اگرچه گاهی اوقات نفخ در اثر شکلگیری یک تومور، ابتلا به سندرم روده تحریکپذیر، انسداد و یا سایرعلایم مهمی که اعضای گوارشی را تحت تاثیر قرار میدهند، بروز میکند، اما به گفته متخصصان، شایعترین دلایل بروز نفخ عبارتند از خوردن بیش از اندازه غذا، بلعیدن هوا به ویژه به هنگام غذا خوردن، یبوست، عدم تحمل قند لاکتوز و یا آلرژی غذایی.
اگر مواد غذایی به خوبی در روده هضم نشوند، ممکن است نفخ به وجود آید، زیرا غذای هضم نشده و باقیمانده در روده تخمیر میشود و گاز تولید میکند.
علل شایع نفخ شکم
۱- بلعیدن هوا (یک نوع عادت عصبی)
۲- یبوست
۳- ریفلاکس معده به مری (بازگشت غذا و اسید معده از معده به مری)
۴- سندرم روده تحریک پذیر
۵- عدم تحمل لاکتوز و سایر عدم تحملهای غذایی
۶- پرخوری
۷- رشد بیش از حد باکتریها در روده باریک
۸- افزایش وزن
۹- آکاربوز (داروی بیماری دیابت) و هر دارویی که دارای لاکتولوز و یا سوربیتول باشد میتواند باعث نفخ شود.
۱۰- قاعدگی زنان: خانمها قبل، بعد و در طی قاعدگی ممکن است دچار نفخ شکم شوند. برای کاهش این نفخ میتوان ورزش کرد و غذاهای با فیبر بالا مصرف نمود.
سایر اختلالات جدی که میتوانند باعث نفخ شوند عبارتند از:
۱- آسیت (آب آوردن شکم) و تومورها
۲- بیماری سلیاک
۳- سندرم دامپینگ (زمانی رخ میدهد که محتویات هضم نشده معده خیلی سریع به داخل روده کوچک منتقل شوند)
۴- سرطان تخمدان
۵- زمانی که لوزالمعده (پانکراس) نمیتواند آنزیمهای مورد نیاز برای هضم غذاها را بسازد (خوب کار نکردن پانکراس).
مراقبت خانگی
۱- از مصرف آدامس و نوشابه گازدار خودداری کنید، مخصوصا از آنهایی که فروکتوز یا سوربیتول زیادی دارند.
۲- از مصرف مواد غذایی نفاخ مثل کلم، شلغم، نخود، عدس و لوبیا خودداری کنید.
۳- خیلی سریع غذا نخورید.
۴- سیگار نکشید.
۵- اگر دچار یبوست هستید باید درمان شوید، اما مکملهای دارای فیبر مثل پسیلیوم (برای درمان یبوست) میتوانند نفخ شما را بدتر کنند.
۶- تحت نظر پزشک میتوانید از داروهای ضدنفخ استفاده کنید.
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت مشاهده مشکلات زیر همراه با نفخ، به پزشک مراجعه کنید:
- درد شکم
- مشاهده خون در مدفوع یا داشتن مدفوع سیاه و قیرمانند
- اسهال
- سوزش سردل که بدتر میشود
- تهوع
- کاهش وزن