فساد در سیاست به معنای سوءاستفاده از قدرت و موقعیت سیاسی برای منافع شخصی یا گروهی است و میتواند آسیبهای جدی به جامعه و نهادهای حکومتی وارد کند. آفات فساد در سیاست به اشکال مختلفی نمود پیدا میکند و تأثیرات منفی گستردهای بر جامعه و اعتماد عمومی دارد. در ادامه، برخی از مهمترین آفات فساد در سیاست را بررسی میکنیم:
فساد سیاسی باعث میشود مردم نسبت به سیاستمداران و نهادهای حکومتی بیاعتماد شوند. وقتی افراد باور کنند که سیاستمداران بهجای منافع عمومی به دنبال منافع شخصی خود هستند، اعتماد عمومی کاهش مییابد و انگیزه مشارکت در امور اجتماعی و سیاسی کمتر میشود.
فساد معمولاً به نفع افرادی که به قدرت و منابع دسترسی دارند تمام میشود و از دسترسی مردم عادی به فرصتها و منابع جلوگیری میکند. این موضوع میتواند نابرابری و بیعدالتی را در جامعه افزایش دهد و توزیع ثروت را نامتعادلتر کند.
فساد در سیاست باعث میشود که منابع عمومی به جای صرف توسعه و رفاه عمومی، به هدر برود. این امر میتواند کارآیی دولت را کاهش دهد و مانع از اجرای پروژهها و برنامههای اقتصادی و اجتماعی موثر شود.
فساد میتواند منجر به سوءمدیریت و تخصیص نامناسب منابع شود که نتیجه آن بیثباتی اقتصادی، تورم، و کاهش ارزش پول ملی است. همچنین، فساد میتواند باعث افزایش بدهیهای عمومی و کاهش اعتماد سرمایهگذاران به اقتصاد کشور شود.
فساد در سیاست میتواند زمینهساز فساد در فرآیندهای انتخاباتی، تهدید آزادی بیان و نقض حقوق بشر باشد. با افزایش فساد، احتمال اینکه نهادهای نظارتی و قضایی مستقل عمل نکنند نیز بیشتر میشود و این باعث محدود شدن دموکراسی و کاهش حاکمیت قانون میگردد.
فساد میتواند به تضعیف نهادهای نظارتی و قضایی منجر شود، چرا که این نهادها ممکن است تحت تأثیر قدرتمداران فاسد قرار بگیرند و نتوانند بهدرستی به وظایف خود عمل کنند. تضعیف این نهادها به معنی کاهش نظارت بر امور دولتی و افزایش فضای فساد است.
با شیوع فساد در سیاست، این موضوع میتواند به نوعی بهعنوان یک امر عادی و قابل قبول در جامعه تلقی شود و به تدریج به فرهنگ عمومی نیز نفوذ کند. در نتیجه، مردم نیز ممکن است به این باور برسند که تنها راه پیشرفت، توسل به رفتارهای فاسد است.
مقابله با فساد در سیاست نیازمند اقدامات جدی و مؤثر از جمله شفافیت در امور دولتی، تقویت نهادهای نظارتی مستقل، اجرای دقیق قوانین، و ارتقای فرهنگ عمومی برای مبارزه با فساد است. این موارد میتوانند به افزایش اعتماد عمومی و بهبود کارآیی دولت کمک کنند و به توسعه پایدار کشور یاری رسانند.
پزشکیان همچنین در بحث فساد در نظام بانکی نیز مواضع شفافی داشته و بارها به مسائل مرتبط با بدهیهای معوق بانکی و رانتهای اقتصادی اعتراض کرده است. بهطورکلی، مواضع پزشکیان در زمینه عدالت اجتماعی و مبارزه با فساد، باعث شده که او به یکی از چهرههای مورد توجه در مباحث اقتصادی و اجتماعی ایران تبدیل شود.
با این حال در زمینه ایجاد فضای مدیریتی و سایاستگذاریهای فساد ستیزی، نیاز به یک همکاری عمومی در سطح کشور است و همراهی اکثر جناحها با دولت را در این خصوص طلب میکند، اما احزاب تندرو در این خصوص نیز همکاری لازم را با مسعود پزشکیان ندارند.
احمد موثقی، استاد دانشگاه و پژوهشگر مسائل سیاسی به آرمان امروز گفت: پیرو گفتمان اجتماعی که آقای پزشکیان مطرح کردند، باز کردن باب گفتگو با این گروهها مفیده است و اساسا با توجه بدنه وسیع اجتماعی که فعالان مذهبی سالهای طولانی است به آن دست پیدا کردند و در ارکانهای مختلف نظام سیاسی نفوذ و پایگاه دارند، و باید افراد صاحب نظری بتوانند با چهرههای فکری و ایدئولوکهای آنها به صورت مسالمت آمیز جلساتی داشته باشند و روی مسائل اساسی صحبت کنند و به یگ نتیجهگیری منطقی وصول آمیزی برسند.
وی افزود: تجربه نشان داده است که هر زمانی این گروههای افراطی در قدرت بودند شمشیر را غلاف کردند و خرابکاریهایی در سیستم انجام دادند که این نمونه در رابطه با مسائل مربوط به برجام و fatf نمایان است و افراطی گری را در آن سوی دنیا خوراک میدادند و تقویت میکردند و در نتیجه آسیبهای بسیار سنگینی به کشور، مردم و اقتصادی جامعه ایران وارد کرد.
این پژوهشگر ادامه داد: این افراد در مواقعی که در راس قوه مجریه نیستند، دست به اسلحه میشوند و مخالفتها و مزاحمتهای آنها همواره صفوف داخلی را متشنج کرده و به فضای کسب و کار آسیب رسانده و به هرج و مرج، بییقانونی بسیار دامن زده و مانع حرکت دولتی شدند.
وی خاطرنشان کرد: تندروها هم اکنون با حضورشان در مجلس میتوانند باعث مشکلاتی برای دولت چهاردهم شوند، اما باید این اتفاق برای کشور رخ ندهد.
موثقی اظهار کرد: بنابراین در سطح سران و رهبران آنها اگر کسی حسن نیتی وجود داشته باشد این گفتگو خوب است، اما ضروری است که آقای دکتر پزشکیان و تیم ایشان فاصله خود را با این تفکر و بنیادگرای این گروههای افراطی داشته باشند این مرزبندی موکول به این است که اقای دکتر پزشکیان در مسئله وفاق اجتماعی کارهای لازم را انجام دهند، زیرا چون وفاق اجتماعی صرفاً با ابراز احساسات، تعارف و تشریفات حل نمیشود.