رئیس پژوهشگاه غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران با هشدار نسبت به شیوع روزافزون دیابت و چاقی در کشور، اعلام کرد که ۶۰ درصد تهرانیها فعالیت فیزیکی کافی ندارند و ۸۰ تا ۹۰ درصد افراد دیابتی دچار اضافه وزن هستند. او تأکید کرد که تغذیه مناسب و فعالیت بدنی میتواند نقش مهمی در پیشگیری از این بیماریها داشته باشد.
دیابت از جمله بیماریهای شایع متابولیک است که به دلیل تغییرات در ترشح یا اثرگذاری انسولین در بدن، باعث افزایش سطح قند خون و بروز مشکلات جدی در عملکرد اعضای مختلف بدن میشود. با این حال، با اصلاح سبک زندگی، تغذیه صحیح و فعالیت بدنی میتوان از بروز این بیماری پیشگیری کرد. در همین راستا، رئیس پژوهشگاه غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران در سمینار دوروزه تازههای دیابت، از خطرات شیوع روزافزون دیابت و چاقی در کشور خبر داد و راهکارهای موثر برای مدیریت این بیماری را تشریح کرد.
باقر لاریجانی، رئیس پژوهشگاه غدد و متابولیسم، در این سمینار با اشاره به افزایش چشمگیر نرخ ابتلا به دیابت در سطح جهانی، گفت: "دیابت، پرفشاری خون و اختلالات چربیهای خون به عنوان بیماریهای تمدن جدید شناخته میشوند که در بسیاری از کشورهای دنیا با شیوع بالا مواجه هستند. " وی افزود: "در منطقه خاورمیانه، شیوع دیابت افزایش چشمگیری داشته و مطالعات نشان میدهد که نرخ ابتلا به دیابت در بزرگسالان از حدود ۱۱ درصد به ۱۴ درصد افزایش یافته است. این آمار بهویژه در افرادی که زمینه ژنتیکی دارند، به حدود ۲۰ درصد رسیده است. "
لاریجانی در ادامه با بیان اینکه ۸۰ تا ۹۰ درصد افراد دیابتی، چاق هستند، گفت: "یکی از علل اصلی شیوع دیابت، بهویژه نوع ۲، چاقی و عدم فعالیت فیزیکی است. در حال حاضر، ۶۰ درصد تهرانیها فعالیت فیزیکی کافی ندارند، که این مسأله خطر ابتلا به دیابت و سایر بیماریهای مزمن را افزایش میدهد. "
وی تأکید کرد که تغذیه مناسب و فعالیت بدنی منجر به کاهش وزن میتواند در پیشگیری از بروز دیابت نقش حیاتی ایفا کند. لاریجانی افزود: "با اصلاح سبک زندگی، کاهش مصرف فست فود و افزایش فعالیت بدنی، میتوان از بروز دیابت جلوگیری کرد. "
رئیس پژوهشگاه غدد، ژنتیک را عامل اصلی در بروز دیابت نوع یک دانست و اظهار داشت: "با پیشرفتهای اخیر در زمینه اطلاعات ژنتیک و استفاده از هوش مصنوعی، توانستهایم به درمانهای دقیقتری برای دیابت دست یابیم. این تکنولوژیها به ما این امکان را میدهند که درمانهای فردی و سفارشی برای بیماران دیابتی طراحی کنیم. "
لاریجانی همچنین به افزایش شیوع دیابت نوع ۲ و علل آن اشاره کرد و گفت: "چاقی، تغییرات سبک زندگی و تغذیه نامناسب به ویژه مصرف بالای فست فود، عواملی هستند که شیوع دیابت نوع ۲ را تشدید کردهاند. بهترین راهحل برای پیشگیری از این نوع دیابت، اصلاح سبک زندگی و انجام اقدامات پیشگیرانه مانند ورزش منظم و تغذیه صحیح است. "
وی افزود: "در صورت ابتلا به دیابت نوع ۲، درمانهای مختلفی از جمله داروهای خوراکی، انسولین و در موارد پیشرفتهتر، درمانهای پیچیدهتری مانند جراحی چاقی وجود دارد که بسته به وضعیت فرد انتخاب میشود. "
رئیس پژوهشگاه غدد در ادامه توضیح داد: "مطالعات اخیر نشان میدهند که بروز و درمان دیابت در افراد مختلف متفاوت است. بهطور مثال، در برخی افراد، درمانهای سادهای، چون ورزش، تغذیه و داروهای کماثر کافی هستند، در حالی که در برخی دیگر، ممکن است نیاز به استفاده از انسولین و درمانهای پیچیدهتر باشد. "
وی همچنین به پیشرفتهای علم ژنتیک در زمینه دیابت اشاره کرد و گفت: "با شناخت دقیقتری از اثرات داروها و مطالعات ژنتیکی، میتوان پیشبینی کرد که چه دارویی برای چه بیمارانی مناسب است. این امر باعث میشود که عوارض دارویی به حداقل برسد و در صورت بروز عوارض، از داروهای جایگزین استفاده شود. "
در پایان این سمینار، نسخه بهروزرسانی شده راهنمای مدیریت دیابت با هدف تعیین استانداردهای مراقبت، تسهیل تصمیمگیری بالینی و بهبود کیفیت زندگی بیماران دیابتی رونمایی شد. این راهنما بهویژه در راستای بهکارگیری روشهای جدید در درمان دیابت و کمک به بیماران برای زندگی بهتر و سالمتر طراحی شده است.
در نهایت، باقر لاریجانی، رئیس پژوهشگاه غدد و متابولیسم، بر اهمیت اصلاح سبک زندگی و فعالیت فیزیکی منظم برای پیشگیری از دیابت تأکید کرد. شیوع روزافزون دیابت در ایران و جهان، بهویژه در افرادی که از سبک زندگی کمتحرک و تغذیه نامناسب رنج میبرند، نیازمند اقداماتی جدی در راستای پیشگیری و درمان است. استفاده از فناوریهای نوین مانند هوش مصنوعی و اطلاعات ژنتیک نیز میتواند در کنترل این بیماریها و پیشگیری از عوارض آن نقش موثری ایفا کند.