تاثیر استرس بر درمان سرطان پستان

در عصر حاضر بیماری‌های زیادی وجود دارد که ممکن است سبک و شیوه زندگی انسان در آن نقش زیادی داشته باشد. تغذیه ناسالم، استعمال دخانیات، مصرف الکل یا بی‌تحرکی از جمله مواردی هستند که می‌توانند، در بروز یا پیشگیری از بیماری‌ها تاثیرگذار باشند. سرطان پستان در زنان نیز از جمله این بیماری‌هاست. فاکتورهای زیادی برای پیشگیری یا درمان این بیماری می‌تواند کمک کننده باشد، که خانم‌ها با رعایت آن‌ها در زندگی روزمره خود می‌توانند مانع ایجاد آن شده یا در صورت ابتلا با به کارگیری یک سری نکات مهم در زندگی روزمره خود به روند درمان خود کمک کنند و مانند سایر افراد عادی جامعه به زندگی طبیعی خود ادامه دهند. در این خصوص با دکتر نجمه باقرحسینی فلوشیپ فوق تخصص جراحی انکوپلاستیک (سرطان) و عضو ثابت انجمن علمی جراحان پستان ایران به گفت‌وگو نشستیم که در ادامه بخش دوم و پایانی آن پیش روی شما قرار می‌گیرد:

نقش بارداری در پیشگیری از سرطان پستان چیست؟

بارداری برای زنانی که از نظر ذهنی و خانوادگی شرایط مناسبی دارند، می‌تواند تأثیر مثبتی بر سلامت آن‌ها داشته باشد. همچنین، بارداری دیرهنگام می‌تواند به‌عنوان یک عامل خطر برای ابتلا به سرطان پستان محسوب شود. این مسئله به این دلیل است که تکمیل کامل ۹ ماه بارداری و رسیدن جنین به مرحله بلوغ نهایی، منجر به بلوغ سلول‌های پستان می‌شود. این بلوغ سلولی خطر ابتلا به سرطان، خطاهای ژنتیکی و آسیبهای احتمالی به DNA سلول‌های پستان را کاهش می‌دهد. هر عضوی که نابالغ باقی بماند، مستعد خطاهای زیادی در تولید سلول‌های جدید است که ممکن است در نهایت به سلول‌های سرطانی تبدیل شود.

عالوه بر این، به مادران توصیه می‌شود که پس از زایمان حداقل تا دو سال به نوزاد خود شیر دهند. در دوران شیردهی، سیکل‌های ماهیانه ممکن است متوقف شوند که این توقف، اثر هورمون‌های زنانه بر پستان را کاهش می‌دهد. چرا که وجود بیش از حد این هورمون‌ها می‌تواند سلول‌های پستان را مستعد تغییرات ناخواسته کند. همچنین، در دوران شیردهی، مجاری شیری دچار تمایز کافی می‌شوند. به‌طور کلی، هر سلولی که به تمایز کافی برسد، احتمال بروز خطاها و آسیب‌پذیری‌های کمتری دارد.

تغذیه تا چه اندازه می‌تواند در بروز سرطان پستان مؤثر باشد؟

عوامل تغذیه‌ای، می‌توانند نقش مهمی در کاهش خطر ابتلا به سرطان پستان ایفا کنند، به ویژه با کاهش مصرف چربی‌های ناسالم. توصیه می‌شود از چربی‌های سالم، مانند روغن زیتون، استفاده کنند، زیرا این چربی‌ها خواص آنتی‌اکسیدانی دارند که به کاهش ریسک سرطان کمک می‌کنند.

مصرف فیبر، سبزیجات و میوه‌ها باید در رژیم غذایی افزایش یابد. همچنین، به خانم‌ها توصیه می‌کنیم از مکمل‌های ویتامین D استفاده کنند و سطح سرمی ویتامین D خود را به طور منظم چک کنند. در صورتی که سطح ویتامین D پایین‌تر از حد مطلوب باشد، پزشک می‌تواند مصرف مکمل ویتامین D را تجویز کند، زیرا این ویتامین نقش مؤثری در کنترل متابولیسم سلول‌های سرطانی دارد.

