آن‌ها در سال‌های بعد از میانسالی وزن اضافه می‌کنند.
اگرچه شواهدی برای تئوری «نقطه تنظیم» وجود دارد، عوامل دیگر در کاهش وزن نیز مهم هستند و مطالعات نشان می‌دهد که کاهش وزن و حفظ آن امکان پذیر است. در تئوری نقطه تنظیم، اگر به طور ناگهانی شروع به خوردن کالری کمتری کنید، سوخت و ساز بدن کاهش می‌یابد. اگر سطح فعالیت شما تغییر نکند و ورزش‌های هوازی انجام ندهید، کالری کمتری خواهید سوزاند. بدن شما همچنین ممکن است نحوه جذب مواد مغذی را تغییر دهد. هورمون‌های شما ممکن است تغییر کند و شما را گرسنه‌تر کند. این عوامل می‌توانند به شما کمک کنند تا دوباره به وزن سابق خود بازگردید.
ایده نقطه تنظیم فقط یک نظریه است، زیرا هیچ مدرک واقعی در این باره وجود ندارد. محققان مشاهده کرده‌اند که بسیاری از انسان‌ها به محدوده وزنی خاصی برمی‌گردند، اما مطالعات علمی درباره وزن دشوار است. کنترل آنچه که انسان‌ها می‌خورند سخت است. بیشتر مطالعات نیز بر گزارش دهی خود افراد در زمینه خورد و خوراکشان تکیه می‌کنند که می‌تواند نادرست باشد.
چرا افزایش وزن؟
به راستی چرا لاغر شدن تا این حد زمان می‌برد و چرا در هفته‌ها و ماه اولی که برای لاغری تلاش می‌کنیم نه تنها وزن کم نمی‌کنیم که به وزن‌مان نیز افزوده می‌شود.
زیست شناسان می‌گویند که در طول تاریخ، گرسنگی یکی از بزرگترین تهدید‌ها برای انسان بوده است. بدن ما راهی برای محافظت از ما در برابر گرسنگی با نگه داشتن چربی ایجاد کرده است. تنها در سال‌های اخیر چاقی به یک تهدید برای سلامت تبدیل شده است. احتمالا بدن ما هنوز برای مقابله با این چالش تکامل نیافته است.
با کاهش کالری چه اتفاقی می‌افتد؟ کاهش کالری دریافتی باعث ایجاد تغییرات زیادی در بدن می‌شود. برخی از این تغییرات حفظ وزن را سخت می‌کند. داشتن بدن کوچکتر به این معنی است که کالری کمتری مصرف می‌کنید. اما ممکن است مجبور شوید دوباره مصرف خود را کاهش دهید تا از بازگشت وزن خود جلوگیری کنید. اما چرا؟
تنظیمات هورمونی سطح لپتین شما ممکن است پایین بیاید. لپتین هورمونی است که به شما احساس سیری می‌دهد. ممکن است مجبور شوید بیشتر بخورید تا احساس سیری کنید. ممکن است افزایش گرلین، یا همان هورمون گرسنگی را تجربه کنید. در نتیجه اشتهای شما ممکن است افزایش یابد.
الگو‌های دیگر برای اضافه وزن
نظریه نقطه تنظیم نمی‌تواند چندین الگوی افزایش وزن را که دانشمندان مشاهده کرده‌اند توضیح دهد. این الگو‌ها نشان می‌دهد که آنچه در زندگی یک فرد می‌گذرد ممکن است در تعیین وزن به اندازه تئوری «نقطه تنظیم بدن» مهم باشد. دانشمندان در تحقیقات خود به این نتیجه رسیده‌اند که:
دانشجویان دبیرستانی اغلب وزن اضافه می‌کنند.
کودکانی که زیاد تلویزیون تماشا می‌کنند بیشتر در معرض چاقی هستند.
افراد اغلب بعد از ازدواج وزن اضافه می‌کنند.
افراد کمتر مرفه به ویژه در کشور‌های غربی دارای سطوح بالاتر چاقی هستند.
چگونه وزن خود را کاهش دهیم؟
حتی اگر نظریه نقطه تنظیم درست باشد، کاهش وزن و حفظ آن ممکن است. با پرهیز از رژیم‌های مد روز و کاهش آهسته وزن ممکن است نقطه تنظیم شما تغییر پیدا کرده و بدن فرصت پیدا کند تا با روش جدید غذا خوردن شما سازگار شود. اگر از یک متخصص تغذیه در این زمینه کمک بگیرید، ممکن است موفق‌تر باشید.
