ورزش و فعالیت بدنی روزانه، یکی از مهمترین عوامل حفظ سلامت و افزایش کیفیت زندگی است، اما متاسفانه خیلی از ایرانیها علاقهای به ورزش کردن ندارند و اصلا آن را ضروری نمیدانند.
خیلیها تصور میکنند ورزش فقط برای حفظ تناسب اندام است، خیلیها میگویند وقت ورزش نداریم، خیلیها هم آب پاکی را روی دستمان میریزند و میگویند حال ورزش کردن نداریم.
بیتوجهی ایرانیها به ورزش در حالی است که ایران جزو ۱۰ کشورِ دارای بیشترین افراد چاق است؛ بیماریای که قطعا بیماریهای دیگری مثل فشار خون بالا، دیابت نوع ۲، بیماریهای قلبی، پوکی استخوان و سایر بیماریها را با خود به همراه دارد و بیماریهای مرتبط با آن مثل دیابت و فشار خون آمار بالایی در کشور دارند. ورزش به ارتقای سلامت روح هم کمک میکند و عدم انجام آن طبیعتا منجر به کاهش سطح سلامت روانی افراد خواهد شد.
خیلی از افراد مشکلات اقتصادی و بیپولی یا کمبود فضاهای ورزشی را علت بیانگیزگی خود برای ورزش عنوان میکنند، اما کارشناسان میگویند شما بدون پول و حتی در خانه هم میتوانید ورزش کنید. کافی است با ورزش ارتباط برقرار کنید، آن را جدا از زندگی ندانید و بدانید که به چه دلیلی باید ورزش کرد.
این موضوع که ورزش بین ایرانیها جایگاه و محبوبیت ندارد، مطلق نیست و خیلی از افراد هستند که روزانه به ورزش مورد علاقه خود میپردازند و خیلیها هم در سطح حرفهای و قهرمانی ورزش را در پیش گرفتهاند. اینستاگرام را که باز میکنید، پر از بلاگرهای ورزشی هستند که در رشتههای مختلف و آنلاین آموزش میدهند. اما این یک واقعیت است که اکثر ایرانیها تحرک کافی ندارند. وزارت بهداشت مدتی پیش اعلام کرد که بیش از ۹۰ درصد ایرانیها تحرک کافی ندارند که این میتواند سلامت جامعه را به خطر بیندازد.
اما این که چرا ما ایرانیها به اندازه کافی به ورزش اهمیت نمیدهیم و چرا ورزش برای ما محبوبیت و ضرورت ندارد، عوامل متعددی دارد که ۱۵ عامل و دلیل آن را در این گزارش مطرح میکنیم.
مشکلات اقتصادی: خیلی از افراد، بیپولی را دلیل خود برای ورزش نکردن میدانند. آنها میگویند توان مالی برای ثبتنام در باشگاهها یا خرید تجهیزات ورزشی را ندارند. اگر به این افراد بگویید چرا در ورزش خانه نمیکنید، جواب میدهند بیپولی و فشار اقتصادی، انگیزهای برای پیادهروی ساده هم باقی نمیگذارد.
فشار کاری و محدودیت زمانی: بسیاری از افراد به دلیل خستگی ناشی از کارهای روزانه، ساعات کاری طولانی و نیز وظایفی که در خانه بر عهده دارند، وقت، انگیزه و انرژی لازم برای ورزش کردن را ندارند. حتی در خانه.
عدم فرهنگسازی رسانهها: در ایران مثل کشورهای توسعهیافته هیچ وقت تبلیغات و برنامههای تلویزیونی کافی و موثر برای تشویق به ورزش وجود ساخته و پخش نشده است. در حالی که افراد جامعه باید از سنین کودکی به اهمیت ورزش آگاه شوند.
عدم آموزش فرهنگ ورزش از دوران کودکی: ورزش باید به عنوان یک عادت روزانه از سنین پایین آموزش داده شود. وقتی این فرهنگسازی از کودکی انجام نشده باشد، در بزرگسالی افراد برای شروع و ادامه ورزش انگیزه کافی نخواهند داشت. در نظام آموزشی هم ورزش به عنوان یک درس جدی مورد توجه نیست. خیلی از مدارس حتی زنگ ورزش را حذف میکنند و به جای آن یک برنامه درسی مثل ریاضی و دروس دیگر را میگنجانند. پس تا وقتی این موضوع از کودکی فرهنگسازی نشود، جای خود را در جامعه باز نخواهد کرد.
سبک زندگی شهرنشینی: خیلیها معتقدند با گسترش زندگی آپارتمانی و کاهش فضاهای باز، شرایط برای فعالیتهای بدنی و ورزشهای گروهی کمتر شده است. آنها میگویند خانهها بسیار کوچک هستند و رغبتی برای فعالیت ورزشی وجود ندارد.
کمبود امکانات ورزشی: در بسیاری از مناطق شهری و روستایی، باشگاه و فضای ورزشی در دسترس افراد نیست. یا اگر هست، رشتههای مورد علاقه آنها را ندارند.
تصور غلط درباره ورزش: برخی افراد ورزش را تنها مخصوص کاهش وزن یا انجام مسابقات میدانند و از تأثیرات مثبت آن بر سلامت جسم و روان غافل هستند. خیلیها هم به ورزش به عنوان یک تکلیف نگاه میکنند و به گفته متخصصان ورزش، چنین نگاهی انگیزه فرد را برای ورزش کم میکند. خیلیها هم نگاه تفریح به ورزش دارند و آن را یک کار اضافی و لاکچری میدانند.