برای خانم‌هایی که به سرطان پستان مبتلا هستند، مصرف ویتامین E و C نیز می‌تواند به کاهش احتمال بازگشت بیماری کمک کند. همچنین مصرف متعادل گوشت قرمز و استفاده از ماهی در رژیم غذایی توصیه می‌شود.

مصرف چای و قهوه چه عوارضی برای خانم‌ها دارد؟

باید مصرف چای و قهوه را در رژیم غذایی خود متعادل کنیم. مصرف زیاد چای و قهوه در برخی از خانم‌ها، به دلیل داشتن بافت غددی بیشتر در سینه‌ها یا وجود تغییرات فیبروکیستیک، ممکن است باعث احساس ناخوشایند، دردهای مزمن و مبهم در ناحیه سینه شود. با این حال، مصرف روزانه یک فنجان قهوه هیچ مشکلی برای بیشتر خانم‌ها ایجاد نخواهد کرد.

چگونه می‌توان با تغییر سبک زندگی به درمان سرطان پستان کمک کرد؟

اگر خانمی به سرطان پستان مبتلا شود، این بیماری دارای زیرمجموعه‌های بیولوژیکی مختلفی است که برای هر کدام درمان‌های پزشکی و علمی مشخصی وجود دارد. مطالعات نشان می‌دهد که خانم‌های مبتلا به سرطان پستان باید حتماً برای کنترل وزن خود تلاش کنند، زیرا چربی اضافی در بدن به معنای افزایش هورمون‌های زنانه است، که باید مهار شوند. منظور از هورمون‌های زنانه، استروژن و پروژسترون است که می‌توانند به رشد دوباره سلول‌های سرطانی کمک کرده و به آن‌ها فرصت رشد دهند. از این رو، کاهش چربی بدن و کنترل وزن اهمیت زیادی دارد.

همچنین، قطع مصرف الکل و سیگار و داشتن فعالیت ورزشی منظم بسیار توصیه می‌شود. ورزش، علاوه بر این‌که به سلامت جسمی کمک می‌کند، تأثیر مثبتی بر روحیه بیمار نیز دارد و به او این امکان را می‌دهد که با انرژی بیشتری به زندگی و فعالیت‌های روزمره خود ادامه دهد. این تغییرات در سبک زندگی می‌تواند به عنوان مکمل درمان‌های علمی به بهبود وضعیت خانم‌های مبتلا به سرطان پستان کمک کند.

روحیه فرد تا چه اندازه می‌تواند در روند درمان موثر باشد؟

به طور قطع، زمانی که فرد متوجه بیماری خود می‌شود، استرس و فشار روانی زیادی به او وارد می‌شود. بیمار حق دارد که مراحل مختلف ناراحتی و شوک را تجربه کند. بسیار مهم است که بیمار با کمک اطرافیان یا حتی جلسات مشاوره، سعی کند این دوره را به خوبی پشت سر گذاشته و با تجدید روحیه و عزمی راسخ، به زندگی ادامه دهد.

در خصوص سرطان پستان، پیشرفت‌های علمی بسیار چشمگیری در درمان وجود دارد و افق‌های جدیدی پیش روی بیماران باز شده است. اصولا وقتی برای هر مشکلی راه حلی وجود داشته باشد، نگرانی‌ها به طرز قابل توجهی کاهش می‌یابد.
بدون شک، استرس با افزایش سطح کورتیزول در خون که به عنوان هورمون استرس شناخته می‌شود، رابطه مستقیمی دارد. هر چه میزان استرس بیشتر شود و فرد نتواند آن را کنترل کند، سطح کورتیزول در بدن افزایش یافته و بدن از حالت تعادل و خودتنظیمی خارج می‌شود. در نتیجه، سیستم ایمنی ضعیف شده و توانایی بدن در مقابله با سلول‌های غیرعادی کاهش می‌یابد. این وضعیت می‌تواند منجر به خروج سلول‌های بیشتری از کنترل سیستم ایمنی شود، که بدون شک پیامدهای منفی بیشتری به همراه دارد. این شرایط مطلوب نیست. بنابراین، لازم است به بیماران بگوییم که ما کامل ناراحتی و نگرانی شما را درک می‌کنیم و می‌دانیم که حق دارید ناراحت باشید. اما باید به خاطر داشته باشید که راه‌حل‌هایی وجود دارد، بنابراین با حفظ روحیه، روند درمان بسیار بهتر پیش خواهد رفت و اثرات درمان نیز افزایش می‌یابد. مطالعات متعدد نشان داده‌اند که آرامش، حتی از طریق دعا و نیایش، می‌تواند تاثیر مثبت چشمگیری بر روند درمان داشته باشد و به بهبود سریعتر بیماران کمک کند.

