دوستی دارم که دایره المعارف گروهمان است. خیلی کم پیش میآید در مورد مسئله یا بیماری خاصی صحبت کنیم و این دوستمان در مورد آن اطلاعات نداشته باشد و روشهای پیشگیری یا درمان آن را نداند. این دوست نازنین ما علاقهی خاصی نیز به ویتامین C دارد. کافیست پیش او عطسه یا سرفه کنیم تا بلافاصله سفارش کند ویتامین C بخور. خودش هم ظاهرا هر از گاهی خودش را به ویتامین C میبندد. البته این دوست ما حق دارد. ویتامین C نقش مهمی در سلامت بدن دارد و بدون آن کمیت بدن لنگ میزند. اگر صبحها خسته و بی انگیزه از خواب بیدار میشوید، اگر پوستتان کدر شده است یا مدام از عفونتهای گوش و حلق و بینی رنج میبرید و ... احتمالا دچار کمبود ویتامین C شده اید. لطفا با ما باشید تا به طور خلاصه با این ویتامین و علائم کمبود آن آشنا شوید.
ویتامین C در یک نگاه
ویتامین C که با نام علمی اسید اسکوربیک نیز شناخته میشود یکی از آن ویتامینهای محلول در چربی است که برای بدن به خصوص سیستم ایمنی آن لازم و ضروری است. باید بدانید که بدن امکان ذخیره سازی ویتامین C را ندارد و باید به طور روزانه آن را جذب کند. از طرف دیگر امکان اوردز نیز وجود ندارد، چون زمانی که بدن میزان مورد نیاز خود را دریافت میکند مابقی را از طریق ادرار دفع میکند.
ویتامین C دقیقا به چه دردی میخورد؟
ویتامین C وظایف متعددی دارد از جمله:
* محافظت از سلولهای بدن در برابر رادیکالهای آزاد (مولکولهای آسیب رسان که باعث پیری زودهنگام سلولها میشوند)
* شرکت در سنتز کلاژن: کلاژن پروتئین لازم استخوانها، غضروفها، پوست و رگهای خونی است.
* افزایش میزان جذب آهن در بدن و به ویژه آهن غیرهم که از طریق مصرف سبزیجات وارد بدن میشود.
* شرکت در ارتقای سلامت سیستم ایمنی بدن.
توجه داشته باشید که بدن نمیتواند ویتامین C را سنتز کند؛ بنابراین لازم است که نیاز خود را از طریق مصرف مواد غذایی حاوی این ویتامین به خصوص میوهها و سبزیجات دریافت کند.
دلایل کمبود ویتامین C
اگر به توصیه متخصصان گوش دهید و روزانه ۵ واحد میوه و سبزیجات میل کنید دلیلی برای کمبود ویتامین C باقی نمیماند. البته به شرطی که این میوه و سبزیجات را به مدت طولانی نگه نداشته باشید و به اصطلاح آنها را تازه به تازه میل کنید؛ چون در غیر اینصورت این مواد غذایی میزان زیادی از ویتامین C خود را از دست میدهند. همین اتفاق در صورت پخت و پز طولانی مدت این موادغذایی نیز رخ میدهد. توجه داشته باشید که دنبال کردن رژیمهای لاغری سفت و سخت نیز منجر به کمبود این ویتامین میشود. از دیگر عوامل کمبود ویتامین C میتوان به برخی از بیماریهای گوارشی مانند گاستریت اشاره کرد.
علائم کمبود ویتامین C
کمبود ویتامین C خود را با علائمی نشان میدهد که شناسایی آنها کار چندان دشواری نیست مانند:
* ضعف در عملکردهای طبیعی بدن
* ابتلای مکرر به عفونتهای تنفسی که به مدت طولانی ادامه پیدا میکند و امکان دارد روی حال عمومی بدن نیز تاثیر منفی بگذارد.
* تاخیر در بهبود و التیام زخم
* درد مفاصل: توجه داشته باشید درد مفاصل میتواند ناشی از تخریب غضروفها باشد. بدن ما برای تقویت و همچنین ترمیم مشکلات غضروفها نیاز زیادی به ویتامین C خواهد داشت. از آنجایی که این ویتامین در تشکیل کلاژن و پروتئوگلیکان غضروفها نقش دارد بنابراین برای ترمیم مشکلات مربوط به غضروفها و مفاصل لازم است که مصرف این ویتامین را تا ۳ برابر افزایش دهید.
چند توصیه برای پیشگیری از کمبود ویتامین C
بدن ما در هر سنی به میزانی از این ویتامین نیاز دارد تا اختلالی در عملکردهای بدن ایجاد نشود:
از بدو تولد تا ۱ سالگی: ۳۵ میلی گرم
از ۱ تا ۳ سالگی: ۳۵ تا ۴۰ میلی گرم
از ۴ تا ۱۲ سال: ۴۰ تا ۶۰ میلی گرم
در دورهی نوجوانی: ۶۰ تا ۱۰۰ میلی گرم
در سنین بزرگسالی: ۶۰ تا ۱۰۰ میلی گرم
خانمهای باردار و شیرده: ۸۰ تا ۱۰۰ میلی گرم
افراد سیگاری: ۱۲۰ میلی گرم
توجه داشته باشید که به طور معمول میشود با داشتن تغذیهی سالم، متنوع و سرشار از میوهها و سبزیجات نیاز روزانهی بدن به این ویتامین را تامین کرد. در واقع شما میتوانید با مصرف هر کدام از مواد غذایی زیر، نیاز روزانهی بدن تان به ویتامین C را برآورده سازید:
* نصف فلفل دلمهای زرد
* ۵۰ گرم انگور فرنگی
* ۸۰ گرم کلم
* ۱ عدد کیوی
* ۱ عدد فلفل دلمهای سبز
* نصف گریپ فروت
* ۱ عدد پرتقال
* ۱ عدد لیموترش
* ۱۲۵ گرم توت فرنگی
* ۱۵۰ گرم کلم قرمز خام
* ۲۰۰ گرم گل کلم
روشهای درمان کمبود
در صورتی که دچار کمبود ویتامین C باشید بهتر است از مکملهای ۵۰۰ گرمی ویتامین C استفاده کنید. بهتر است مکمل تان را صبح و یا قبل از ظهر میل کنید نه در ساعات بعد از ظهر؛ چون این ویتامین به طور جزئی باعث تحریک اعصاب شده و امکان دارد که در خواب فرد اختلال ایجاد کند. در غیر این صورت باید آن را شبها و درست قبل از خواب مصرف کنید تا زمان کافی برای بروز خاصیت تحریک کنندگی خود نداشته باشد.