آلودگی هوا: کلانشهرهای ایران ازجمله تهران در چهار فصل سال، هوای آلودهای دارند و آلودگی هوا اجازه نمیدهد که افراد هروقت که اراده کردند، بتوانند در فضای باز ورزش کنند.
انتخاب ورزش غلط: خیلی از افراد در زندگی توجهی به فعالیت بدنی توجه نشان ندادهاند و حالا برای شروع، یک ورزش سخت را انتخاب میکنند و بعد از مدت کوتاهی خسته میشوند و آن را رها میکنند. درحالیکه شما باید ورزش مناسب روحیه و استقامت بدنی خود را انتخاب کنید تا در میانه راه نبُرید و ورزش را کنار نگذارید.
اولویت نداشتن ورزش در زندگی: بسیاری از مردم ورزش را جزو فعالیتهای ضروری نمیدانند و در اولویتهای روزمره خود، به کارهای دیگری مثل تماشای تلویزیون و ... اهمیت بیشتری میدهند. این موضوع البته زیرمجموعه عدم فرهنگسازی قرار میگیرد، اما آنقدر مهم است که نمیتوان به آن اشاره نکرد.
نبود الگوهای ورزشی در خانواده: در خانوادههایی که والدین یا بزرگسالان ورزش نمیکنند، کودکان و نوجوانان هم کمتر به سمت فعالیتهای بدنی گرایش پیدا میکنند. این نبود الگوی مناسب در خانه، تا بزرگسالی در رفتار افراد باقی میماند. این یک اصل علمی است.
ناآگاهی درباره فواید ورزش: بسیاری از افراد نمیدانند که حتی چند دقیقه ورزش ساده در خانه میتواند تأثیرات چشمگیری بر سلامت جسم و روان داشته باشد. آنها فکر میکنند فقط ورزشهای سنگین جزو ورزش حساب میشود. برای همین کلا دور ورزش و فعالیت بدنی را خط میکشند.
فشارهای روانی و افسردگی: استرس، اضطراب و مشکلات روانی دیگر میتوانند باعث شوند که فرد حتی به فعالیتهای ساده بدنی علاقهمند نباشد یا احساس کند که انرژی لازم برای ورزش کردن را ندارد. درحالیکه با ورزش میتوان همه فشارهای روانی را از خود دور کرد.
ضعف در مدیریت زمان: خیلی از افراد برای کافه و رستوران رفتن، خرید، معاشرت با دوستان و ... وقت کافی میگذارند، اما نمیتوانند برنامه روزانه خود را طوری تنظیم کنند که ورزش هم جزو آن باشد.
تأثیر شبکههای اجتماعی و زندگی دیجیتال: استفاده زیاد از گوشیهای هوشمند و اینترنت، افراد را به زندگی کمتحرک و نشسته عادت داده است و زمان زیادی را که میتوانند برای ورزش بگذارند، از آنها میگیرد.
خب حالا برای علاقهمند شدن به ورزش چه کار کنیم؟ قطعا یک مقاله یا گزارش ۱۰۰۰ کلمهای نمیتواند ما را ناگهان به ورزش و فعالیت بدنی روزانه علاقهمند کند، اما همین که درباره دلایلِ بیمیلی خود به ورزش آگاهی داشته باشیم، یعنی نیمی از راه را رفتهایم.
کارشناسان تاکید دارند که برای علاقهمند شدن به ورزش، ابتدا باید آن را به عنوان بخشی از زندگی روزمره بپذیریم و این موضوع جز با تمرین امکانپذیر نمیشود. شروع با اهداف کوچک و قابل دسترسی مثل ۱۰ دقیقه پیادهروی در روز - حتی در خانه -، یا انجام ورزشهای کششی در حد ۵ دقیقه میتواند انگیزه ما را افزایش دهد.
موضوع دیگر این است که باید فعالیت و ورزشی را انتخاب کنیم که از آن لذت میبریم. همه که نباید بدنسازی کار کنند. یا همه لازم نیست رزمیکار شوند. شما ممکن است با یوگا احساس سلامت و آرامش کنید، یا با رقص، یا شنا، یا بدمینتون، یا ورزشهایی مثل تایچیچوان. انتخاب درست به ما کمک میکند تا ورزش را بهعنوان تفریح ببینیم، نه تکلیف.
برنامهریزی و مشخص کردن زمان ورزش هم به تعهد ما نسبت به ورزش کمک میکند. پیدا کردن یک پایه ورزشی از بین دوستان یا اعضای خانواده هم میتواند باعث شود تا ورزش را به یک تجربه اجتماعی و لذتبخش تبدیل کنیم.
استفاده از اپلیکیشنهای ورزشی هم میتواند انگیزهبخش باشد. اپلیکیشنهای ورزشی هم در دسترس هستند و هم اکثرا رایگاناند. ما در دورهای زندگی میکنیم که میتوانیم خیلی از کارها را با اپلیکیشنها یا آنلاین در خانه خود انجام دهیم و نیازی به بستن ساک و رفتن تا باشگاه نیست.
مهمتر از همه، باید به خودمان یادآوری کنیم که ورزش نه تنها برای تناسب اندام، بلکه برای سلامت جسم و ذهن ضروری است. درضمن هیچ وقت به ورزش به عنوان تکلیف نگاه نکنید. این نگاه حتما شما را کمانرژی و بیانگیزه میکند.