کمبود ویتامین و مواد معدنی نیز جزو اختلالاتی است که بدن ما به هر ترفندی آن را بروز میدهد. گاه به دلیل عدم تغذیه درست یا در پی رژیمهای لاغری نامناسب بدن دچار کمبودهایی میشود. در این مطلب شما را با این علائم بیشتر آشنا میکنیم.
ترک گوشه لبهای پوسته پوسته
اگر مشاهده کردید روی لب هایتان پوسته پوسته شده و ترکهای سفید دارد ممکن است دچار کمبود ویتامینهای گروه B شده بخصوص ریبوفلاوین (B۲)، نیاسین (B۳) و B۱۲ و همچنین کمبود آهن و زینک شده باشید. این نوع کمبودها به ویژه در بین افرادی که به تغذیه گیاهخواری روی آورده اند و تغذیه متعادلی ندارند بیشتر است. بهترین کار این است که از ماهی آزاد، تخم مرغ، ماهی تن و همچنین غذاهای دریایی بیشتر استفاده کنید. برای افرادی که گوشت نمیخورند نیز مصرف عدس، بادام هندی، گوجه فرنگی خشک شده و کنجد و ... توصیه میشود. یادتان باشد مصرف ویتامین C را نیز افزایش دهید تا آهن بیشتر جذب بدنتان شود. برای این کار نیز به سراغ بروکلی، کلم ها، فلفل دلمهای قرمز و گل کلم بروید.
ریزش موی شدید و مشکلات پوستی
ویتامین D بسیار مهمتر از یک ویتامین ساده است. کمبود آن باعث شکنندگی استخوان ها، مشکل جوش خوردن استخوان، راشیتیسم، پوسیدگی دندان ها، سنگ کلیه، ضعف عضلانی شدید و عدم جذب کافی کلسیم میشود
این مسئله میتواند ناشی از کمبود زینک باشد. ریزش مو از علائم مستقیم کمبود این ماده مغذی است که همچنین در التیام زخمها مشکل ایجاد کرده و باعث میشود پوست به خوبی مرطوب نشود. کمبود زینک (روی) اغلب باعث بروز مشکلات پوستی مانند بروز لکههای قرمز رنگ روی پوست و کبودی آن در تماس جزئی با اشیاء میشود. البته این علائم با وجود کمبود ویتامین B۷ و همچنین ویتامینهای محلول در چربی مانند ویتامین A، D، E و K نیز بروز میکند. اگر تخم مرغ خام مصرف میکنید ممکن است میزان بیوتین بدنتان دچار مشکل شود، چون تخم مرغ حاوی پروتئینی است که مانع از جذب این ویتامین میشود. راه حل مشکل این است که از مخمر آب جو، میوههای خشک، تخمه کدو، غلات کامل، محصولات لبنی، ماهی آزاد، آووکادو، گل کلم، قارچ، تمشک و موز استفاده کنید.
جوشهای سفید و قرمز روی گونه و بازوها
اگر روی گونهها یا بازوهایتان جوشهای قرمز رنگی مشاهده میکنید. شاید دچار کمبود اسیدهای چرب ضروری و ویتامینهای گروه A و D شده اید. این جوشهای قرمز رنگ با آکنه فرق داشته و مقاومتر هستند. اینها دردناک بوده و به سختی از بین میروند، چون شکل شان مانند یک توپ چربی است. راه حل مشکل این است که تا میتوانید مصرف چربیهای اشباع شده یا ترانس را کاهش داده و در عوض چربیهای سالم میل کنید. ماهی آزاد، تخم کتان، تخم شربتی و شاهدانه و همچنین آجیلهایی مانند بادام و گردو و ... را به برنامه غذایی تان اضافه کنید. برای افزایش میزان ویتامین A بدنتان نیز به سراغ هویج، سیب زمینی شیرین و فلفل دلمهای قرمز بروید.
راشهای پوستی
خشکی مفاصل دستها و پاها
مور مور شدن و خشکی مفاصل دستها و پاها میتواند ناشی از کمبود ویتامین B بخصوص ویتامینهای B۶، B۹ (اسیدفولیک) و B۱۲ باشد. زمانی که بدن به میزان کافی از این ویتامینها در اختیار نداشته باشد عصبهای پریفریک و همچنین عصبهای پوست تحت تأثیر قرار میگیرند.