تأثیر شناسایی زودهنگام بر روند درمان سرطان پستان چیست؟

سرطان به عنوان یکی از معضلات بهداشت عمومی جهانی، موجب مرگ و میر و از کارافتادگی در بسیاری از افراد می‌شود. از این رو، همواره تلاش‌های جهانی بر جلوگیری از بروز این بیماری یا تشخیص زودهنگام آن در مراحل اولیه متمرکز بوده تا درمان مؤثرتری ارائه کند. همین اصل در مورد سرطان پستان نیز صدق می‌کند. به همین دلیل، برنامه‌های غربالگری سرطان پستان به اجرا درآمده‌اند. طبق توافقات بین‌المللی، متخصصان این حوزه توصیه می‌کنند که همه زنان در یک بازه سنی مشخص تحت نظر جراح پستان قرار گیرند و به طور منظم معاینه شوند. به زنان آموزش داده می‌شود که چگونه هر سه ماه یک بار سینه‌های خود را معاینه کنند و هر سال برای معاینه دقیق‌تر به جراح پستان مراجعه کنند. همچنین، از روش‌های پاراکلینیک مانند ماموگرافی نیز برای تشخیص زودهنگام استفاده می‌شود.

تشخیص زودهنگام در سرطان پستان بسیار مهم است، زیرا می‌تواند به بیماران طول عمر بالایی ببخشد و در بسیاری از موارد، زنان مبتلا به طول عمر طبیعی خود ادامه دهند. طبق استانداردهای بین‌المللی که در ایران نیز به آن پایبندیم، توصیه می‌شود که همه زنان از ۵۲ سالگی به بعد هر سه ماه یک بار سینه‌های خود را معاینه کنند و سالی یکبار به جراح پستان مراجعه کنند. اگر در این معاینات، ناهنجاری خاصی مشاهده شد، باید بلافاصله به پزشک مراجعه شود.

از ۴۰ سالگی به بعد، علاوه بر معاینه‌های دوره‌ای، ماموگرافی به‌عنوان یک روش تشخیصی پایه انجام می‌شود. در صورت نیاز، سونوگرافی یا روش‌های تشخیصی دیگر نیز به کار گرفته می‌شوند. سابقه خانوادگی یکی از عواملی است که نمی‌توان آن را تغییر داد، اما در افرادی که سابقه خانوادگی دارند، گاهی توصیه می‌شود حتی زودتر از ۴۰ سالگی از روش‌های تصویربرداری استفاده کنند.

در مورد جمعیت عمومی، از ۴۰ سالگی به بعد باید یک ماموگرافی پایه انجام شود. سپس بر اساس معاینات و تشخیص پزشک، توالی ماموگرافی ممکن است سالانه، دوساله یا حتی سه ساله باشد.

توصیه مهم من به زنان این است که معاینات دوره‌ای خود را جدی بگیرند. پیگیری منظم معاینات توسط خود بیمار و پزشک می‌تواند در صورت وجود هرگونه تغییر، درمان زودهنگام را میسر کند. درمان به موقع نه تنها سلامت بیمار را تضمین می‌کند، بلکه می‌تواند ثبات و پایداری یک خانواده را حفظ کند. در نهایت، همه درمان‌های موجود برای سرطان پستان امیدوارکننده هستند؛ پس اعتماد به پزشک و پیگیری منظم می‌تواند نتیجه بخش باشد.