کبد چرب؛ قاتل خاموشی که با کاهش وزن مهار می‌شود
آزیتا حکمت دوست متخصص تغذیه، استاد گروه تغذیه بالینی و استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: کبد چرب در اثر تجمع چربی در سلول‌های کبدی رخ می‌دهد. این وضعیت معمولاً به دلیل دریافت بیش از حد کالری ایجاد می‌شود، به‌طوری‌که کالری اضافه به تری‌گلیسیرید تبدیل شده و در کبد ذخیره می‌شود. در مراحل اولیه (گرید ۱)، معمولاً فرد هیچ علامتی ندارد و ممکن است تنها از طریق سونوگرافی متوجه بیماری خود شود.
وی افزود: با ادامه تجمع چربی، بیماری پیشرفت کرده و ممکن است سلول‌های کبدی تحت استرس دچار تخریب شوند، که در نتیجه آنزیم‌های کبدی وارد جریان خون می‌شوند. در این مرحله نیز بسیاری از بیماران علامتی ندارند، اما در آزمایش‌های خون ممکن است افزایش آنزیم‌های کبدی مشاهده شود. برخی افراد علائم غیر اختصاصی مانند خستگی یا درد در ناحیه فوقانی شکم را تجربه می‌کنند.
ارتباط کبد چرب با سندرم متابولیک
حکمت دوست ادامه داد: کبد چرب معمولاً با سندرم متابولیک مرتبط است. اغلب افراد مبتلا، چاقی شکمی، قند خون بالا، چربی خون بالا (به‌ویژه تری‌گلیسیرید)، فشار خون بالا و اضافه‌وزن دارند. وجود سه مورد از این پنج عامل، احتمال ابتلاء به کبد چرب را افزایش می‌دهد.
مراحل پیشرفت بیماری کبد چرب
وی افزود: در صورت عدم کنترل، تجمع چربی منجر به تخریب سلولی و جایگزینی سلول‌های سالم با بافت فیبروتیک می‌شود که به مرحله فیبروز یا سیروز کبدی می‌رسد، اگر چه کبد چرب حتی در گرید ۳ نیز با کاهش وزن قابل بازگشت است، اما در مواردی که بافت کبدی به‌طور کامل فیبروتیک شود، پیوند کبد تنها راه درمان خواهد بود.
درمان کبد چرب چیست؟
حکمت دوست گفت: تنها راهکار مورد تأیید تمامی تحقیقات علمی برای درمان کبد چرب، کاهش وزن است. میزان کاهش وزن توصیه‌شده بسته به شرایط فرد متفاوت است، در افراد با وزن نرمال حداقل ۵٪ کاهش وزن، در افراد دارای اضافه‌وزن یا چاقی گرید ۱ نیز حداقل ۱۰٪ کاهش وزن و در افراد با چاقی گرید ۲ و ۳، نیاز به کاهش وزن بیشتر، که در برخی موارد به دارو یا جراحی چاقی نیاز خواهد بود.
اهمیت تغییر سبک زندگی در بهبود روند کبد چرب
به گفته وی؛ کاهش وزن باید از طریق رژیم غذایی سالم و ورزش صورت گیرد. افراد مبتلا به کبد چرب، بیش از اینکه از سیروز کبدی در معرض خطر باشند، در معرض بیماری‌های قلبی-عروقی هستند. بنابراین، اصلاح سبک زندگی نه‌تنها از پیشرفت کبد چرب جلوگیری می‌کند، بلکه خطر ابتلاء به دیابت، فشار خون بالا و بیماری‌های قلبی را نیز کاهش می‌دهد.
حکمت دوست در پایان خاطرنشان کرد: دارو‌ها ممکن است در کاهش وزن نقش کمکی داشته باشند، اما درمان اصلی همچنان اصلاح رژیم غذایی و افزایش فعالیت بدنی است.