این کمبود همچنین باعث بروز افسردگی، نگرانی و اضطراب شدید، خستگی، کم خونی و اختلالات هورمونی میشود. برای مقابله با این مشکلات به سراغ اسفناج، مارچوبه، لوبیاها، تخم مرغ و غذاهای دریایی بروید.
گرفتگی عضلانی و درد در پاها، ساق پا و پشت ساق پا
چنین مشکلاتی از کمبود پتاسیم، کلسیم و منیزیم ناشی میشود. در برخی موارد تنها یک کدام از این مواد معدنی در بدن کاهش پیدا میکند و در برخی موارد مشکل از کمبود هر سه ناشی میشود. اگر شروع به انجام ورزشهای سنگین کرده اید ممکن است بدنتان به دلیل تعریق زیاد مواد معدنی ویتامینهای (گروه B) بیشتری از دست بدهد؛ بنابراین علاوه بر ادامه ورزشتان لازم است که مصرف موز، فندق، بادام، کدوحلوایی، گیلاس، سیب، بروکلی، گریپ فروت، کلم کیل، گیاه قاصدک و اسفناج را افزایش دهید.
عوارض کمبود ویتامینها
کمبود ویتامین A باعث خستگی زیاد، دید نامناسب شبانه، شرایط نامناسب پوست و مو، خونریزی و حساسیت لثهها میشود
علاوه بر علائم عجیبی که در نتیجه کمبود ویتامین و مواد معدنی بروز میکند (که در بالا اشاره شد) مشکلات دیگری نیز در نتیجه تغذیه نامتعادل و نامناسب بروز میکند که در ادامه اشاره میشود:
کمبود ویتامین A
کمبود ویتامین A باعث خستگی زیاد، دید نامناسب شبانه، شرایط نامناسب پوست و مو، خونریزی و حساسیت لثهها میشود.
ویتامینها گروه B
اگر بدنتان دچار کمبود ویتامین B۱ شود مشکلاتی از قبیل بی خوابی، خستگی، ضعف عضلانی، افسردگی، تحریک پذیری، کاهش وزن، مشکلات معدی رودهای و بیماریهای قلبی بیشتر میشود.
اگر دچار کمبود ویتامین B۲ شده باشد چشم هایتان قرمز و دردناک شده و در دهان و روی زبانتان زخمهایی ایجاد میشود. چرب شدن موها، درماتیت (التهاب و قرمز شدن پوست) و سستی و بی حالی نیز از عوارض کمبود این ویتامین محسوب میشوند.
اگر پای کمبود ویتامین B۳ در میان باشد سردرد، کمبود انرژی، بوی بد دهان، عصبانیت، کاهش اشتها و مشکلات معدی رودهای اجتناب ناپذیر میشود.
کمبود ویتامین B۵ نیز باعث بروز کرامپهای عضلانی، سوزش پوست، تپش قلب، حالت تهوع و مشکل به خواب رفتن میشود.
کمبود ویتامین B۶ باعث بی خوابی، کم خونی، مشکلات پوستی، ریزش مو، کرامپ و گرفتگی عضلانی و حالت احتباس آب در بدن (ورم) میشود.
گرفتگی عضلانی
کمبود ویتامین B۱۲ خستگی ایجاد میکند و باعث بروز اسهال، از دست دادن تعادل بدن، افسردگی، کاهش اشتها، التهاب عصبها و درد در دهان و روی زبان میشود.
کمبود ویتامین C
زمانی که بدن دچار کمبود ویتامین C میشود در التیام زخمها و جراحات و شکستگیها دچار مشکل میشود. همچنین بروز خونریزی بینی و لثه ها، دردناک شدن مفاصل و التهاب و مشکلات گوارشی و همچنین کم خونی و افسردگی نیز با وجود کمبود این ویتامین شایع است.
کمبود ویتامین D
ویتامین D بسیار مهمتر از یک ویتامین ساده است. کمبود آن باعث شکنندگی استخوان ها، مشکل جوش خوردن استخوان، راشیتیسم، پوسیدگی دندان ها، سنگ کلیه، ضعف عضلانی شدید و عدم جذب کافی کلسیم میشود. متأسفانه کمبود این ویتامین در بین مردم بسیار شایع شده است.
کمبود ویتامین E
کمبود این ویتامین باعث بروز کم خونی، بیماریهای دژنراتیو قلبی، اختلالات باروری، مشکلات عصبی و همچنین مشکلاتی در حفظ تعادل بدن در حالت ایستاده و حین راه رفتن میشود.